استاد اقتصاد دانشکده پژوهش صنایع تهران درباره برخی نگرانی ها از نرخ تورم سه رقمی و ایجاد ابرتورم در کشور با توجه به فضای سیاسی بسته در کشور، به "نوسان" می گوید: به طور قطع اگر فکری به حال تورم نشود تورم به رشد فزاینده خود ادامه خواهد داد. "رسول پیرهادی" با بیان اینکه اقتصاد ایران در سال های مختلف و بعد از دوره ریاست جمهوری آقای رفسنجانی حتی تورم را در محدوده 90 درصد نیز تجربه کرد، البته احتمال اینکه تورم کشور سه رقمی شود بعید است، چراکه افزایش نرخ تورم نه تنها به نفع دولت نیست، بلکه منجر به افزایش نارضایتی عمومی مردم و عدم ثبات روانی و اجتماعی می شود که این برای خود دولت نیز ناخوشایند خواخد بود.

دولت، فکری خواهد کرد

به اعتقاد او دولت حتما فکری به حال کنترل تورم خواهد کرد و اگر بخواهیم اقتصاد حرکت کند به طور قطع نیازمند تعامل با دیگر کشورها هستیم، اما به نظر می رسد برخی تفکرات تیم اقتصادی دولت سیگنال های مناسبی برای اقتصاد کشور ندارند مگر اینکه بازنگری بر این موضوع شود و نقش مجلس نیز در این امر بسیار مهم است، بنابراین انتظار می رود مجلس به وزرایی رای دهد که بیشترین کارایی و برنامه مدون و مشخصی برای اقتصاد کشور داشته باشند. او به تفکر کابینه اقتصادی دولت پیشنهادی آقای رئیسی اشاره می کند و می گوید: به عنوان مثال آقای عبدالملکی وزیر پیشنهادی تعاون و کار، یکی از مخالفان جدی FATF هستند که همین مخالف نشان دهنده یک چالش است در حالیکه یکی از پیش شرط های تعامل با دیگر کشورها پذیرش FATF است.

این استاد اقتصاد با پیش بینی نرخ تورم 44 درصدی طی سال های 1400 و 1401 برای کشور، تاکید کرد: متاسفانه افزایش نرخ تورم موجب کاهش سطح رفاه، کوچک شدن سفره های مردم و سخت شدن زندگی های آنها شده است. به گفته پیرهادی با افزایش نرخ تورم، قشر متوسط جامعه از اقتصاد ایران حذف شده و متاسفانه به واسطه تورم شکاف و فاصله طبقانی در کشور بسیار افزایش یافته و طبقه متوسط به طبقه پایین سقوط کرده است.

درگیر شدن با ابرتورم

همچنین "سامان احمدوند" یکی از کارشناسان مالی و اقتصادی کشور نیز رشد عجیب نقدینگی را یکی از چالش های دولت رئیسی می داند و می گوید: در حال حاضر مهمترین مسئله کشور به غیر از تحریم ها و کسری بودجه، کنترل نقدینگی است، چراکه اگر نقدینگی را کنترل نکنیم کشور پتانسیل درگیر شدن با ابرتورم را خواهد داشت. او البته تصریح می کند که تنها موضوعی که می تواند ابرتورم را به تعویق بیندازد و یا در سالیان متمادی آن را تعدیل کند، برداشته شدن تحریم هاست تا با ورود و تزریق ارز و دلار به کشور تا حدودی بتوان تورم را در راستای رشد نقدینگی کنترل کند. احمدوند با ارزیابی تیم اقتصادی پیشنهادی دولت و اینکه آیا می تواند مشکلات کشور را حل کند یا خیر، می گوید: متاسفانه از نگاه بنده به غیر از گزینه پیشنهادی وزارت اقتصاد دولت جدید، که برنامه آن اندکی دقیق و شناختی از بازار مالی و مسائل خرد دارد، بقیه گزینه های تیم اقتصادی دولت و به خصوص سازمان برنامه و بودجه برنامه مشخصی برای فضای کنونی کشور ندارند و وعده هایی که می دهند با توجه به شرایط فعلی کشور نیست و تا زمانی که نقدینگی، برجام و تحریم ها حل نشود، این وعده ها عملی نخواهد شد، البته امیدوارم مجلس در برخی تایید صلاحیت ها با احتیاط پیش رود و به خصوص در انتخاب وزرای اقتصادی سختگیری بیشتری داشته باشد.

دنیای تعامل برای

حداکثر کردن منافع

از سوی دیگر عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان درباره نگرانی ها از ایجاد ابرتورم در کشور به "نوسان" توضیح می دهد: تورم دو عامل اساسی دارد که یکی همچون میزان تولید، حجم نقدینگی، توانایی در اصلاح نهادهای اقتصادی، قابل اندازه گیری است و دیگری با ریشه سیاسی به شوک های روانی برمی گردد، اما در مورد نرخ تورم ایران، دسته دوم تاثیر بیشتری بر جای می گذارد. "هوشنگ شجری" به سیاست همه یا هیچ اشاره می کند و می گوید: در دنیای امروز این سیاست مطلقا شکست خورده، چراکه اکنون دنیای تعامل و چانه زنی برای حداکثر کردن منافع ملی و کمتر کردن خسارت هایی است که متوجه ملت می شود. او با انتقاد بر اینکه متاسفانه امروز کشور دوباره به سمت سیاست همه یا هیچ پیش رفته که نهایت آن از دست رفتن منابع کشور، تورم بالا، کسری ترازهای سنگین و .... است، اضافه می کند: امروز بخش عظیمی از منابع ارزی کشور در خارج بلوکه شده و نقل و انتقال وجوه به دلیل نپذیرفتن FATF امکان پذیر نیست، از سوی دیگر نرخ ارز سرسام آور افزایش یافته و بیشتر خواهد شد.

به اعتقاد شجری، امروز ایران در شرایطی قرار ندارد که زیاد بخواهد، اما اگر «سیاست همه یا هیچ» را کنار بگذارد و حاضر به بده و بستان شود شرایط تغییر خواهد کرد، بنابراین در مجموع باید پیرو این معادله باشیم که «80 درصد چیزی بهتر از 100 درصد هیچ است». به گفته این اقتصاددان، مهار نرخ تورم در ایران بستگی به این دارد که در دنیای سیاست، «سیاست همه یا هیچ» را کنار گذاشته و وارد تعامل با دنیا شویم و از سوی دیگر به منافع ملی بیشتر فکر کنیم، بنابراین ابتدا باید با حل مشکلات سیاسی کشور، حسن نیت خود را به دنیا ثابت کنیم و قدم در دنیای مذاکرات بگذاریم و تنها در این شرایط می توانیم منافع خود را به حداکثر برسانیم.

او تاکید می کند: اگر «منم زدن های پی در پی» در عالم اقتصاد ایران ادامه یابد بدون شک ابرتورمی بزرگ در راه خواهد بود، چراکه دنیای اقتصاد، دنیای رجزخوانی نیست، بلکه فضای ظریف تجارت و بده و بستان است، بنابراین اگر نخواهیم شرایط امروز را درک کنیم نتیجه آن ابرتورم، از دست رفتن منابع ارزی، سرسام آور شدن نرخ ارز، افزایش فقر و ... خواهد بود. این اقتصاددان با بیان اینکه باید دید تیم اقتصادی دولت رئیسی در عمل چگونه رفتار می کند، می بر این عقیده است که اگر بنا بر برخی صحبت های تیم اقتصادی دنیا، تعامل با دنیا نداشته باشیم، قطعا نرخ تورم تا پایان امسال به بالای 100 درصد خواهد رسید.

انباشت تورم در اقتصاد ایران

از سوی دیگر "کمیل طیبی" دیگر اقتصاددان اصفهانی درباره پیش بینی ابرتورم برای اقتصاد ایران در سال جاری، به "نوسان" می گوید: متاسفانه امروز به دلیل عدم تعامل با دنیا ارکان و چارچوب اقتصاد، تولید و صنعت، درآمد خانوار، بازار کار، تجارت و ... دچار آسیب شده است که یکی از عوامل مهم آن مزمن بودن تورم طی چند دهه اخیر است. به گفته طیبی، تا به یاد داریم تورم در اقتصاد ایران وجود داشته و انباشت تورم ایجاد شده است و به نظر می رسد بیش از این نرخ تورم افسارگسیخته شود و در آینده شرایط بدتری همچون قحطی و کمبود کالا در کشور ایجاد خواهد کرد. او وظیفه اصلی دولت و تیم اقتصادی دولت جدید را کنترل تورم می داند و تاکید می کند: برای کنتزل تورم نیازمند تنش زدایی، تجدید نظر در ارتباط با اقتصاد جهانی هستیم، چراکه امروز بسیاری از نیازهای کشور تنها از اقتصاد جهانی قابل تهیه است. به گفته این اقتصاددان، اولویت سیاست های کنترل تورم با توجه به ابزارهایی که وجود دارد، تنها تنش زدایی است، چراکه اقتصاد ایران امروز به شدت درگیر تحریم ها است.