اقتصاد بازار: بعد از حادثه تلخ و فاجعه آمیز ساختمان پلاسکو، با توجه به بار عاطفی این اتفاق، توجه مردم به بیمه آتش سوزی در روزهای اولیه بیشتر شد به گونه ای که برخی شرکت ها حتی تا 40 درصد افزایش فروش این بیمه را داشتند اما به مرور، اهمیت خرید این بیمه نامه در فاز فراموشی قرار گرفت.
به گزارش پاشگاه خبری اقتصاد بازار، حدود 14 روز از حادثه آتش سوزی ساختمان 54 ساله پلاسکو می گذرد. حادثه ای که با وجود تاوان سنگین آن درس های بزرگی را به ما آموخت؛ که یکی از آنها پایین بودن آمار بیمه شدن اموال و سرمایه های مالکان و صاحبان مراکز تجاری مستقر در پلاسکو بود.
براساس آمارهای اعلام شده، 560 واحد در مجتمع تجاری پلاسکو فعال بود. 15 هزار میلیارد ریال خسارت به این واحدها وارد شده و سه هزار کارگر نیز بیکار شدند. بخش زیادی از کسبه این ساختمان در صنف تولیدکنندگان و فروشندگان پیراهن بودند که 99 درصد آنان از این واحدها به عنوان مرکز پخش استفاده می کردند. همچنین 180 واحد در این ساختمان تولیدکننده و فروشنده دیگر اقلام بودند. در این ساختمان 400 واحد پیراهن دوز، 6 واحد کشباف، هشت واحد صنف خیاطان و 20 واحد تولیدی کفش فعال بود.
به دنبال اقداماتی که در ارتباط با حادثه آتش سوزی و به دنبال آن فروریختن ساختمان پلاسکو انجام شد، براساس تخمین های اولیه رقم 15 هزار میلیارد ریال (1500 میلیارد تومان) به عنوان خسارت اولیه اعلام شد که حتی گفته شد احتمال دارد این رقم افزایش یابد.
براساس اعلام بیمه مرکزی ایران از رقم خسارت بالا، فقط 35 درصد اموال و دارایی های موجود در ساختمان پلاسکو بیمه بوده و برای همین منظور نیز رقمی کمتر از 490 میلیارد ریال (49 میلیارد تومان) خسارت به افراد پرداخت می شود که با یک محاسبه سرانگشتی زیان پیش بینی شده پرداختی در مقابل رقم خسارات وارده بسیار ناچیز است و احتمال افزایش ضرر در مراحل بعدی و محاسبات دقیق تر نیز بسیار زیاد است.
البته افرادی که اقدام به بیمه کردن اموال خود کرده اند نیز شاید پیش بینی چنین روزی را با این ابعاد گسترده برای هدر رفت یکباره سرمایه ها و دارایی ثابت و جاری خود نمی کردند؛ براساس اعلام بیمه مرکزی، این افراد نیز بعضا به دلیل پایین اعلام کردن سرمایه برای عدم پرداخت حق بیمه واقعی، دارای پوشش های ناکافی از 500 میلیون ریال تا چند میلیارد ریال هستند که دریافت خسارات نیز از شرکت های بیمه گزار نیز فقط بخشی از زیان های وارده به آنها را تامین می کند.
این آمارها نشان می دهد که در کنار توجه ناکافی به امر ایمنی و زوایای مختلف آن، بی توجهی به اخذ پوشش های مناسب و کافی بیمه ای برای جبران خسارت های وارده به عنوان یک رویه غلط در کشور فراگیر شده است.
با این وجود بعد از حادثه آتش سوزی پلاسکو تعداد متقاضیانی که برای خرید بیمه نامه آتش‌سوزی یا تکمیل و تمدید آن به شرکت‌های بیمه مراجعه می‌کنند، در کشور چند برابر شد. هرچند به گفته عبدالناصر همتی رئیس کل بیمه مرکزی این استقبال از خرید بیمه نامه هم پس از مدتی فروکش می‌کند و شرایط به روال سابق باز می‌گردد.
وی در خصوص نحوه پرداخت خسارات واحدهای دارای بیمه در ساختمان پلاسکو، گفت: خسارت واحدهای واقع در ساختمان اصلی بدلیل اینکه به طور کامل از بین رفتند، توتال لاست یا خسارت کامل محسوب شد و سقف تعهدات پرداخت می شود اما پاساژ ۴طبقه پشت ساختمان اصلی که خسارت زیادی نداشته اند، باید بعد از اجازه ورود به آن محوطه از سوی شرکت های بیمه، ارزیابی شود و متناسب با میزان آسیب، خسارت پرداخت شود.
رئیس کل بیمه مرکزی درباره آثار حادثه پلاسکو در صنعت بیمه، معتقد است: متاسفانه حادثه غمناک پلاسکو، آثار اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بالایی بر جامعه را به همراه داشت که در این میان گرایش به خرید بیمه آتش سوزی در میان مردم به خصوص کسبه افزایش یافت.
وی افزود: این گرایش به سمت خرید بیمه هر چند احساسی بود اما جای خوشحالی دارد، نه به لحاظ درآمدزایی برای صنعت بیمه چون تعهدات و خسارت ها را هم بالا می برد بلکه به جهت درک اهمیت این بیمه نامه اساسی و ضروری از سوی مردم امیدوار کننده بود.
همتی با اشاره به کاسته شدن از شتاب اولیه برای خرید بیمه آتش سوزی، گفت: مردم نباید اهمیت این بیمه نامه را فراموش کنند و با موج احساسی حادثه دیگری برای خرید این بیمه نامه اقدام کنند، چرا که با خرید این بیمه نامه می توانند از اموال و دارایی ها خود محافظت کنند.
وی حق بیمه، بیمه آتش سوزی در برابر خسارت پرداختی احتمالی را ناچیز دانست و گفت: مردم باید بدانند حادثه در کمین است و پرداخت حق بیمه را نوعی سرمایه گذاری بدانند.
رئیس کل بیمه مرکزی همچنین در خصوص اجباری کردن بیمه آتش سوزی، بیان داشت: با توجه به اینکه این نوع بیمه نامه مختص دارایی های افراد است، مجبور کردن افراد به بیمه کردن اموال شخصی خود کار سختی است، اما اگر قرار است این کار انجام شود باید توسط واحدهای صنفی به آنها اجبار شود تا در هنگام بروز چنین حوادثی، سرمایه سال ها تلاش آنها به یکباره از بین نرود. ما نیز آمادگی ارائه تخفیفات گروهی به کسبه را داریم، هر چند که حق بیمه، بیمه آتش سوزی به نسبت سرمایه آنها بسیار کم است.
البته برخی از کارشناسان صنعت بیمه و از جمله رئیس پژوهشکده بیمه معتقد است که تنها با افزایش فروش بیمه نامه مشکل حل نمی‌شود و باید ریسک‌های موجود در کشور مدیریت شود. براساس آمارهای رسمی بیمه مرکزی ایران در سال 1394 سهم بیمه آتش‌سوزی از کل بازار بیمه 4.7 درصد بوده که این سهم در آبان امسال به 3.88 درصد رسیده است.
یک کارشناس بیمه نیز در پاسخ به این سوال که شرکت های بیمه نیز برنامه درستی برای جذب مردم به انواع مختلف بیمه ها ندارند، گفت: آیا میدانید روزانه چه تعداد نماینده بیمه با اشتیاق فراوان به شرکت ها و موسسات تجاری مراجعه و با برخوردها و نگاه های از بالا به پایین و وعده های سر خرمن که با شما تماس میگیریم مواجه می شوند و پس از گذراندن وقت بدون نتیجه به محل کار خود باز می گردند؟
سمیه میرزایی بابايلو با تاکید بر اینکه بیمه نیازمند فرهنگ بیمه پذیریست و تا این فرهنگ در جامعه نهادینه نشود گره کور بیمه باز نخواهد شد، تصریح کرد: متاسفانه ما فرهنگ سازی را از دبستان و دبیرستان آغاز نمی کنیم تا کودکانمان لزوم داشتن بیمه در همه موارد زندگی را درک کنند و به جای مراجعه نمایندگان، خودشان به شرکت ها مراجعه کنند و داشتن بیمه را از ضروریات زندگی روز مره بدانند.
وی با اشاره به اینکه روزانه تبلیغات انواع و اقسام پفک نمکی، شامپو، خمیر دندان، چیپس و پنجره های دوجداره و ... از صدا و سیما پخش می شود، تاکید کرد: بنابراین صدا و سیما در فرهنگ سازی و گسترش بیمه نقشی اساسی و غیر قابل انکاری دارد.
به اعتقاد این کارشناس بیمه، تعداد برنامه های ساخته شده در خصوص بیمه و لزوم توجه به بیمه و نهادینه شدن آن در جامعه می تواند بخش اعظمی از بودجه ستاد بحران را که در مواقع بروز سیل و زلزله و آتش سوزی کم کند.
میرزایی با تاکید بر اینکه باید بیمه منازل اجباری شود تا گامی در جهت نهادینه کردن بیمه برداشته شود، گفت: اگر طرحی تهیه شود که واحدهای تجاری در اخذ مجوز، یکی از شروط آن اخذ بیمه های حوادث و بیمه مسئولیت کارکنان باشد تا حداقل واحد های صنفی خیالشان از این بابت راحت باشد و زحمات سالیان سال آنها در کسری از ثانیه تبدیل به خاکستر نشود.
مطابق آمارهای رسمی بیمه مرکزی ایران، در حال حاضر بیمه آتش سوزی، ۵ درصد از سهم کل پرتفوی صنعت بیمه را دارد که نشان دهنده استقبال کم مردم از این بیمه است. بنابراین مردم باید به اهمیت و نقش این بیمه نامه در زندگی خود و این اصل که خرید بیمه نامه و پرداخت حق بیمه، هزینه نیست بلکه سرمایه گذاری است که در آینده از آن منتفع می شوند، پی ببرند.
باید گفت نرخ بیمه آتش سوزی حدودا ۱.۵ تا ۲ در هزار است و اگر ارزش واحدی ۵۰۰ میلیون تومان باشد، حق بیمه سالانه آن یک میلیون تومان می شود که رقم بسیار ناچیزی است و در هنگام خسارت چیزی حدود پانصد برابر حق بیمه ای که پرداخت کردید، بیمه به شما خسارت می دهد.