نوسان: با توجه به سابقه متمادی در حوزه مدیریت و اقتصاد  ورزش، جایگاه اقتصادورزش در کشور و تاثیرگذاری نهاد اقتصاد بر ورزش را چگونه ارزیابی می کنید؟

سعیدآذری: در کشورهای توسعه یافته، ورزش بعنوان صنعتی است که با دو بال تخصص و اقتصاد پرواز می کند و بعنوان یک کارخانه پولسازی نگریسته می شود. صندلی های خالی و اخبار سوخته در اقتصاد ورزش، جایگاهی ندارد و ورزش علاوه بر فرصتی برای گذران اوقات فراغت، بال قدرتمند اقتصادی خود را بسط می دهد. بنابراین اساسا در تمام دنیا ورزش بدون توجه به مولفه های اقتصادی، ورزشی پویا و زنده نیست.

محمدعلی عباسی:  ارکان اقصاد مبتنی بر مبادلات و تامین نیازهای اولیه است و در سطح کلان از فردیت به سطح کلان اجتماعی بصورت یک اقتصاد جامع شکل می گیرد. اقتصاد ورزش و فوتبال در سطح اختصاصی تر، براساس عرضه و تقاضا است که امروزه، نقش عوامل رقابتی درآن بسیار مهم است. ازطرفی، اینکه چقدر توانسته ایم مفاهیم و استانداردهای اقتصادی را در ورزش نهادینه سازیم، جای بررسی دارد. متاسفانه، مانند بسیاری از ارزشهایی که در سایه نفت و اقتصاد نفتی در کشورما، پنهان شده اند، ورزش ما نیز متاثر از این شرایط بوده است و به موارد ایجادکننده منابع درآمدی (ورزش) کمتر توجه کرده ایم. امروز تبلوری از صادرات ورزش را ملاحظه می کنیم. در برزیل در تمام سطوح، اقتصاد ورزش حاکم شده است. ولی در کشور ما فرصتی برای اثبات بخش خصوصی فراهم نشده و دولت اعتماد نمی کند که بخشی از رسالت های اجتماعی خود را به بخش خصوصی بسپارد.

 

نوسان: در این میان نقش بخش خصوصی چیست؟ آیا  اقتصاد خصوصی و جرقه هایی که گاها در بخش خصوصی کشورمان در زمینه ورزش ایجاد شده، توانسته موفق عمل نماید؟

سعیدآذری: متاسفانه، شرایط موجود منجربه تلف شدن سرمایه های بخش خصوصی می شود و جایگاه ورزش ما برای رشد این گروه مناسب نیست. در ورزشی که  متکی به دولت و فاقد مزیتهای رقابتی است، محیطی برای مباحث اقتصادی و فنی و حضور تیم های خصوصی وجود ندارد و تنها تیم های وابسته صنعتی، نظامی و تحت نظارت مستقیم وزارت ورزش و اتکا به دولت فعالیت می کنند.  غافل از آنکه، در ورزش دولتی نیز با انباشت بدهی ها، هزینه های سنگین خرید بازیکن و مربی مواجه هستیم و با تداوم این روند، نمی توان آینده ورزشی ایده آلی را برای کشور تصور کرد. پیش ازاین شاهد حضور تیم های توانمند خصوصی بودیم ولی بدلیل فقدان شرایط متعادل ورزشی و اقتصادی، همه آنها در باتلاق ورزش دولتی غرق شده اند.

محمدعلی عباسی: باید اذعان داشت که دارایی و توانمندی بخش خصوصی بسیار زیاد است. اما مانند دوچرخه ای است که برای حرکت نیازمند رکاب زدن است. چون از بودجه دولتی برخوردار نیست. لذا تلاش می کند تا از فرصت های خود بالاترین بهره وری را کسب نماید و فضای رقابتی و ارتقای شاخص های کیفی نیز در این مسیر ایجاد می گردد. اقتصاد ورزش می تواند همانند بخش هایی مانند توریسم، درمان، حمل و نقل و خدمات ایفای نقش کند و بعنوان یک بنگاه اقتصادی ایجاد درآمد نماید. شرایط سخت برای تیم های خصوصی مانع از ایجاد زیرساخت ها می شود و تنها تیم های در پناه شرکت های صنعتی و دولتی توانسته اند دوام بیاورند. درنتیجه کسری هایی که در بخش خصوصی و قدرت هایی که در بخش دولتی وجود دارند، نوعی تقابل در ورزش ما ایجاد شده است. اگر امکانات اقتصادی به نحو مناسب در مجموعه ورزشی کشور توزیع گردد، شاهد شکوفایی ورزش و اقتصاد ورزش خواهیم بود.

 

نوسان: اقای آذری به عنوان کسی که سالها در حوزه مدیریت ورزش قرار داشته اید ، راهکار شما برای رفع این مشکل چیست؟

سعیدآذری: نکته مهم، قرارگرفتن در محیط رقابتی خاص است. واگذاری تیم های صنعتی و دولتی به بخش خصوصی (هرچند در این شرایط استقبالی برای خرید تیم ها نیست) برای ایجاد این دیدگاه است که باشگاه بعنوان منبع درآمد فعالیت نماید،اما درحال حاضر وجود ندارد.  متاسفانه، اهدافی که در ورزش و باشگاه های دولتی ما دنبال می شوند،  بسیار متفاوت از کشورهای توسعه یافته است و دولت تمایلی برای این واگذاری ندارد. زیرا گمان می کند، مدیریت باشگاهی مثل پرسپولیس، نیرویی بالقوه برای اهداف غیرورزشی و بعضا غیراقتصادی(سیاسی) از طریق هواداران این تیم است.

 

نوسان: چرا باشگاه های ما نتوانسته اند از مولفه های رایجدرآمدزایی حوزه ورزش در دنیا مانند فرصت های استعدادیابی و صادرات بازیکن به خوبی استفاده کنند؟

سعیدآذری: ابتدا باید به این موضوع بپردازیم که آیا ما توانسته ایم طی سالهای گذشته بازیکن شاخصی  برای خود بسازیم؟ باتوجه به تمرکز برنتیجه گرایی صرف که کشنده استعداد است و اینکه صرفا می خواهیم تیم ما قهرمان شود، نوعی محیط آماده خوری در ورزش و فشار بی امان هواداران بر باشگاه ها حکمفرما شده و عملکرد نامناسب مدیران در مقابل مربیان نیز فرصت های استعدادیابی و استعدادپروری و همینطور ترانسفر بازیکن و درآمدزایی از این بخش را از ما سلب نموده است. باید در نحوه انعقادقرارداد با مدیران، مربیان و تهییج هوارداران تغییر نگرش اساسی ایجاد شود. فعالیت فدراسیون فوتبال، الگوسازی موفق و رفع موانع ایجاد انگیزه مواردی هستند که می تواند در تغییر نگرش موثر باشد.

محمدعلی عباسی: معتقدم  رقابت در ورزش، نیازمند حرفه ای شدن است. در استعدادیابی نباید نگرش های سیاسی تعیین کننده باشند. پرورش تیم های پایه در کشور به مثابه بشکه های نفت هستند که می توانند در خارج از کشور فعالیت نمایند و نماد ورزش کشور باشند. اما با ورود افراد غیرحرفه ای در ورزش، تاثیر فساد در خریدوفروش بازیکن و لابی های سیاسی باعث هدررفت استعدادهای پایه می شود. ما باید طبق الگوهای موفق دنیا، مسیر راه را دراقتصاد ورزش و استعدادیابی ورزشی تعریف و از متولیان جامعه مطالبه کنیم.

 

نوسان: آقای دکتر عباسی، از دید شما کارآفرینی در عرصه ورزش چگونه اتفاق می افتد؟

محمدعلی عباسی:  در تعریف کارآفرینی، ریسک پذیری، شجاعت، مهارت و تخصص، استفاده از ظرفیت های تشویقی و حمایتی و تحقق حقوق اجتماعی کارآفرین مدنظر است. اینکه سیاست های ورزشی ما چقدر توانسته به توسعه کارآفرینی و تحقق حقوق اجتماعی در ورزش کمک نماید، جای تامل دارد. همچنین، اهداف کارآفرین در یافتن نیروی توانمند و تشکیل تیم، نیازمند تفکر، برنامه ریزی، سرمایه و حمایت است. با استفاده از ابزارهای سنجش مناسب، نظام های نظارتی و هدایتی استاندارد، تثبیت روابط سیاسی و بین المللی، برگزاری کارگاه های آموزشی و ایجاد بسترهای لازم، کارآفرینی شکل می گیرد و می تواند مسیر پویای خود را در ورزش نیز دنبال نماید.

 

نوسان: آقای آذری، با این اوصاف، آینده ورزش در کشورمان را چگونه می بینید؟

سعیدآذری: اکنون دیدگاه مردم به ورزشی مثل فوتبال برای افتخارآفرینی و سرگرمی است. اگر با این حجم مشکلات اقتصادی و اجتماعی، دولت نتواند حمایت خود که اختصاص هزینه های سنگین است را تامین نماید و شاهد یک نوع سقوط در ورزش خواهیم بود و البته روز به روز  مردم نیز استقبال و توجهشان به ورزش کمتر خواهد شد، معتقدم باید بدنبال وضع قوانین الزام آور و تامین منابع درآمدی، بویژه از طریق تلویزیون باشیم. در کشورهای پیشرفته، 90درصد درآمدهای ورزش از این طریق و تنها 10درصد از فروش فراورده های باشگاهی است. در حالیکه ما هیچکدام را نداریم و اگر پول و حمایت دولت از فوتبال قطع شود، نابودی فوتبال ما قطعی است.