٦٠درصد شاغلان ایرانی بیمه نیستند به همین دلیل اعطای تسهیلات کرونایی به بنگاه‌هایی که این قبیل افراد در آنجا کار می‌کنند، اهمیت بالایی دارد؛ این در حالی است که هنوز وام کرونایی به بنگاه‌هایی که کارکنان آنها بیمه هستند نیز به درستی داده نشده است. در یک نمونه، مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان قزوین به‌تازگی گفته است که ٧٨هزار و ٢٠٠ میلیون تومان کل تسهیلات درخواستی برای حمایت از بنگاه‌های آسیب‌دیده این استان بوده که تا کنون فقط ٦درصد آن پرداخت شده است. برخی از صاحبان کارگاه‌های کوچک هم می‌گویند تا کنون تسهیلات مورد نظر را دریافت نکرده‌اند. شنیده‌ها حاکی از این است که برخی بانک‌ها از پرداخت این تسهیلات خودداری می‌کنند.
تسهیلات کرونایی نرسید؟
براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس بیش از ١٥میلیون نفر از شاغلان کشور در بنگاه‌های کوچک کار می‌کنند. عمده این کارگاه‌ها به دلیل تأثیرات مخرب ویروس کرونا با مشکل نقدینگی روبه‌رو شده و بخشی از آنها کارگران خود را تعدیل کرده‌اند. پیش از این دولت حمایت از این کارگاه‌ها را شروع کرده بود با این حال برخی فعالان اقتصادی می‌گویند تسهیلات کرونایی هنوز در اختیارشان قرار نگرفته است. رضا سواری، تولیدکننده نمونه مرغ، به «شهروند» می‌گوید: «ما با سیستم بانکی همیشه تعاملات خوبی داشتیم. چند هفته قبل برای دریافت تسهیلات کرونایی ثبت نام کردیم اما فعلا وامی در اختیارمان قرار نگرفته است. بانک گفته است باید منتظر باشیم سیستم نتیجه را اعلام کند.» برخی دیگر از صاحبان مشاغل خرد مثل تولیدکنندگان پوشاک هم به رسانه‌ها گفته‌اند که هنوز تسهیلات کرونایی به دست‌شان نرسیده است در حالی که آنها به دلیل بحران مالی شدید نیاز دارند که هر چه سریع‌تر این وام‌ها در اختیارشان قرار بگیرد. دولت پیش از این اعلام کرده بود که این وام از سوم اردیبهشت سال جاری پرداخت خواهد شد.
استقبال‌نکردن کارگاه‌های بزرگ از وام کرونایی
تسهیلات کرونایی از ١٢میلیون تومان تا ٢٠٠میلیون تومان اعلام شده است؛ این مبالغ نتوانسته برخی از کارآفرینان را که بنگاه‌های تولیدی با صدها کارگر دارند، مجاب به ثبت‌نام کند. عباسعلی قصاعی، رئیس کارخانه چینی زرین به «شهروند» می‌گوید: «این تسهیلات به شکلی نبود که بخواهیم برای دریافتش اقدام کنیم. از طرفی نیاز آنچنانی هم به این وام نداشتیم. البته برخی از همکارانم برای استفاده از این تسهیلات اقدام به ثبت‌نام کرده‌اند.» محمدرضا زهره‌وندی، فعال صنعت آسانسور، هم با بیان اینکه عمده فعالان این بخش برای دریافت تسهیلات کرونایی اقدام نکرده‌اند، می‌گوید: «این تسهیلات اگر به بخش‌های مختلف اقتصادی برسد، می‌تواند بخشی از مشکلات آنها را برطرف کند.»
وام برای کارگاه‌های فاقد بیمه
حدود ٦٠درصد شاغلان ایران بیمه نیستند؛ همین عدد به تنهایی نشان می‌دهد که این قبیل افراد در حالت عادی هم از کمترین مزایای اشتغال بهره‌مند نبوده‌اند و حالا که ویروس کرونا باعث رکود سنگین در بخش‌های مختلف اقتصادی شده، شرایط به مراتب نامناسب‌تری هم پیدا کرده‌اند. دولت اعلام کرده است که صاحبان و شاغلان کسب‌وکارهایی که کد بیمه و کارگاهی ندارند، حمایت می‌شوند. بر اساس برآوردهای دولت حدود ٣میلیون نفر شاغل در ١٤ رسته منتخب قرار دارند که مشمول حمایت‌های دولت می‌شوند. به منظور شناسایی این افراد با وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های مربوطه هماهنگی لازم انجام شده است و بیش از یک‌میلیون و٥٠٠ هزار نفر از شاغلان شناسایی و احراز شده‌اند. معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره میزان این وام گفته است: «برای اشخاص حقیقی خویش‌فرما یا خوداشتغال مبلغ ٦٠میلیون ریال، برای واحدهای کسب‌وکاری که امکان اثبات رابطه کارفرما-کارکن وجود ندارد، صرفا به کارفرما مبلغ ٦٠میلیون ریال و برای واحدهای کسب‌وکاری که امکان اثبات رابطه کارفرما-کارکن وجود دارد، به ازای هر شاغل مبلغ ٨٠میلیون ریال تعلق خواهد گرفت.» عیسی منصوری افزوده است: «علاوه بر اینکه متقاضیان باید دارای مجوز فعالیت از دستگاه بخشی باشند، همچنین باید در سال گذشته و جاری فعال باشند مگر آنکه بر اساس مصوبات ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا فعالیت آنها متوقف شده باشد.» به گفته منصوری، نرخ سود تسهیلات پرداختی از سوی موسسات عامل به مشمولان ١٢درصد است. حداکثر زمان پرداخت تا پایان تیر ٩٩ و مدت بازپرداخت تسهیلات نیز با احتساب دوره تنفس ٢٤ ماه و از ابتدای آبان ماه ٩٩ تعیین شده است.
پرداخت تسهیلات به بنگاه‌های فاقد بیمه اهمیت بالایی دارد با این حال به نظر می‌رسد فرآیند پرداخت تسهیلات به بنگاه‌های دارای بیمه هم در دست‌انداز برخی بانک‌ها گرفتار شده باشد؛ آن‌طور که برخی فعالان اقتصادی می‌گویند، هنوز وام‌ها به دست‌شان نرسیده است.