«ناطق نوری می آید؟» از روزی که محمدرضا باهنر دبیرکل جامعه اسلامی مهندسین شبهه ای را درباره ی حضور علی اکبر ناطق نوری در رأس جریان سیاسی اصولگرایان مطرح کرد، گمانه زنی های مختلفی بر سر این که آیا این جریان تحت قیمومیت ناطق به وحدت می رسد یا نه، بیان شد. اگرچه ناطق نوری همواره خود را از جریان فعلی اصولگرایان دور نگه داشته و حاضر نیست با آنها زیر یک سقف دیده شود، اما سخنان باهنر مبنی بر این که اگر به ناطق اصرار کنیم، او «احساس تکلیف» می کند و به صحنه می آید، این سؤال مطرح شد که آیا واقعا ناطق حاضر است رهبری این جریان را دوباره برعهده گیرد؟
بحرانِ شیخوخیت
واقعیت این است که اصولگرایان پس از درگذشت آیت ا... مهدوی کنی با بحران «وحدت» روبه رو شدند. مشکل اصلی این جریان سیاسی در این سال ها، ژنرال هایی است که حاضر نیستند ذیل همدیگر تعریف شوند. در هیچ انتخاباتی ندیده ایم که قالیباف بپذیرد ذیل علی لاریجانی قرار بگیرد یا این دو بپذیرند ذیل ولایتی قرار بگیرند. یا ولایتی بپذیرد ذیل سعید جلیلی کار کند. یا جلیلی بپذیرد تحت حمایت علی لاریجانی فعالیت کند. به همین دلیل جریان سیاسی اصولگرایان، با انبوهی از ژنرال های سیاسی روبه رو شد که هیچ کدام آن دیگری را یا قبول نداشتند یا حاضر نبودند تحت برنامه های سیاسی یکی کار کنند. به همین دلیل دچار عارضه ی تشتت آرا و اختلافات سیاسی شدند.
همراهی ناطق نوری با اصولگرایان در سال های اخیر به خصوص در سال های منتهی به انتخابات، از سوی برخی اصولگرایان مطرح می شود. به نظر می رسد طیف سنتی اصولگرا انتظار دارد علی اکبر ناطق نوری همچون سال ۱۳۸۴ میدان داری کرده و با تشکیل «شورای هماهنگی نیروهای انقلاب» برای رساندن اصولگرایان به کاندیدای واحد تلاش کند. اما آنها فراموش کردند که آن زمان هنوز شیوخ و ریش سفیدانی همچون مهدوی کنی و عسگراولادی زنده بودند و امید به وحدت در جناح راست وجود داشت. هرچند همان موقع هم با فراجناحی عمل کردن مرحوم هاشمی رفسنجانی که البته در نهایت و در دور دوم به حمایت اصلاح طلبان تن داد، علی لاریجانی به عنوان کاندیدای مورد نظر شورای هماهنگی معرفی شد اما هر کدام از کاندیداهای اصولگرا داعیه پیروزی داشتند و عملا تلاش ناطق با شکست مواجه شد تا در آخر بگوید:«از این به بعد در سیاست تنها عمل می کنم.»
سکوت و خانه نشینی
حضور ناطق نوری در سیاست در فاصله بین سال های ۸۴ تا ۸۸ کمرنگ شد. او در انتخابات سال ۸۸ صراحتا اعلام کرد که «جامعه روحانیت هیچ مصوبه ای در حمایت از هیچ یک از کاندیداها نداشته و موضع ما در این زمینه سکوت و دعوت به مشارکت حداکثری است.» نهایتا پس از برگزاری انتخابات و حملات محمود احمدی نژاد به ناطق نوری و سکوت اصولگرایان در این رابطه، او هم مانند مرحوم هاشمی رفسنجانی از جلسات جامعه روحانیت مبارز کنار کشید و قهر با سیاست و خانه نشینی را به کنش گری سیاسی ترجیح داد.
حمایت از اعتدال
هرچند ناطق نوری شخصیتی است که پس از فوت آیت ا... هاشمی رفسنجانی دوباره مورد توجه قرار گرفت و خیلی ها انتظار داشتند ناطق عبای شیخ اعتدال را بر تن کند و رهبری جریان اعتدالی را بر عهده بگیرد، ولی این اتفاق نیفتاد و ناطق نوری به رویه پیشین خود ادامه داد.
اما او در نبودِ مرحوم هاشمی و پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶ نسبت به وضعیت کشور بی تفاوت نماند و رسما از کاندیداتوری حسن روحانی حمایت و او را به عنوان گزینه اصلح معرفی کرد. با این وجود در همان زمان هم اعلام کرد که «به دلیل حفظ وحدت، جلوگیری از تشویش اذهان عمومی و ممانعت از سودجویی دشمنان انقلاب و نظام، در مواجهه با حرف های نادرست و تهمت ها سکوت کرده است.» او پس از انتخابات ریاست جمهوری همچنان سکوتش را حفظ کرد و به جز برخی سخنرانی ها و حضور در بعضی جلسات، همچون قبل وارد تحرکات سیاسی نشد.
با این حال اقدامات و اظهارات جناح راست سنتی از تمایل آنها به نزدیکی دوباره به ناطق نوری حکایت می کند. محمدرضا باهنر به عنوان رئیس جبهه پیروان خط امام و رهبری، هرچند در سال های اخیر تاکید کرده که «اصولگرایان دیگر دنبال یک شخصیت حقیقی و کاریزماتیک نیستند و می خواهند ساختار و تشکیلات قدرتمند تشکیل دهند» اما حالا و به فاصله ۸ مانده به انتخابات مجلس یازدهم، از تلاش برای بازگشت علی اکبر ناطق نوری خبر داده است.
به دنبالِ «شیخ نور»
هفته گذشته بود که محمدرضا باهنر در گفت وگویی با روزنامه رسالت اعلام کرد «آقای ناطق نوری با اصرار و خواهش ما در نهایت می گویند احساس تکلیف کردم.» این گفته باهنر در حالی مطرح شده که برخی رسانه ها و فعالان شبکه های اجتماعی از این اظهارنظر این گونه تعبیر کردند که ناطق قصد دارد کاندیدای انتخابات مجلس شود یا شاید به دنبال تشکیل مجموعه است.
محمدرضا باهنر در سال ۹۵ هم در گفت وگویی با خبرگزاری آنا، از تلاش های ناموفق جریان اصولگرایی برای بازگرداندن ناطق نوری به مدیریت جناح راست خبر داده بود.
او آن زمان گفته بود که «ایشان دلایل مختلفی دارد. یک سری از این دلایل مربوط به درشت گویی های آقای احمدی نژاد است که معتقدند آن گونه که شایسته بود در مقابل این درشت گویی ها مورد حمایت اصولگرایان قرار نگرفت. البته در قضیه هجمه های آقای احمدی نژاد نسبت به آقای ناطق، ما اصولگرایان باید جدی تر موضع گیری می کردیم. هرچند تاکید می کنم که دلایل عدم تمایل آقای ناطق برای بازگشت به عرصه سیاسی، صرفا به این امر منحصر نمی شود.»
در همین راستا، غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی، سخنگوی فراکسیون مستقلین مجلس که منسوب به علی لاریجانی است، از احتمال تشکیل یک مجموعه جدید توسط ناطق نوری خبر داده است. البته او ضمن اعلام این موضوع به نامه نیوز، احتمال کاندیداتوری حجت الاسلام ناطق نوری را بعید دانسته و گفته که «او تکلیف را در سکوت و هدایت پدرانه جریانات سیاسی می داند بنابراین ضرورتی نمی بیند که خودش کُت بکَنَد و نامزد انتخابات مجلس شورای اسلامی شود.» با وجود این جعفرزاده معتقد است که در حال حاضر «جریانات چپ بیشتر از آقای ناطق نوری استقبال می کنند تا جریانات راست و پایداری ها از شکل گیری این ائتلاف وحشت دارند، چون پیروزی اش قطعی است. مردم از جریانات چپ نبریده اند.»
از سوی دیگر، محسن کوهکن، عضو فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس در حمایت از ناطق نوری قد علم کرده و او را اصولگرا خوانده است. کوهکن در گفت وگو با نامه نیوز گفته: «آقای ناطق ذاتا اصولگراست و زمانی جریان اصلاحات تلاش کرد که از او استفاده ابزاری کند. ما با صدای بلند می گوییم که آقای ناطق همواره اصولگرا بوده و هست و هیچ تردیدی در این موضوع وجود ندارد.»
این فعال سیاسی اصولگرا تاکید کرده که «حضور ناطق نوری در مجلس یا هدایت جریان اصولگرایی در انتخاباب، در هر دو صورت اتفاق خوبی است چون باید از ظرفیت های او برای ساماندهی جریان ولایی در کشور استفاده کرد.»
طبق گفته کوهکن، اصولگرایان نیاز به ساماندهی دارند و تجربه های برگزاری انتخابات در سال های اخیر به آنها ثابت کرده که با کار تشکیلاتیِ صرف، به نتیجه مطلوب نخواهند رسید.
محسن کوهکن ادعا کرده که ناطق نوری اگر بنای ورود به میدان سیاست را داشته باشد با این امید می آید که میان نیروهای اصولگرا وحدت بیشتری ایجاد کند و وزن سیاسی خود را به سمت اصولگرایان می گذارد! به گفته او، ناطق نوری در تمام این سال ها به نیروهای اصلاح طلب احترام گذاشته است اما این دلیل نمی شود که او اصلاح طلب شده باشد.
البته همه این اظهارات کوهکن در حالی مطرح می شود که علی اکبر ناطق نوری در سال ۱۳۹۳ در یک نشست عمومی و در پاسخ به سوال دانشجویی مبنی بر این که «ما بالاخره نفهمیده ایم شما عضو کدام جریان و جناح هستید،» به شوخی می گوید «به این زودی ها نمی فهمید.» ناطق نوری البته ادامه می دهد: «من سال ۶۰ در عین حال که عضو حزب جمهوری بودم، وزیر کشور هم بودم و اکنون بعد از ۳۳ سال، ماهی یک دفعه با استانداران زمان خودم جلسه دارم. شما تحقیق کنید که ترکیب استانداران من درسال ۶۰ چگونه بود و این که آنها اکنون در کجا مشغول به کار هستند. هم اصولگرا، هم اصلاح طلب و هم معتدل در بین آنها هستند.»
به هرحال با وجود مطرح شدن چنین اظهارنظراتی از سوی طیف راست سنتی، حجت الاسلام ناطق نوری هنوز هیچ واکنشی به این اظهارات نداشته. در عین حال بسیاری از سیاسیون با نگاه تردید به این گفته ها می نگرند و معتقدند بعید است ناطق نوری رضایت دهد تنها به علت اصرار محمدرضا باهنر و امثالهم بخواهد دوباره به عرصه سیاست ورزی بازگردد.در همین جهت، روز گذشته سیدحسین مرعشی، سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی ایران در گفت وگو با نامه نیوز این گمانه زنی ها را رد کرده است. او گفته «طبق آخرین صحبتی که من دو هفته پیش با آقای ناطق انجام دادم، غیر از این بوده؛ بنابراین فکر نمی کنم این مطالب خیلی دقیق باشد.»