رییس‌جمهوری آمریکا دیروز فرمانی اجرایی علیه چین را امضا کرد که در آن این کشور را به دلیل اقدامات سرکوبگرانه علیه مردم هنگ‌کنگ مورد بازخواست قرار خواهد داد و همچنین با هنگ‌کنگ دقیقا مانند چین رفتار خواهد شد. چین در مقابله با تحریم‌های تازه آمریکا به نوبه خود افراد و موسسات آمریکایی را تحریم می‌کند. او که هیچ فرصتی برای حمله به جو بایدن را از دست نمی‌دهد همچنین تاکید کرد دولت او بیش از هر دولت دیگری در تاریخ آمریکا علیه چین سخت‌گیری کرده‌ است در حالی که جو بایدن چیزی جز هدیه به دولت کمونیستی چین نخواهد بود.
دونالد ترامپ با امضای سندی تازه، اقدام‌های تحریمی جدیدی علیه جمهوری خلق چین اعلام کرد. این مقررات در اعتراض به قانون امنیتی تازه‌ای است که چین در منطقه هنگ‌کنگ برقرار کرده است. ترامپ در کاخ سفید گفت که رفتارهای سرکوبگرانه چین نباید بدون پاسخ بماند. سند قانونی تازه به مقام‌ها و نهادهای آمریکایی اجازه می‌دهد افراد یا بنیادهای مرتبط با سرکوب آزادی‌ها در هنگ‌کنگ را مجازات کنند. سنا و مجلس نمایندگان آمریکا قبلا این تحریم‌ها را تصویب کرده‌اند.
ایالات متحده آمریکا پیش از این در تجارت با هنگ‌کنگ قوانینی متفاوت داشت و امتیازهایی قائل شده بود. تحریم‌های تازه شامل مسدود کردن دارایی افرادی در ایالات متحده و جلوگیری از ورود آنها به این کشور است. شماری از بانک‌های خارجی که به نظر آمریکا در نقض خودگردانی هنگ‌کنگ از منویات چین پیروی می‌کنند نیز مشمول اقدامات تحریمی هستند. برای نمونه نهادهای مالی آمریکا از اعطای اعتبار به چنین بانک‌هایی منع می‌شوند.
ترامپ اعلام کرد که هنگ‌کنگ برای ایالات متحده دیگر از وضعیت فوق‌العاده برخوردار نیست و تمام امتیازهای مختص به آن لغو می‌شود. از این پس آمریکا به هنگ‌کنگ امتیازهای ویژه، معافیت‌های اقتصادی و تکنولوژی‌های حساس نخواهد داد و با آن مثل قسمتی از چین برخورد خواهد شد.
او در ادامه با شرح جزئیات فرمان اجرایی جدید خود افزود: این فرمان به دولت من ابزارهای جدید قدرتمندی برای مسوولیت‌پذیر کردن افراد و اشخاصی که در خاموش کردن صدای مردم هنگ‌کنگ و محدود کردن آزادی‌ آنها نقش داشته‌اند ارائه می‌دهد.
هنگ‌کنگ که زمانی مستعمره بریتانیا بوده از آزادی‌هایی برخوردار است که در سرزمین مادر یعنی چین وجود ندارد. اما بسیاری از مردم در این قلمرو نگرانند که با اجرای قانون امنیتی جدید چین در قبال هنگ‌کنگ، وضعیت ویژه این منطقه نیز به پایان برسد. وضعیت ویژه در هنگ‌کنگ بر اساس توافقنامه‌ای عملی شد که پیش از تحویل هنگ‌کنگ به چین در سال ۱۹۸۴ بین چین و بریتانیا امضا شد. قانون جدید که انتقاد از حکومت چین را منع می‌کند مهم‌ترین تغییری است که از زمان تحویل هنگ‌کنگ به چین از جانب بریتانیا در سال ۱۹۷۷ در چشم‌انداز سیاسی این کشور رخ می‌دهد.
بر اساس قانون امنیتی تازه چین در قبال هنگ‌کنگ، خیانت، جدایی‌طلبی و تلاش برای براندازی ممنوع خواهد بود. چین همچنین گفته که مبارزه با تظاهرات خشونت‌آمیز در هنگ‌کنگ ضروری است.
بخشی از این لایحه به انتصاب قضات برای رسیدگی به پرونده‌های امنیتی مربوط است که می‌تواند استقلال قضایی هنگ‌کنگ را تهدید کند. مهم‌تر از همه اینکه پکن قدرت تفسیر قانون را خواهد داشت. از جمله، اگر قوانین با یکدیگر مغایرت داشته باشند، قانون چین اولویت می‌یابد.
آمریکا پیش از تصویب، این قانون را ناقوس مرگ برای استقلال هنگ‌کنگ خوانده بود و تهدید کرده است که مناسبات ویژه اقتصادی و دیپلماتیک خود را با هنگ‌کنگ قطع خواهد کرد.
هنوز مشخص نیست که این لایحه قانونی جدید ترامپ از چه زمانی اجرا می‌شود اما می‌تواند راه را برای بستن تعرفه روی کالاهای هنگ‌کنگی نیز هموار کند همان‌طور که در دو سال گذشته چنین تعرفه‌هایی روی کالاهای صادراتی چین وضع شده است.
فاز دوم توافق تجاری روی هوا
دونالد ترامپ در آخرین اظهارات خود با لحنی تند از چین سخن راند و گفت که هیچ علاقه‌ای به گفت‌وگو و مذاکره با چین در مورد فاز دوم توافقنامه‌ تجاری میان دو کشور ندارد. ترامپ در پاسخ به این سوال خبرنگار که آیا فاز دوم مذاکرات توافقنامه تجاری بین ایالات متحده و چین پایان یافته است گفت: در حال حاضر علاقه‌ای به گفت‌وگو و مذاکره با چین ندارم.
ترامپ با اشاره به امضای توافقنامه تجاری با چین و اجرایی شدن فاز یکم آن در ژانویه، گفت: ما دست به یک معامله تجاری بزرگ زدیم. او با اشاره به شیوع بی‌سابقه کروناویروس در جهان و ادعای منشأ داشتن آن از شهر ووهان چین، گفت: به محض اینکه معامله انجام شد، زمانی که حتی امضای توافقنامه خشک نشده بود آنها کرونا را وارد آمریکا کردند. او اضافه کرد: بنابراین در حال حاضر من علاقه یا تمایلی به گفت‌وگو و مذاکره با چین درباره هیچ توافقنامه‌ای ندارم.
تهدید چین به مقابله به مثل
در واکنش به تحریم‌های تازه، جمهوری خلق چین بامداد دیروز اعلام کرد به رشته‌ای از اقدام‌های تحریمی علیه آمریکا دست می‌زند. به گفته وزارت خارجه جمهوری خلق چین، تحریم‌ها هم افراد و هم بنگاه‌ها و شرکت‌های آمریکایی را دربر می‌گیرند.
به گفته وزارت خارجه چین، جزئیات موارد تحریمی در آینده نزدیک منتشر خواهد شد. تلویزیون سراسری چین در تفسیری ضمن محکوم کردن تحریم‌های تازه آمریکا، بار دیگر مصرانه از این کشور خواست در امور داخلی چین دخالت نکند.
وزارت خارجه چین در بیانیه‌ای اعلام کرد به شدت مخالف امضای به اصطلاح قانون استقلال هنگ‌کنگ توسط دونالد ترامپ است و آن را محکوم می‌کند.
این وزارتخانه در بیانیه خود اعلام کرد این اقدام آمریکا به شدت دخالت در امور داخلی چین محسوب می‌شود که به طور جدی قوانین بین‌المللی و همچنین هنجارهای اساسی حاکم بر روابط بین‌الملل را نقض کرده است. دولت منطقه اداری ویژه هنگ‌کنگ نیز جمعه گذشته با صدور بیانیه‌ای مخالفت شدید خود را با تصویب «قانون استقلال هنگ‌کنگ» توسط کنگره ایالات متحده اعلام کرده بود.
در این بیانیه آمده بود: ما یک بار دیگر از کنگره ایالات متحده می‌خواهیم فورا دخالت در امور هنگ‌کنگ را متوقف کند این عمل و تحریم‌ها کاملا غیرقابل قبول است، آنها مانع رشد و توسعه ما نمی‌شوند بلکه فقط به روابط و منافع مشترک بین هنگ‌کنگ و ایالات متحده ضربه می‌زنند.
دولت هنگ‌کنگ با تاکید بر اینکه تصویب قانون امنیت ملی به طور دائم در صلاحیت دولت مرکزی هر کشوری است این اقدام آمریکا را نقض آشکار تعهدات و احترام بین ملت‌ها توصیف کرد و هشدار داد اقدام متقابل نیز ممکن است توسط دولت مرکزی چین انجام شود.
برخی از اعضای کنگره ایالات متحده هفته پیش در پاسخ به تصویب قانون امنیت ملی هنگ‌کنگ توسط کنگره خلق چین، «قانون استقلال هنگ‌کنگ» را تصویب کردند که دیروز ترامپ هم آن را امضا کرد. کنگره ملی خلق چین هشتم خرداد سال جاری با ۲۸۷۸ رای موافق در مقابل یک رای مخالف و شش رای ممتنع، لایحه امنیت ملی هنگ‌کنگ را با هدف مقابله با استقلال، براندازی، تروریسم و ‌دخالت‌های خارجی در این منطقه تصویب کرد.
تنش آمریکا و انگلیس با چین
در حالی که روابط چین با آمریکا در حال تیرگی فزاینده است مناسبات این کشور با انگلیس نیز پس از ممنوعیت به‌کارگیری تجهیزات شرکت مخابراتی هوآوی، پرتنش‌تر از قبل شده است. این در شرایطی است که فشارهای آمریکا بر کانادا نیز تشدید شده تا اتاوا هم سطح روابط خود را با این شرکت بزرگ مخابراتی چین کاهش دهد.
ممنوع شدن به‌کارگیری تجهیزات شرکت مخابراتی هوآوی توسط اپراتورهای مخابراتی انگلیس از پایان سال جاری میلادی هم باعث خشم پکن شده به طوری که چین به شدت رنجیده‌خاطر شده و به آن اعتراض کرده است.
لی شیائو مینگ، سفیر چین در بریتانیا در واکنش به این برنامه انگلستان گفت که از این بابت متاسف و ناامید شده است. او اضافه کرد: الان این سوال مطرح است که انگلستان با چنین اقدامی آیا می‌تواند محیطی عادلانه و باز و بدون تبعیض برای شرکت‌های کشورهای دیگر ایجاد کند.
در تحولی دیگر که نشانه تشدید فزاینده تنش‌ها بین چین با غرب است، چارلز بورتون دیپلمات سابق کانادا می‌گوید با توجه به ممنوعیت‌هایی که متحدان کانادا برای هوآوی در نظر گرفته‌اند این کشور دیگر به سختی بتواند خود را از آنها جدا کند.
او افزود که سیاست برخورد متناسب و خرسند‌کننده کانادا در قبال چین تاثیری در اراده پکن برای اعلام اتهام جاسوسی علیه مایکل کورویگ و مایکل اسپاوور کانادایی نداشته است. ایان یونگ تحلیلگر کانادایی می‌گوید که با توجه به اقدام انگلستان برای محروم کردن هوآوی چین از حضور در شبکه نسل پنجم، کانادا با فشارهای فزاینده‌ای برای ممنوع کردن فعالیت‌های هوآوی در این زمینه مواجه شده است.