خودشان میگویند که تا قبل از آشنایی با فضای مجازی، نه سرمایهای برای راهاندازی فروشگاه داشتند و نه برایشان صرفه داشت که تکمحصولی در یک مغازه بفروشند؛ به جز این هزینه حملونقل و ضایعات محصول هم پای خودشان بود.
فضای مجازی اما کارشان را راحت کرده است. آنها میگویند که در فروشگاه مجازیشان میتوانند برای تمام کشور محصول بفرستند و حتی آن را به خارج از ایران صادر کنند.
رحمانی، باغدار نمونه و رئیس سابق اتحادیه تعاونیهای باغداران انگور تاکستان به شهروندآنلاین میگوید که باغداران انگور در قزوین امسال بخشی از صادرات انگورشان را به صورت مجازی انجام دادهاند.
او توضیح میدهد: «بسیاری از باغداران برای اینکه سود بیشتری عایدشان شود و محصولاتشان را به دست دلالها نسپارند، به صورت مستقیم با شرکتهای تجاری در روسیه وارد مذاکره شدهاند و انگورشان را به آنجا آنها صادر کردهاند.»
رحمانی توضیح میدهد که کشاورزان تحصیلکرده و فرزندان تحصیلکردهشان بیشتر در این اتفاق سهیم بودهاند.
سود عجیب دلالها از فروش میوهوترهبار
سالهای طولانی است که بازار محصولات کشاورزی روی انگشت دلالان میچرخد و آنها سودهای گزافی به جیب میزنند و تنها بازنده این بازار مصرفکنندگان و تولیدکنندگان هستند. یکی از باغداران تاکستان قزوین به شهروندآنلاین میگوید که در حال حاضر هر کیلوگرم انگور بیدانه را دلالها از کشاورزان کیلویی هزار تومان میخرند که وقتی این انگور به میادین مرکزی میوهوترهبار می رسد، بهایش به 8 هزار تومان صعود میکند و قیمت عرضه آن در خردهفروشیهای سطح شهر به 12 هزار تومان هم میرسد.
باغداران میوه میگویند که در تابستان امسال بیشتر سود میوههایشان به جیب دلالها رفت و هر کیلوگرم هلو را تنها هزار تومان فروختند و در میادین میوهوترهبار مرکزی قیمت به 6 هزار تومان هم رسید و در خردهفروشیها هر کیلوگرم هلو بین 14 تا 18 هزار تومان فروخته شد و سیب گلاب را که از آنها دو هزار تومان خریدند، با قیمت 7 هزار تومان در میادین اصلی میوه و 9 تا 12 هزار تومان در خردهفروشیها فروختند.
سرانه مصرف میوه در ایران دو برابر پیشرفتهها
گرانی میوهوترهبار در حالی رخ می دهد که ایرانیها علاقه فراوانی به میوه و سبزیجات دارند. رضا نورانی، رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی، به باشگاه خبرنگاران جوان گفته است که ایرانیها سالانه 157 کیلوگرم میوه و سبزیجات در سال مصرف میکنند و سرانه مصرف میوه و سبزیجات در ایران دو برابر کشورهای توسعهیافته و سه برابر کشورهای در حال توسعه است و جالب است که بدانید ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان میوه و سبزیجات در آسیا و آفریقا است. با این حال سود گزاف دلالها موجب شده است که نه کشاورز از این بازار بزرگ بهرهمند شود و نه مصرفکننده راضی باشد.
گرانی میوه تهرانیها را مشتری دائم میادین کرد
افزایش قیمت میوهوترهبار در سال گذشته گاهی به رشد سه رقمی رسید. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، قیمت محصولات کشاورزی در سال ۹۷ نسبت به سال ۹۶ بیش از ۱۰۰درصد تورم داشت و محصولاتی چون هندوانه با 180درصد تورم، گوجهفرنگی با 181درصد و سیب درختی با 123درصد تورم در سال 97 نسبت به سال 96 رکورد شکستند. جالب است بدانید که جهش قیمت محصولات کشاورزی باعث شد تهرانیها سال گذشته بیشترین خرید میوه و سبزیجاتشان را از میادین میوهوترهبار داشته باشند.
سعید راد، مدیرعامل سازمان مدیریت میادین شهرداری تهران با اعلام این خبر گفته است: «سال گذشته هرخانواده تهرانی 148کیلو خرید میوه و سبزیجات خود را از میادین میوه و ترهبار انجام داده است.» او توضیح داده است: «اختلاف ۴۰درصدی قیمت میوه و سبزیجات در میادین میوه و ترهبار با قیمتهای سطح شهر موجب شده است که تهرانیها بیشتر از میادین میوه و ترهبار خریداری کنند، بهطوری که هرخانواده تهرانی در سال۹۷ بهطور متوسط سالانه ۷۶کیلو و ۳۰۰گرم انواع میوه و ۷۱کیلو و ۵۰۰گرم محصولات فرنگی را از میادین میوه و ترهبار خریداری کردهاند.»
به گفته او، درحال حاضر روزانه بالغ بر یکمیلیون نوبت خرید از میادین میوه و ترهبار انجام میشود و میزان خرید میوه و سبزی هرخانواده تهرانی از این مراکز در هر هفته به ۳کیلوگرم میرسد.
فامیلهای شهری کشاورزان، فروشگاه مجازی دارند
حالا این موضوع موجب شده است که میوه و ترهبارفروشیهای ریز و درشت اینترنتی این روزها بیشتر به چشم بیایند. فروشگاههایی که بیشتر چند قلم محصول را با قیمت عمدهفروشی عرضه میکنند و البته در شناسنامه برخی فروشگاهها حتی عکس و نام کشاورزان هم وجود دارد.
در این میان برنجکاران شمالی بیشتر از بقیه به چشم میآیند. کشاورزان میگویند محصولاتی که کمتر فسادپذیرند، دست کشاورزان را بیشتر باز میگذارند و برای نگهداری میوه و سبزیجات کشاورزان با محدودیت سردخانه مواجه هستند.
البته مریم پیرمحمد جماعت، مدیرعامل تعاونی انگور و کشمش قزوین هم به شهروندآنلاین میگوید: «هستند کشاورزهایی که محصولاتشان فروش اینترنتی داشته باشد اما مشکل اینجاست که در برخی از باغات و روستاها خطوط اینترنتی آنتندهی ندارند یا زیرساختها ضعیف هستند.»
او ادامه میدهد: «به جز این، کشاورزان آشنایی چندانی با این فضاها ندارند و به همین جهت فامیل کشاورزان یا افرادی که کشاورزان را میشناسند و در شهر زندگی میکنند، این فروشگاهها را راهاندازی کردهاند، که باز هم به صورت مستقیم با تولیدکننده نمیتوانید در ارتباط باشید.»
هند پیشرو در کشاورزی آنلاین
علی خانمحمدی، عضو خبرگان کشاورزی درباره این اتفاق به شهروندآنلاین میگوید: «هند از جمله کشورهایی است که کلیه مزارع خود را به اینترنت مجهز کرده و توانسته است در این زمینه پیشرفت بسزایی داشته باشد؛ چراکه قبل از آن، کشاورزان آموزشهای لازم را دیدهاند.»
او ادامه میدهد: «اکنون در کشور ما این تکنولوژی نوپاست و در ابعاد بسیار کوچکی اتفاق افتاده است.»
خانمحمدی در ادامه با اشاره به اینکه تعداد افرادی که به چنین کاری روی آوردهاند، درمقایسه با کل جامعه کشاورزی که چشمگیر نیست، توضیح میدهد: «تعدادی از کشاورزان به صورت خودجوش محصولات خود را به بازار عرضه میکنند که تعداد آنها در مقایسه با کل بهرهبرداران کشاورزی ناچیز است، بهطوری که تعداد این افراد به بیش از 500 تا 1000نفر نمیرسد که در مقایسه با 3میلیون و800هزار بهرهبردار بخش کشاورزی تعداد چشمگیری نیست.»
او تأکید میکند: «جوانان به علت سودآوری پایین، رغبتی برای ورود به این حوزه نشان نمیدهند. این درحالی است که دانشآموختگان رشته کشاورزی یکی از رکوردداران بیکاری در بین جامعه تحصیلکرده ایران هستند؛ بنابراین یکی از ملزومات ورود کشاورزان به این حوزه آن است که راهکارهای درستی را برای آن پیشبینی کنیم تا همه از کشاورزان و باغداران به صورت جامع در آن سهیم باشند.»
خانمحمدی اضافه کرد: «کشاورزان اگر بتوانند بدون واسطه محصولات خود را به فروش برسانند، اتفاق خوشایندی است، چراکه دیگر دلالبازی وجود ندارد و کشاورزان با همان بهرهوریای که دارند و واسطهای نداشته باشند، سود حاصل از بهرهوری به کشاورزان میرسد و نه دلالان.»