مجموعه‌گزارش‌های رسواکننده معروف به «اسناد پارادیس» یا اسناد بهشت که با حمایت کنسرسیوم روزنامه‌نگاران تحقیقی تهیه و منتشر شده، بیانگر فساد مالی، فرار مالیاتی و پولشویی ۱۲۰ رهبر سیاسی و سیاستمدار از ۴۷ کشور مختلف است.
به‌گزارش روزنامه آلمانی «زود دویچه تسایتونگ» ۳۸۰ روزنامه‌نگار طی یک‌سال فعالیت تحقیقی به اسنادی دست یافته‌اند که نشان می‌دهد بسیاری از رهبران سیاسی جهان و صاحبان سرمایه کلان برای فرار از مالیات سرمایه خود را به پناهگاه‌های مالیاتی منتقل کرده‌اند.
هسته اصلی این‌گزارش افشاگرانه شرکت «اپل‌بی» است که تحت عنوان مشاور سرمایه‌گذاری به شرکت‌های خصوصی و دولتی برای کسب سود بیشتر مشاوره می‌دهد.
گروه مشاوران «اپل‌بی» به مشتریان خود توصیه می‌کند که برای پرداخت مالیات کمتر در «پناهگاه‌های امن مالیاتی» و «مناطق ساحلی» سرمایه‌گذاری کنند.
کنسرسیوم روزنامه‌نگاران تحقیقی که با مشارکت روزنامه‌نگاران ۹۶ کشور به این اسناد دست یافته، اعلام کرده که بیشتر اطلاعات خود را از شرکت اپل‌بی در جزایر برمودا به دست آورده است.
در اسنادی که تا به حال این گروه از روزنامه‌نگاران منتشر کرده‌اند، نام بسیاری از رهبران و مقام‌های سیاسی کشورهای مختلف، شرکت‌های چندملیتی و برخی از ورزشکاران و هنرمندان مشهور افشا شده است.
از ملکه بعید بود
برپایه اسناد افشا شده، الیزابت دوم ملکه بریتانیا ۷.۵ میلیون پوند در یک صندوق سرمایه‌گذاری به نام «Dover Street VI Cayman Fund»در جزایر کارائیب سرمایه‌گذاری کرده است. کار ویژه این صندوق، جمع‌آوری پول و سرمایه از سراسر جهان برای سرمایه‌گذاری و فعالیت اقتصادی در ایالات متحده آمریکا و دیگر کشورها و در نهایت بازگرداندن سود این فعالیت‌ها بدون پرداخت مالیات به جزایر کایمن است.صندوق سرمایه‌گذاری مستقر در کایمن سال ۲۰۰۷ به سهامدارانش – که ملکه بریتانیا هم یکی از آنان است- اعلام کرده که قصد دارد به منظور خرید دو فروشگاه زنجیره‌ای در یک شرکت پست به نام «Vision Capital Partners VI B LP»
سرمایه‌گذاری کند.
یکی از محل‌های سرمایه‌گذاری ملکه بریتانیا«برایت‌هاوسBrighthouse» یک موسسه مالی و فروشگاه زنجیره‌ای است که به افراد کم‌درآمد برای خرید لوازم خانگی وام پرداخت می‌کند تا آنها به صورت قسطی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای خرید کنند. این شرکت در سال‌های گذشته متهم به سوء‌استفاده از افراد کم‌درآمد، دریافت سود بالا برای خرید قسطی و گرانفروشی خدمات شده است. سود ملکه انگلیس از سرمایه‌گذاری در این فروشگاه زنجیره‌ای در سال ۲۰۰9 معادل ۳۶۰ هزار دلار برآورد شده است.
نویسندگان‌گزارش گفته‌اند که نمی‌دانند ملکه بریتانیا از این «فعالیت اقتصادی» خبر دارد یا نه، اما اقدام او را «شرم‌آور» توصیف کرده‌اند.
دیگر خرید ملکه و شرکایش شرکت «برشتز» است که بدهی مالیاتی آن به دولت بریتانیا ۱۷.۵ میلیون پوند برآورد شده است. این شرکت اعلام ورشکستگی کرده و نزدیک به شش هزار کارگر آن بیکار شده‌اند.
این اسناد افشا کرده که مجموعه دارایی‌های شرکت سلطنتی «داچی آف لنکستر» ملکه بریتانیا تنها در صندوق سرمایه‌گذاری دوو استریت کیمن بالغ بر ۳۱۲ میلیون دلار است.
ویلبر رایس، وزیر بازرگانی و مشاور دونالد ترامپ، ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا دیگر مقام بلندپایه دولتی است که نامش در این اسناد افشا شده است.
رایس که از دوستان نزدیک به ترامپ نیز به‌شمار می‌رود با زنجیره‌ای از شرکت‌های کاغذی، یکی از سهامداران اصلی شرکت حمل و نقل «ناویگاتور» است؛ او در این شرکت یکی از دوستان نزدیک و پدر همسر فرزند پوتین رئیس‌جمهوری روسیه را در کنار خود به عنوان شریک می‌بیند.
روزنامه‌نگاران افشا کرده‌اند که شرکت کشتیرانی ناویگاتور یکی از سهامداران اصلی شرکت انرژی «زیبور» روسیه است که اصلی‌ترین صادر‌کننده گاز به شمار می‌رود.
علاوه بر این روزنامه‌نگاران به اسنادی دست یافته‌اند که نشان می‌دهد وزیر بازرگانی آمریکا بیش از ۳۸۰ شرکت در «مناطق فراساحلی» ۳۸ کشور به ثبت رسانده است.در این افشاگری نام سه نخست‌وزیر پیشین کانادا و یکی از مشاوران و حامیان مالی نخست‌وزیر فعلی این کشور آمده است.
استفان بروفمن، بازرگان کانادایی یکی از مشاوران نزدیک جاستین تردو و حامی مالی حزب لیبرال در آخرین انتخابات برگزار شده است. اسناد افشا شده نشان می‌دهد که او بیش از 64 میلیون دلار در جزیره مالت، یکی از مناطق «فراساحلی» سرمایه‌گذاری کرده است.
از صدراعظم آلمان تا بن علی
از دیگر مقام‌های سیاسی بلندپایه که نام‌شان در این‌گزارش افشا شده، بن‌علی ایلدریم، نخست‌وزیر ترکیه است. هرچند که سندی درباره شخص نخست‌وزیر ترکیه به دست نیامده، اما احمد و ارکن ایلدریم دو فرزند او پنج شرکت کاغذی در مالت به ثبت رسانده‌اند، همچنین دو شرکت دیگر هم به نام نوه‌های ایلدرم به ثبت رسیده است.
علاوه بر این نام وزیر اقتصاد آرژانتین، نخست‌وزیر پیشین ژاپن، وزیر اقتصاد غنا، وزیر نفت و گاز قزاقستان و تعدادی دیگر از وابستگان سیاستمداران و یا مدیران ارشد شرکت‌های دولتی در سوئیس، اتریش و آلمان نیز در «اسناد پارادیس» افشا شده است.گرهارد شرودر، صدراعظم پیشین آلمان دیگر سیاستمداری است که اسنادی مبنی بر فرار مالیاتی او به دست آمده است. این‌گزارش افشا کرده است که شرودر در اکتبر ۲۰۱۱ به مدیران شرکت روسی«تی ان کا- بی‌پی» توصیه کرده است که با مشورت شرکت اپل‌بی زمان سرمایه‌گذاری در جزایر ویرجین بریتانیا رسیده است.
علاوه بر او هیلارد لیبرشت، عضو حزب لیبرال آلمان و نماینده پیشین در پارلمان هم برای فرار از مالیات یک شرکت در جزایر تحت سلطه بریتانیا به ثبت رسانده است.
در این‌گزارش نام تعداد دیگری از مدیران ارشد شرکت‌ها و همچنین «دویچه بانک» آلمان نیز آمده است.
دیجیتالی‌ها هم بله
در این اسناد همچنین نام چند ابرشرکت افشا شده است. نکته قابل توجه، قرار داشتن نام شرکت‌های ارائه دهنده خدمات ارتباطی و نرم‌افزار، کامپیوتر و دیگر تجهیزات ارتباط مجازی است.
کمپانی اپل پس از تغیر قوانین مالیاتی در ایرلند، بخشی از فعالیت خود را به این کشور منتقل کرده است. پس از آن به توصیه شرکت مشاوره «اپل‌بی» به جزیره جرسی نقل مکان کرده تا مالیات نپردازد.
فیس بوک، توئیتر، یاهو، مایکروسافت، ای‌بی و اوبر دیگر شرکت‌های ارائه دهنده خدمات نرم‌افزاری هستند که نام‌شان در این‌گزارش افشا شده است.
همچنین شرکت تولید پوشاک و کفش ورزشی نایک هم برای عدم پرداخت مالیات به تاسیس شرکت‌های واسطه در مناطق فراساحلی دست زده است.
مک دونالد، هتل‌های زنجیره‌ای ماینیگر، زیمنس، دویچه پست و دویچه بانک آلمان از دیگر موارد افشا شده در این اسناد است.
دست میلیاردر ایرانی هم رو شد
فرهاد مشیری، تاجر ایرانی اصل ساکن انگلستان هم یکی دیگر از افرادی است که اسنادی مبنی بر فرار مالیاتی و پولشویی او به دست آمده است.
مشیری، مالک پیشین نیمی از سهام باشگاه اورتون، مشاور اصلی و شریک «علیشیر عثمانف» میلیاردر روسی، مالک باشگاه آرسنال و نزدیک به نیمی از سهام باشگاه اورتون است. مشیری پیش از این به عنوان مشاور سرمایه‌گذاری در شرکت‌های مختلف کار کرده، اما از ۲۸ سال قبل به مشاور اصلی عثمانف و شریک اصلی او تبدیل شده است.
در بخشی از گزارش «اسناد پارادیس» از تاسیس یک شرکت کاغذی به نام «رد‌اند وایت» و خرید و فروش صوری سهام باشگاه‌های آرسنال و اورتون توسط عثمانف و مشیری پرده برداشته شده است.
مشیری سال ۲۰۱۶ سهام خود در باشگاه اورتون را به هلدینگ «او اس ام» عثمانف واگذار می‌کند و همزمان به عنوان مدیر ارشد و قائم مقامی مجموعه شرکت‌های عثمانف منصوب می‌شود. سود او تنها از خرید و فروش سهام باشگاه اورتون ۳۵ میلیون دلار سود کرده است.
بر پایه اسناد افشا شده، عثمانف پس از انتقال هلدینگ او اس‌ام به نام دخترش، یک شرکت کاغذی دیگر به نام «بریچ واتر» در جزیره «من» در ایرلند به ثبت رسانده است.گزارشگران نوشته‌اند که او و مشیریان به پرسش‌های‌شان پاسخ نداده‌اند اما به یک سند دست یافته‌اند که بیانگر ارتباط عثمانف با شرکت اپل‌بی است.
انتشار جزئیات بیشتری از «اسناد پارادیس» که نزدیک به یک سال پس از انتشار اسناد پاناما صورت می‌گیرد، می‌تواند به استعفا یا برکناری برخی از مقام‌های دولتی و مدیران ارشد شرکت‌هایی که نام‌شان در این‌گزارش‌ها افشا شده و همچنین و واکنش نهادهای قضایی کشورهای مختلف و بین‌المللی بینجامد.
منبع: جامعه فردا