سرانجام پس از كشمكش‌هاي فراوان بر سر ورود مارلبرو به ايران، ديروز نادر قاضي‌پور، عضو كميسيون صنايع و معادن مجلس شوراي اسلامي امضاي تفاهمنامه توليد مشترك سيگار مارلبرو در ايران را تاييد كرد. او به خبرگزاري مهر گفته است: «هفته گذشته جلسه‌اي با وزير صنعت و معاونان وي برگزار شد كه در آن تفاهمنامه ميان «شركت دخانيات ايران» و «شركت پيشگامان آرمان‌گستر» به عنوان نماينده «شركت فيليپ موريس» به وزير صنعت داده شد و درخواست كردند تا اگر اين تفاهم به نفع توليد كشور و اشتغال و جلوگيري از قاچاق است، نسبت به تاييد آن اقدام شود. وزير صنعت نيز دستور رسيدگي دادند و اين موضوع به مديرعامل شركت دخانيات ابلاغ شده تا پس از طي مراحل اداري، اين تفاهمنامه به مرحله اجرا رسيده و در نهايت همزمان با انتقال تكنولوژي جلوي قاچاق اين برند نيز در كشور گرفته شود.» علي‌اصغر رمزي، رييس مركز برنامه‌ريزي و نظارت بر دخانيات كشور نيز با تاييد اينكه اين تفاهمنامه ميان دخانيات ايران و نماينده شركت فيليپ موريس امضا شده است، گفت: «كارهاي مقدماتي براي صدور مجوز انجام شده و اميدواريم به زودي مجوز اين همكاري صادر شود. در سيستم وزارت صنعت، معدن و تجارت مراحل اداري صدور مجوز به دليل حساسيت موضوع به‌طور دقيق طي شده و اميدواريم بدون هيچ مشكلي به زودي منتج به نتيجه شود.» فيليپ موريس در حالي توانست مجوز توليد سيگار مارلبرو را در ايران بگيرد كه پيش از اين برخي عنوان كرده بودند اين شركت شائبه صهيونيستي بودن دارد. آمارهاي رسمي از ميزان مصرف و قاچاق سيگار در داخل كشور نشان مي‌دهد كه مارلبرو يكي از برندهايي است كه سهم زيادي در اين آمارها دارد و شايد همين دليل هم باعث شد تا از ابتداي دولت يازدهم بارها از سوي دولت اعلام شود كه «بخش خصوصي در صورت اخذ مجوز از شركت فيليپ موريس مي‌تواند در ايران اقدام به واردات رسمي و توليد اين برند كند.» حتي در مقطعي هم محمدرضا نعمت‌زاده، وزير صنعت، معدن و تجارت دولت يازدهم در راس مذاكرات با اين برند قرار گرفت و گفت كه چون مدير مركز دخانيات را تهديد به قتل كرده‌اند خودم مسووليت اين مذاكرات را بر عهده گرفته‌ام. او در شهريورماه سال ٩٤ در توضيح اين اقدام خود گفت: «براي فعاليت قانوني كمپاني توليدكننده سيگار مارلبرو، منتظر برداشته شدن تحريم‌ها هستيم تا فعاليت رسمي براي واردات و توليد اين سيگار در ايران آغاز شود چون از نظر ما اين شركت هيچ مشكلي براي فعاليت در ايران ندارد و فقط عده‌اي قاچاقچي هستند كه بر سر راه اين همكاري سنگ‌اندازي مي‌كنند. در جريان اين مذاكرات برخي قاچاقچيان علي‌اصغر رمزي، رييس مركز دخانيات را به قتل تهديد كرده‌اند. با توجه به اينكه برخي قاچاقچيان از محل قاچاق سيگار مارلبرو سالانه صدها ميليارد تومان سود مي‌برند و حقوق دولتي را نمي‌پردازند در جريان مذاكره با فيليپ موريس براي همكاري در خصوص واردات رسمي و توليد مشترك سيگار مارلبرو، آنها مدير مركز دخانيات را به قتل تهديد كردند به همين خاطر من خود ادامه مذاكرات را بر عهده گرفتم. از زماني كه بنده ادامه مذاكرات را بر عهده گرفته‌ام برخي نمايندگان نسبت به اين موضوع انتقاد كرده‌اند در حالي كه بنده معتقدم نبايد مديران را به دردسر انداخت و زندگي آنها را به هم ريخت و در چنين مواقعي كه تهديدهايي وجود دارد بهتر است خود وزير با جرات بيشتر تن به ادامه مذاكرات تا حصول نتيجه دهد.»
رد صهيونيستي بودن
وزير سابق صنعت، معدن و تجارت در همان زمان هم اعلام كرد كه «بر اساس بررسي‌هاي صورت گرفته و استعلام از كميسيون اصل ٩٠ مجلس و سازمان‌هاي اطلاعاتي - امنيتي، براي ما محرز شد كه شركت توليدكننده سيگار مارلبرو هيچ ارتباطي با رژيم صهيونيستي ندارد و مي‌توانيم براي واردات رسمي و توليد مشترك با اين شركت برنامه‌ريزي كنيم.»
البته در همان زمان زيان‌هاي دخانيات به عاملي براي مخالفت با اعطاي مجوز براي توليد داخلي مارلبرو موجب شد تا دوباره روال بررسي اين برند با تاخير همراه شود. پيش از اين نيز و در دولت محمود احمدي‌نژاد، تلاش‌هاي زيادي براي توليد مارلبرو در داخل كشور انجام شد و در راس همه نام‌هايي كه براي توليد مارلبرو در ايران مطرح بود، برند «العقيلي» امارات پرآوازه‌تر بود اما باز هم اين برند نتوانست مارلبرور را در ليست كالاهاي توليد داخل قرار دهد. در همان زمان سيدمحمود ابطحي، مديرعامل فقيد وقت شركت دخانيات در گفت‌وگو با «اعتماد»، در خصوص متقاضيان توليد مارلبرو در ايران گفته بود: «برخي برادران ارزشي به دنبال كسب مجوز براي توليد مارلبرو در ايران هستند و ما نيز به عنوان متوليان توليد دخانيات در كشور مشكلي براي همكاري نداريم ولي از آنجايي كه شبهه صهيونيستي بودن اين برند همچنان مطرح است تا زمان كسب تكليف و رفع شبهات امكان توليد اين برند وجود ندارد.»
واگذاري پرحاشيه
شايد همين روال بود كه موجب شد تا شركت دخانيات به عنوان يكي از پرسابقه‌ترين كارخانه‌هاي توليد داخل و با قدمت بيش از ٨٠ سال به دنبال كشمكش‌هاي فراواني كه ميان مافياي واردات و توليد داخل ايجاد شده بود به يكي از شركت‌هاي زيان ده تبديل شده و در اواخر عمر هيات دولت دهم ۵۵ درصد از سهام شركت دخانيات ايران به همراه سهام چندين شركت ديگر دولتي در قالب رد ديون به صندوق بازنشستگي فولاد واگذار و اين صندوق نيز به وزارت رفاه و تامين اجتماعي منتقل شود. با اين كار عملا فصل جديدي در فعاليت‌هاي شركت دخانيات ايران رقم خورد و اين شركت پس از ٧٠ سال كه داراي تنها يك سهامدار بود، صاحب چندين سهامدار شد و علاوه بر اين بحث‌هاي مربوط به ورود اين شركت به فرابورس نيز مطرح شد. ماجراهايي كه با تغيير مديرعامل‌هاي متعدد اين شركت را به يكي از پر تغيير‌ترين مديريت‌هاي صنعتي تبديل كرد. دخانيات از آن دست شركت‌هايي است كه به دليل درآمد قابل توجهش هميشه براي فعالان اقتصادي جذاب بوده به گونه‌اي كه اين شركت سالانه تنها براي حق هولوگرام و ساير حقوق انحصار محصولات دخاني توليدي‌اش بيش از ٦٠ ميليارد تومان درآمد دارد و طبق آخرين آمارهاي مربوط به توليد داخلي با رشد قابل توجه در سال گذشته بيش از ٤٩ ميليارد و ٣٠ميليون نخ سيگار در كشور توليد شده است كه در مقابل ميليارد و ٣٧ ميليون نخي واردات رسمي عدد قابل توجهي است و خبر از تغيير بازيگران واردات و توليد داخل سيگار مي‌دهد. البته دخانيات با همين گردش مالي بالايي كه دارد همواره مورد توجه مافياهاي بوده و حتي بارها تصميم‌گيري براي ورود بازيگران جديد به بخش توليد سيگار با ورود و قدرت‌نمايي مافيا و اقدامات‌شان به بن بست رسيد. و حالا به نظر مي‌رسد با مجوز دولتي‌ها براي توليد مارلبرو، با ترك مافياي اين برند كه تاكنون در سر ليست سياه قاچاق سيگار بودهاند فضاي بازيگران توليد در ايران تغيير خواهد كرد.
انحصار بازيگران توليد
با توجه به مذاكرات صورت گرفته براي اخذ مجوز توليد مارلبرو در ايران، مي‌توان شركت فيليپ موريس را به عنوان پنجمين بازيگر توليدكننده سيگار در كشور به رسميت شناخت، برندي كه قرار است تحت عنوان شركت «پيشگامان پخش آرمان گستر» شناخته شود.
تاكنون بازار سيگار ايران تحت اختيار چهار بازيگر اصلي بود. چهاربرندي كه سهم قابل توجهي را از بازار به دست آورده و با افزايش توليد داخل سهم وارداتي و قاچاق را هر روز كمتر كرده‌اند. اين ليست شامل شركت ژاپني JTI ، توليدكننده سيگارهاي وينستون، كمل و مگنا؛ شركت انگليسي و امريكايي BAT توليدكننده سيگارهاي كنت، مونتانا و پالمال؛ شركت كره‌اي KT&G توليدكننده سيگارهاي پاين و اسه؛ و شركت دخانيات ايران «ITC» توليدكننده سيگارهاي دانهيل، فروردين، زيكا، تير، بهمن، ٥٧، C و هما هستند. از اين پس نيز مي‌توان شركت پيشگامان پخش آرمان‌گستر، نماينده شركت فيليپ موريس را بازيگر پنجم توليد سيگار در ايران براي توليد برند مارلبرو خواند. يكي از چالش برانگيز‌ترين مباحثي كه تاكنون در مقابل نام برخي برندهاي خارجي براي ورود به ايران وجود دارد شائبه صهيونيستي بودن مالك آنهاست كه موجب شده تا حتي بارها در داخل كشور بر سر حضور برخي برندها شاهد جنجال‌هاي خاص باشيم. برندهايي همچون مارلبرو، كوكاكولا و بنتون كه در طي سال‌هاي گذشته محلي براي جنجال‌هاي خاص رسانه‌اي بودند. حالا مارلبرو ثابت كرده صهيونيستي دانستن آن درست نيست و مي‌تواند بر اساس قوانين ايران به توليد محصول مشغول شود.
تفاهمي كه جلوي قاچاق را مي‌گيرد
در همين رابطه محمد حسين برخوردار مديرعامل اسبق شركت دخانيات در گفت‌وگو با «اعتماد» درخصوص حضور مارلبرو در ايران با تاكيد بر اينكه شركت دخانيات نيز پيگير عقد قرارداد با اين شركت براي توليد اين سيگار در داخل ايران بود، گفت: «اعطاي مجوز توليد سيگار كار ساده‌اي نيست و زماني كه رسما از سوي دولت اعلام مي‌شود كه تفاهمنامه همكاري امضا شده است نشان‌دهنده رفع موانع ومشكلات موجود بر سر همكاري است كه به لحاظ كاهش حجم سيگارهاي قاچاق اين برند به داخل قابل توجه است.» او ادامه داد: «با توجه به سهم قابل توجه سيگارهاي قاچاق مارلبرو در داخل عقد اين تفاهمنامه مي‌تواند جلوي ارزبري از كشور را بگيرد و از اين لحاظ مي‌توان اين اقدام را مناسب خواند.» برخوردار در عين حال با ابراز اميدواري از اينكه توليد تحت اين تفاهمنامه در كارخانه‌هاي شركت دخانيات صورت گيرد، تاكيد كرد: «اميدوارم با توجه به زيرساخت‌هاي موجود در كارخانه‌هاي توليد سيگار در داخل كشور توليد اين برند براي افزايش توليد و اشتغالزايي در كارخانه‌هاي موجود انجام شود تا ضمن افزايش توليد كارخانه‌هاي دخانيات ايران جلوي واگذاري كارخانه‌هاي ايراني به خارجي‌ها هم گرفته شود.»
بنتون و شائبه صهيونيستي
بنتون كه يكي از معروف‌ترين برندهاي پوشاك ايتاليايي است نيز تجربه حضوري خاص در ايران را پشت سر گذراند و متهم به صهيونيستي بودن شد. بنتون فعاليت خود در ايران را به دعوت مقامات وزارت امور خارجه دولت محمد خاتمي در سال‌هاي اول دولت وي در ايران آغاز كرد. اين شركت ضمن بستن قرار داد با برخي تجار ايراني شعبات خود را در تهران و ساير شهرهاي بزرگ ايران گسترش داد. با تغيير كابينه، فعاليت اين شركت با چالش‌هايي مواجه شد. در پي دعوت از مديريت اين شركت براي سفر به ايران، ستاد مبارزه با قاچاق كالا و ارز، سپس روزنامه رسمي دولت مدعي شد كه اين فروشگاه متعلق به صهيونيست‌هاست و در مطلبي اينچنين نوشت: «صهيونيست ميلياردر در كشورمان چه مي‌كند؟» در آن زمان با تومارنويسي و پخش اعلاميه در نمازهاي جمعه رييس مجلس هفتم (حداد عادل) خواستار برخورد با اين شركت شد، اما پس از چندي روشن شد كه دعوت‌كننده بنتون، سفارت ايران بوده است. سخنگوي بنتون نيز در مصاحبه با خبرگزاري‌هاي ايراني تاكيد كرد، كه مدير شركت، كاتوليك است! عده‌اي از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي، طرحي را براي بستن فروشگاه‌هاي خارجي عرضه‌كننده لباس، مطرح كردند، كه با بازتاب‌هاي منفي گسترده در جامعه مواجه شده و در نتيجه پيگيري نشد. يك‌سال بعد، در پي آغاز تهاجم اسراييل به غزه، شعبه مركزي اين فروشگاه در تهران دچار حريق شد و يك روز بعد پليس ايران تمامي شعب اين شركت در تهران را به ادعاي وابستگي آن به صهيونيسم پلمب كرد. بنتون پيش از پلمب در حال ايجاد دو شعبه بزرگ ديگر در تهران بود.
خوشگوار و سكوت خاص اطلاعاتي‌اش
يكي ديگر از برندهايي كه در سال‌هاي گذشته با شائبه صهيونيستي بود فعاليت آن دچار وقفه شد و سپس اين شائبه بطور ناگهاني رفع شد شركت توليدكننده نوشابه‌هاي كوكاكولا بود. خوشگوار در حالي مالك برند كوكاكولا در ايران است كه اطلاعات شفافي در مورد اين شركت قابل دسترس نيست و حتي چندي پيش نيز سايت احمد توكلي خواستار تعيين تكليف مجدد اين شركت شده بود؛ موضوعي كه مجددا شائبه صهيونيستي بودن اين برند را زنده كرد. «الف» پرسيده بود كه «نام سهامداران اصلي و اعضاي هيات‌مديره شركت خوشگوار چيست؟»، «شركت خوشگوار در سال جاري (سال ٨٨) دقيقا چه مقدار بابت حق ليسانس و چه مقدار براي عصاره به شركت كوكاكولاي بين‌المللي مي‌پردازد؟» و «محصولات خوشگوار (كوكاكولا ـ فانتا ـ اسپرايت)، چه سهمي از بازار نوشابه ايران را در اختيار دارند؟» اين پرسش‌ها نه تنها براي الف بلكه براي ساير رسانه‌ها بي‌پاسخ ماند. شركت خوشگوار مشهد پيش از انقلاب، محصولاتش را تحت نظر شركت كوكاكولا توليد مي‌كرد پس از انقلاب نيز ارتباط با اين شركت امريكايي را حفظ كرد. اين شركت عصاره كوكاكولا را به‌طور مستقيم وارد كشور مي‌كرد اما در سال ۱۳۶۳ و ممنوعيت ورود كوكاكولا از فرمول ايراني نوشابه بهره‌مند شد. خوشگوار با به دست آوردن امتياز توليد كوكاكولا به سرعت محصول خود را پيش از شركت نوشاب وارد بازار كرد. با توليد كوكاكولا در مشهد به سرعت بطري‌هاي اين شركت به مناطق ديگر ايران رسيد و نوشابه توليدي شركت خوشگوار با آرم كوكاكولا، نوشابه مشهد نام گرفت.
پس از نبرد اسراييل و غزه در سال‌هاي ۲۰۰۸ تا ۲۰۰۹ و با دستور مجلس جمهوري اسلامي با تصويب طرحي به نام «تحريم كالاهاي صهيونيستي» در ايران، خواستار تحريم شركت‌هاي بين‌المللي شد كه داراي سهامداران عمده اسراييلي باشند. در همين راستا وزير صنايع وقت جمهوري اسلامي به عنوان نماينده ويژه محمود احمدي‌نژاد، به شركت خوشگوار مهلت داد تا وضعيت ارتباط خود با شركت كوكاكولا را مشخص كند. اما در نهايت نيز تنها از سوي خبرگزاري فارس در خبري عنوان شد كه شركت خوشگوار هيچ ارتباطي با اسراييل و شركت‌هاي آن كشور ندارد و در سكوتي خاص جنجال رسانه‌اي كوكاكولا خاموش شد.
مارلبرو از كجا آمد؟
ماجراي مارلبرو در ايران به دعوا سر سيگار مارلبرو و شركت توليدكننده آن يعني « فيليپ موريس» بازمي‌گردد و برخي نماينده‌هاي مجلس و مخالف معتقدند كه فيليپ موريس صهيونيستي است.
نماينده‌هاي مخالف حضور مارلبرو در ايران معتقدند «اسم مدير شركت مارلبرو به جاي فيليپ موريس در اصل دياموند است و اصليت يهودي آلماني‌تبار دارد، نماد اين شركت يك شيرغران است كه اين تمثيل صهيونيست‌هاي يهودي است كما اينكه بسياري از مديران شركت مارلبرو مانند مدير امور مالي اين شركت از پيشگامان امضاي قرارداد كمپ ديويد و همچنين حمله به طبس بودهاند.» شركت فيليپ موريس (Philip Morris) يك شركت بين‌المللي سيگار و تنباكو‌سازي است كه در خيلي از كشورها محصولات خود را ارايه مي‌كند و ١٥,٦ درصد از بازار بين‌المللي سيگار در خارج از ايالات متحده را در اختيار دارد. دفتر مركزي اين شركت در شهر نيويورك قرار دارد اما به دليل قوانين سختگيرانه در ارتباط با سيگار اين شركت عملا از طريق شعبه خود در سوييس اداره مي‌شود. و حالا بر اساس تازه‌ترين تصميم دولتي‌ها از اين پس اين برند توسط شركت پيشگامان پخش آرمان‌گستر توليد خواهد شد كه البته در خصوص اين شركت نيز اطلاعات زيادي در دست نيست.