دیدار شیخ و سلطان

در سال جاری میلادی دو کشور شاهد رشد و توسعه در زمینه اقتصادی بوده‌اند و ارزش صادرات ترکیه به قطر از آغاز سال ۲۰۱۹ تا ماه سپتامبر به ۸۳۸ میلیون دلار رسیده و ۷/ ۸ درصد نسبت به همین محدوده زمانی در سال گذشته میلادی افزایش یافته است. سال گذشته یعنی زمانی که صدها نفر در کودتای نافرجام در ترکیه کشته شدند و در پی آن تسویه‌های گسترده رخ داد، امیر قطر اولین رهبر جهان بود که با اردوغان تماس گرفت و حمایت خود را از او اعلام کرد. با این وجود، قطر در حمایت از عملیات ارتش ترکیه در شمال سوریه هم بیانیه‌ای صادر و حمایت خود از این کشور را اعلام کرد. وقتی آنکارا به مبارزان کرد هم حمله کرد و آنها را از مناطق مرزی عقب راند، قطری‌ها همنوا با آنها، کردها را «تروریست» نامیدند. در همین راستا، روابط ترکیه با عربستان، امارات و مصر هم به تیرگی گرایید و دلیل آن هم تفاوت سیاست خارجی این کشورها در منطقه است به‌ویژه در مورد سوریه، مصر و فلسطین؛ سه حوزه‌ای که آنکارا و دوحه سیاست‌های مشابهی در آنجا اتخاذ کرده‌اند.

پس از مرگ خاشقجی در کنسولگری عربستان در ترکیه، روابط آنکارا با ریاض رو به وخامت رفت و هنوز نشانه‌ای از بهبود هم دیده نمی‌شود. به گفته «موهیتین آتامان»، استاد روابط بین‌الملل در دانشگاه آنکارا، برخی قدرت‌های منطقه‌ای در خاورمیانه خواهان انزوای ترکیه و قطر برای تنبیه آنها به خاطر سیاست خارجی‌شان هستند. او در مصاحبه‌ای تلفنی با الجزیره می‌گوید: «مصر و اسرائیل و کشورهای حاشیه خلیج فارس به رهبری عربستان در تلاش برای انزوای ترکیه و قطر در منطقه هستند و این حقیقت، این دو کشور را به سوی تقویت روابط و عمیق‌تر کردن ائتلاف‌هایشان سوق می‌دهد». این دو کشور دریافته‌اند که فضای سیاسی فعلی آسیب‌زا و ناپایدار است. در سال ۲۰۱۷ وقتی چهار کشور عربی به محاصره هوایی و دریایی و زمینی قطر پرداختند، این ترکیه بود که هواپیماهای خود را پر از محصولات غذایی – مانند شیر، ماست و گوشت- کرد تا مانع کمبود غذایی در این کشور کوچک خلیج فارس شود. بر اساس آمار، صادرات ترکیه به قطر در سال ۲۰۱۸ به ۱/ ۱ میلیارد دلار رسید و این افزایش ۶۹ درصدی نسبت به صادران ۶۵۰ میلیون دلاری سال قبل‌تر از آن را نشان می‌دهد. «آیهان زیتون اوغلو»، رئیس اتحادیه اتاق‌ها و بورس کالای ترکیه، هفته گذشته اعلام کرد که شرکت‌های ترکیه‌ای پروژه‌هایی به ارزش ۱۷ میلیارد دلار را در قطر در دست انجام دارند.