تامین مالی تولید بدون افزایش تورم
- توضیحات
براساس طرح گام، بنگاه‌های بزرگ از طرف بانک‌های عامل ارزیابی می‌شوند و پس از این ارزیابی می‌توانند از این بانک‌های عامل تضمین‌هایی را دریافت کنند. براساس این تضمین، درصورتی که بنگاه‌های مولد قادر به پرداخت مطالبات خود به بنگاه‌های تولید‌کننده مواد اولیه نباشند، بانک عامل عهده‌دار پرداخت این مطالبات خواهد شد. درنهایت بنگاه‌های بزرگ می‌توانند این تضمین‌ها را به بنگاه‌های تأمین‌کننده مواد اولیه ارایه کنند.
امیر قاسمی: مشکل تأمین سرمایه در گردش از مهم‌ترین معضلاتی است که مدیران بنگاه‌های بزرگ در مسیر تولید با آن مواجه هستند. بنگاه‌های بزرگ برای تولید کالا باید از بازار مواد اولیه و کالاهای واسطه‌ای تولید را تهیه کنند. از این جهت که بنگاه‌ها در شرایط رکود برای فروش کالاهای خود با چالش مواجه هستند، برای تأمین منابع مالی نیازمند تسهیلات بانک‌های عامل هستند. از سوی دیگر، درشرایط فعلی اقتصادی، ایران با افزایش ارایه تسهیلات بانکی خود می‌تواند به افزایش نرخ تورم درکشور منجر شود. بنابراین در ماه‌های گذشته سیاست‌گذاران اقتصادی کشور به دنبال راه‌حل‌هایی بودند که بتوانند بدون اینکه حجم پول را در سیستم اقتصادی کشور افزایش دهند، مشکل کمبود سرمایه در گردش بنگاه‌های بزرگ را حل کنند.
در همین رابطه روز سه‌شنبه عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی در حضور خبرنگاران از طرح گام رونمایی کرد. براساس این طرح، بنگاه‌های بزرگ از طرف بانک‌های عامل ارزیابی می‌شوند و پس از این ارزیابی می‌توانند از این بانک‌های عامل تضمین‌هایی را دریافت کنند. براساس این تضمین، درصورتی که بنگاه‌های مولد قادر به پرداخت مطالبات خود به بنگاه‌های تولید‌کننده مواد اولیه نباشند، بانک عامل عهده‌دار پرداخت این مطالبات خواهد شد. درنهایت بنگاه‌های بزرگ می‌توانند این تضمین‌ها را به بنگاه‌های تأمین‌کننده مواد اولیه ارایه کنند تا به این وسیله بتوانند کالاهای مورد نیاز در پروسه تولید را بدون پرداخت‌های نقدی تهیه کنند. از طرف دیگر، بنگاه‌های تولید‌کننده محصولات واسطه‌ای می‌توانند اطمینان داشته باشند که پرداخت مطالبات آنها توسط بانک تضمین می‌شود و درعین حال درصورت نیاز به منابع نقدی می‌توانند این اوراق را قبل از سررسید در بازار سرمایه به فروش رسانده و منابع نقدی خود را تأمین کنند.
بر طبق گفته‌های همتی، با اجرای مرحله اول طرح گام در واقع قرار است به میزان ٥٠هزار‌میلیارد تومان سرمایه برای تأمین مالی بنگاه‌های بزرگ تأمین شود. در همین رابطه، همتی به خبرنگاران گفت: «در مرحله اول بانک‌های ملت، ملی، تجارت و صادرات در این طرح مشارکت کرده‌اند و سایر بانک‌ها هم برای مشارکت در طرح اعلام آمادگی کرده‌اند». رئیس کل بانک مرکزی اضافه کرد: «در طرح گام بانک‌ها از لحاظ قدرت مالی بررسی می‌شوند و تنها بانک‌های قدرتمند اجازه خواهند داشت تا در این طرح مشارکت داشته باشند».
بنگاه‌ها استقبال می‌کنند
پس از رونمایی از این طرح توسط بانک مرکزی، بسیاری از کارشناسان اقتصادی از این طرح استقبال کردند و بر نقاط قوت این طرح مانند غیرتورمی‌بودن این طرح تأکید داشتند. در همین رابطه کامران ندری، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با «شهروند» اعتقاد دارد: «با توجه به اینکه در این طرح تسهیلات نقدی به بنگاه‌ها پرداخت نمی‌شود، افزایشی از این طریق در نرخ تورم ایجاد نمی‌شود.»
او معتقد است: «دلیل اینکه اسناد به صورت الکترونیکی صادر می‌شود شفاف‌تر است و چون برای تنزیل این اسناد قرار است بازار تعریف شود، احتمالا بنگاه‌های تولید‌کننده کالاهای واسطه تولید از آن استقبال خواهند کرد.» این کارشناس اقتصادی همچنین معتقد است: «طرحی که بانک مرکزی ارایه کرده، از نظر محتوا طرح مثبتی است و می‌تواند به پروسه تولید درکشور کمک کند.»
ندری در ادامه پیش‌بینی کرد: «هم بنگاه‌های تولید‌کننده محصولات نهایی و هم بنگاه‌های تولید‌کننده محصولات واسطه تولید از این طرح استقبال خواهند کرد و تنها ممکن است برخی از بانک‌ها گام را طرحی با ریسک بالا ارزیابی کنند و از مشارکت در این طرح اجتناب کنند.»
با وجود این، واکنش‌های مثبت از طرف کارشناسان لازم به نظر می‌رسد که نقاط مثبت و منفی طرح گام در مرحله عمل نیز مورد ارزیابی قرار گیرد، زیرا این طرح برای اولین‌بار اجرایی می‌شود و ممکن است برای عملیاتی‌شدن با مشکلاتی مواجه شود. در این رابطه کارشناسان اقتصادی معتقدند، برای اجرای هرچه بهتر طرح مذکور لازم است دولت بنگاه‌های تأمین‌کننده مواد اولیه را برای استفاده از این اوراق تضمینی توجیه کنند و بانک مرکزی تضمین‌های لازم را به مدیران بانک‌های عامل ارایه دهند تا ریسک حضور این بانک‌ها در این پروژه کاهش پیدا کند.