قرارداد گازی ایران و توتال برای سرمایه‌گذاری در فاز 11 میدان مشترک پارس جنوبی در دو روز اخیر صدرنشین اخبار جهان بود. به طوری که تقریباً تمام رسانه‌های داخلی و خارجی خبر اول خود را به این قرارداد «بزرگ و تحریم شکن» اختصاص داده بودند. جالب است که از تمام این اخبار یک همصدایی به گوش می‌رسید. «موفقیت ایران در جذب سرمایه و تکنولوژی در قالب مدل جدید قراردادی نفتی»، «توتال نخستین سرمایه‌گذار پسابرجامی ایران»، «پایان تحریم‌های ایران با ورود توتال به صنعت نفت این کشور»، «توتال تحریم‌های امریکا و فشارهای عربستان و اسرائیل را نادیده گرفت»، «توتال تکنولوژی خاص تقویت فشار گاز خود را به ایران منتقل می‌کند». اغلب رسانه‌ها جذب 4.8 میلیارد دلار سرمایه خارجی به کشور را اتفاقی شگرف نامیدند و با بررسی شرایط مذاکرات نفتی و تفاهمنامه‌های ایران به نقد این موضوع پرداختند که «چه شرکتی سرمایه‌گذار بعدی صنعت نفت ایران خواهد بود؟». در این میان نگاه رسانه‌های عربی که خود از تولیدکنندگان نفت و گاز هستند به قرارداد ایران و توتال شنیدنی است. اغلب رسانه‌های عربی در میان اخبار خود ایران را مستعد‌ترین کشور برای جذب سرمایه در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی معرفی کردند و نوشتند که «سرمایه‌گذاری در ایران افتخار‌آمیز و سودآور است». رسانه‌های امریکایی نیز با بیان دعوت وزیر نفت از شرکت‌های امریکایی برای سرمایه‌گذاری در ایران اذعان کردند که امریکا در زمینه سرمایه‌گذاری در ایران از رقبای اروپایی خود عقب ماند.» اما چرا همکاری نفتی با ایران به این اندازه برای کشورهای اروپایی، آسیایی و امریکایی اهمیت دارد؟
در این باره امیرحسین زمانی نیا، معاون وزیر نفت در امور بین‌الملل و بازرگانی به «ایران» گفت: سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی ایران به چند دلیل نه تنها کم نظیر بلکه بی‌نظیر است. هزینه پایین استخراج، نیمه صنعتی بودن ایران، داشتن زیربنای صنعتی شدن، وجود نیروی کار تحصیلکرده و خبره‌، امنیت سرمایه گذاری، داشتن ذخایر عظیم نفت و گاز بکر و دست نخورده و در نهایت مدل قراردادی جذاب. زمانی نیا ایران را لنگر ثبات منطقه معرفی کرد و ادامه داد: سرمایه‌گذار ابتدا ریسک سیاسی و امنیتی یک کشور را بررسی و سپس اقدام به سرمایه‌گذاری در آن می‌کند. اکنون نیز مطمئن هستیم که توتال دقت کافی انجام داده وهمه قوانین را مرور کرده و با رعایت همه قوانین ناظر بر این قرارداد بین‌المللی اقدام به عقد قرارداد با ایران کرده است. معاون وزیر نفت تأکید کرد: کشور بعد از برجام در یک شرایط ممتاز قرار گرفته و این قرارداد بزرگ ایرانی-فرانسوی-چینی هم نشان می‌دهد که ما در یک شرایط کاملاً نرمال و طبیعی هستیم چرا که تحریم‌ها مرتفع شده هیچ مشکلی برای امضای قراردادهای بعدی وجود ندارد. همان‌طور که می‌بینیم بزودی قرارداد میدان نفتی آزادگان نیز با کنسرسیومی متشکل از شرکت های اروپایی و آسیایی به امضا خواهد رسید. به عقیده زمانی نیا قرارداد ایران و توتال اطمینان بخش و مشوق دیگر غول‌های نقتی برای سرمایه‌گذاری در ایران است. او با اشاره به بازتاب این قرارداد در رسانه های بین المللی می‌گوید: یک سری از شرکت‌ها ملاحظات و نگرانی‌های بیشتری دارند و وقتی شرکت بزرگی مانند توتال نخستین قدم را برمی دارد، بقیه هم دنباله رو آن خواهند شد.
معاون وزیر نفت می‌گوید که دنیا درک کرده است که قرارداد ایران و توتال کاملاً مردم سالارانه و با اجماع ملی انجام شده است و دیگر اختلافی در خصوص جذب سرمایه خارجی بر مبنای مدل جدید قراردادهای نفتی وجود ندارد.
البته این قرارداد بزرگ که «نه محکمی به تحریم‌های ایالت متحده امریکا» است؛ برای همه، بویژه شرکت‌های ملی نفت ایران و توتال فرانسه بسیار جذاب است چرا که به گفته زمانی‌نیا مذاکراتشان با ایران و شرکت نفت چین CNPCI 18 ماه طول کشیده و هیچ نقطه ابهامی در آن وجود ندارد. ضمن آنکه قرارداد 20 ساله است و هر 4 طرف قرارداد برای 20 سال کار دارند و سرمایه و تکنولوژی نیز با آن به ایران می‌آید. وی در خصوص نحوه بازپرداخت اصل سرمایه و سود به توتال اظهار کرد: این مبلغ از زمان رسیدن طرح توسعه فاز 11 میدان مشترک پارس جنوبی به تولید و بر اساس تولید هر سال بازپرداخت خواهد شد و مالکیت فاز 11 متعلق به ایران است. اما این قرارداد که میان شرکت ملی نفت ایران و مشارکت توتال و CNPCI (شاخه بین‌المللی شرکت ملی نفت چین) و پتروپارس به‌عنوان شریک ایرانی مشارکت به ترتیب به نسبت 50.1، 30 و 19.9 درصد به امضا رسید، پایان همکاری‌های ایران و توتال نیست.
سرمایه گذ اری 2 میلیارد دلاری توتال در پتروشیمی
مرضیه شاهدایی مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران نیز به «ایران» گفت: توتال بسیار مشتاق است که علاوه بر صنعت نقت در صنعت پتروشیمی ایران هم سرمایه‌گذاری کند. با مذاکرات انجام شده به نظر می‌رسد تا پایان سال تفاهمنامه امضا شده با توتال در بخش پتروشیمی هم به قرارداد منجر شود. شاهدایی ادامه داد: این طرح حدود 1.5 تا 2 میلیارد دلار ارزش دارد. با امضای این قرارداد توتال بزرگترین سرمایه‌گذار ایران در صنعت نفت و مشوق شرکت‌های دیگر خواهد شد.