فرشاد مومنی در نشست هفتگی موسسه دین و اقتصاد با اشاره به رابطه عدالت اجتماعی و توسعه گفت: این اتفاق نظر وجود دارد که مناسبات رانتی بر اقتصاد ایران سلطه دارد و مهمترین مشخصه مناسبات رانتی نیز تعمیق و گسترش نابرابریهای ناموجه است. با واکاوی این موضوع از هر زاویهای، متوجه میشویم که موثرترین راه نجاتی که ما میتوانیم به مسئولین کشور هدیه دهیم این است که بیایند و ارزیابی آسیبشناختی از جهتگیری سیاستی بر محور نسبت آن جهتگیری با موضوع عدالت اجتماعی و نابرابریهای ناموجه داشته باشند و یک گفتوگوی ملی تشکیل شود تا همه به سهم خود تلاش کنند تا موضوع عدالت اجتماعی به صورت یک مطالبه توسعهگرا و دینی در صدر مطالبات قرار بگیرد.
این اقتصاددان با انتقاد از سود غیرمتعارف واردات در کشور گفت: نتیجه عملی افزایش نرخ ارز در این سی سال اخیر افزایش نگران کننده هزینههای تولید بوده است و ما عملا شاهد حکمرانی تاجرباشیها هستیم. یعنی کسانی که از واردات نفعهای غیرعادی کسب میکنند و دائما از طریق مافیای رسانهای نظام تصمیمگیری و تخصیص منابع را تحت فشار قرار میدهند تا با دستکاری قیمتهای کلیدی، تولید را از صرفه خارج کنند تا واردات توجیه شود.
وی ادامه داد: مافیای رسانهای هم اینگونه موضوعات را 180 درجه وارونه نشان میدهد و ادعا میکند اگر نرخ ارز افزایش یابد انگیزه واردات کاهش مییابد در حالیکه آنها این تحلیل اشتباه را به واسطه نادیده گرفتن عنصر نابرابریهای ناموجه ترویج میکنند. باید توجه داشت زمانی که جامعه از نظر توزیع ثروت و قدرت نابرابر باشد مصرف کالاهای خارجی نیز ارزش فینفسه پیدا میکند و از همین روی در این سی سال اخیر بیشترین جهش در واردات زمانی بوده که بزرگترین جهشها در نرخ ارز و قیمت حاملهای انرژی روی داده است.
مومنی متذکر شد: در اثر این توصیههای بیثبات کننده فضای اقتصاد کلان و از بین بردن امنیت حقوق مالکیت، شاهد هستیم که در هر موجی از این شوکها، بخش بزرگی از فقرا احساس میکنند جیبشان زده شده است چون پول آنها دیگر قدرت خرید سابق را ندارد و این باعث شده تا اقتصاد ما تبدیل به اقتصادی شود که در آن افراد فقیر و پاکدامنتر بیشترین لطمه را خواهند دید.
مشاور اقتصادی دولت دوران دفاع مقدس با بیان اینکه منابع رانتی در مرکز توجه قرار گرفتهاند، گفت: چرا در ایران در حالیکه رشته فعالیتهای توسعهگرای صنعتی وضعیت بسیار فاجعهآمیزی دارند که این روند مشکوک و شکنندگیآور را صنعتزدایی از اقتصادسیاسی ایران مینامیم، تا این اندازه گرایش به احداث واحدهای جدید پتروشیمی، فولاد و سیمان وجود دارد؟ باید توجه داشت که این صنایع رانتی جز آلودهکنندهترین رشته فعالیتهای شناخته شده در دنیا هستند که عمده منابع گازهای گلخانهای را منتشر میکنند، همچنین انرژیبری بالا و استفاده از فناوری سطح پایین از ویژگیهای این صنایع است.
مومنی خاطرنشان کرد: مافیای رسانهای در برابر اینگونه موضوعات سکوت کامل را در دستور کار قرار میدهد اما راجع به اینکه باید استاندارد هزینههای مردم براساس قیمت فوب خلیج فارس باشد نوحه سرایی میکند. در واقع اگر این رانتزدایی وحشتناک از صنایع بزرگ صورت بگیرد صنایع دیگر نیز فرصت شکوفایی پیدا میکنند و وابستگی ذلتبار به خارج کاهش و اشتغالزایی افزایش مییابد تا مردم بتوانند به راحتی نفسی بکشند.