نوسان‌سازها را محدود کنید
نه سهامداران را
یک اقتصاددان درباره لغو نوسانگیری یا خرید و فروش سهم در یک روز گفت: بازار سرمایه در روزهای بسیار حساسی به سر می‌برد. بازار شکننده در این روزهای حساس شاهد اتخاذ تدابیر و تصمیمات خلق‌الساعه‌ای است که متاسفانه به شدت آثار منفی بر بورس به جا می‌گذارد. به گزارش تسنیم، حسین محمودی‌اصل بیان کرد: بازار سرمایه روزهای پرالتهابی را پشت سر می‌گذارد و نیازمند آرامش هر چه بیشتر است. او افزود: با این حال اما شاهد تصمیماتی هستیم که عمدتا نه‌تنها در روند روزهای منفی بازار تاثیرات مثبتی به جا نمی‌گذارد بلکه بازار را بیش از پیش دچار التهاب و آسیب می‌کند. این اقتصاددان ادامه می‌دهد: شاهد تصمیمات خلق‌الساعه‌ای هستیم که باعث به هم ریختن بازار می‌شود. تصمیمی چون ممنوعیت معاملات روزانه یکی از این تصمیمات است. محمودی‌اصل در ادامه توضیح می‌دهد: موضوع نکوهیده و مساله‌ای که اتفاقا باید پیگیری شود بحث نوسان‌سازی است. حتما باید با نوسان‌سازی مبارزه کنیم نه نوسانگیری. در شرایطی که بازارگردانهای قوی در بازار حضور ندارند، در شرایطی که بسیاری از شرکت‌ها بازار‌گردان ندارند و موفق به خرید سهام خزانه نشدند و حتی اوراق اختیار فروش منتشر نکردند، نوسانگیر همان اقدامی را انجام می‌دهد که بازارساز انجام می‌دهد، پایین می‌خرد و به قیمت بالاتری می‌فروشد اما اینکه چرا فضای نوسانگیری تلورانس بالایی دارد، ناشی از عملکرد مسوولان است که زمینه را برای این نوسانات فراهم کرده یعنی فروشندگان بازار را ترغیب و تسلیم این دست از نوسانات می‌کند به این دلیل که سهامداران مستاصل و بی‌پناه شده‌اند.
خلأ بازارگردانهای قوی
این اقتصاددان در ادامه تاکید کرد: بازار سرمایه در حال حاضر از خلأ وجود بازارگردانهای قوی به شدت رنج می‌برد. بازارگردانها قرار است پایین بخرند و بالا بفروشند تا ایجاد تعادل شود که در خلأ بازارگردانها، نوسانگیرها این کار را انجام می‌دهند. محمودی‌اصل ادامه داد: موضوع را باید از این زاویه ببینیم. فی‌نفسه خود نوسانگیری ایرادی ندارد اما ممکن است در این بین برخی‌ها نوسان‌سازی کنند، سهم را صف خرید یا صف فروش کنند تا نوسان‌های جدیدی ایجاد کنند. او تاکید کرد: بنابراین می‌توان گفت نوسان‌سازی اتفاق نامیمونی است، با این روش باید مقابله کرد اما نه با شیوه و روش غلطی که اعلام شود سهمی که امروز خریدی، همین امروز نمی‌توانی آن را بفروشی. قطعا مسوولان سازمان بورس باید بازارسازها را شناسایی و با بستن کدها آنها را محدود کنند نه اینکه این ابزار را به کل بردارند.
حمایت یا مداخله؟
دیگر کارشناس بازار سرمایه با اشاره به قانون ممنوعیت فروش سهام خریداری شده در همان روز اظهار کرد: در مورد این قانون بین فعالان بازار دوگانگی ایجاد شده است. برخی آن را برای دخالت و برخی دیگر برای حمایت می‌دانند. علی جبل‌عاملی در گفت‌و‌گو با ایسنا ادامه داد: بررسی بازارهای مالی دنیا نشان می‌دهد نوسانات شدید قیمتی گاهی می‌تواند منجر به بحران شود؛ اتفاقی که در دهه ۸۰ میلادی در آمریکا رخ داد و برای آن شروع به طراحی مکانیسم‌هایی کردند. بر این اساس، زمانی که بحران‌های مالی ایجاد می‌شود، مکانیسم‌هایی برای کنترل نوسان به کار گرفته می‌شود، مخصوصا زمانی که نوسانات غیرنرمال هستند. در این شرایط، تصمیماتی گرفته می‌شود که این تصمیمات قابل برگشت هستند و عموما دائمی نیستند. این تحلیلگر بازار سرمایه با تاکید بر اینکه مکانیسم‌ها اقداماتی محسوب می‌شوند که مداخله‌گرایانه هستند اما برای حمایت از عمده سهامداران اجرا می‌شوند، گفت: در واقع این مکانیسم‌ها با هدف جلوگیری از بحرانی‌تر شدن بازار سرمایه و همچنین جلوگیری از تسری این بحران به کل اقتصاد به کار گرفته می‌شوند. بنابراین به نظر من در همه بازارهای دنیا، مخصوصا بازارهای مالی این امکان وجود دارد که از مکانیسم‌های کنترل نوسان قیمتی استفاده شود.
بازگشت بازار سرمایه به روند مثبت
ممنوعیت معاملات الگوریتمی هم تصمیم جدید دیگری بود که صدای برخی از فعالان بازار را درآورد اما در مقابل برخی دیگر را خشنود کرد. یک کارشناس بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با باشگاه خبرنگاران جوان در خصوص ممنوع شدن معاملات الگوریتمی و خرید و فروش یک سهام در یک روز کاری اظهار کرد: این روز‌ها سهامداران در بازار سرمایه با هیجان خرید و فروش مواجه هستند به گونه‌ای که یک سهامدار در طول روز می‌بیند سهام شرکتی در حال مثبت شدن است و اقدام به خرید آن می‌کند، اما در دقایق پایانی معاملات سهامی که خریده است منفی می‌شود در نتیجه برای ضرر کمتر آن را می‌فروشد که این کار به بدنه بازار آسیب می‌زند. علی عباسی افزود: اُفت بازار مقطعی است و تقریبا تا دو ماه آینده بازار به روند مثبت بازمی‌گردد و سازمان بورس مصوبات اخیر را لغو می‌کند اما نکته حائزاهمیت این است که این تصمیمات باید زودتر گرفته می‌شد.
تصمیماتی در راستای منافع بازار سرمایه
دیگر کارشناس بازار سرمایه نیز در خصوص ممنوع شدن معاملات الگوریتمی و خرید و فروش یک سهام در یک روز کاری بیان کرد: در حال حاضر در بازار سرمایه با عدم تعادل مواجه هستیم که علت آن هیجانات بیش از حد سهامداران است. همایون دارابی گفت: به منظور کم کردن هیجانات سهامداران، مسوولان سازمان بورس و اوراق بهادار جلساتی برگزار کردند و تصمیم گرفتند معاملات الگوریتمی و خرید و فروش یک سهام در یک روز کاری ممنوع شود،قطعا این تصمیم‌ها در بلندمدت به نفع بازار سرمایه خواهد بود. وی افزود: در نتیجه سهامداران نباید دیدگاه‌شان نسبت به این مصوبات کوتاه‌مدت باشد.
- توضیحات
روزهای نوسانی بازار سرمایه ادامه دارد و گویا به نظر میرسد روند اصلاحی آن بیش از حد طبیعی به درازا کشیده است. این مسیر پرپیچ و خم و طولانی به ویژه سهامداران خردی را که به تازگی به بازار سرمایه ورود کرده بودند نگران کرده است. این هراس تا به آنجا پیش رفته که برخی از سهامداران در انتظار بارقهای از رشد در معاملات بورس هستند تا با فروش سهام خود شتابان از این بازار خارج شوند. این در حالی است که دستاندرکاران و تحلیلگران بازار سرمایه، همواره مردم را از رفتارهای هیجانی پرهیز دادهاند. در همین حال سازمان بورس و اوراق بهادار در هفتههای گذشته مقرراتی را نیز با هدف بهبود روند بازار وضع کرده که از سوی برخی از کارشناسان بازار مورد اقبال قرار گرفته و از سوی دستهای دیگر با انتقاد مواجه شده است. منتقدان عنوان میکنند برخی از تصمیمات سازمان بورس دیرهنگام است و برخی دیگر به دلیل خلقالساعه بودن به روند معاملات آسیب می‌زند. از جمله مقررات جدید سازمان بورس برای معاملهگران ممنوعیت نوسانگیری و معاملات الگوریتمی بوده است. این در حالی است که مهمترین ویژگی بازار سرمایه که همه سهامداران و کارشناسان تا پیش از قانون ممنوعیت نوسانگیری مثال میزدند، نقدشوندگی بوده است. اما برخی بر این باورند که نقدشوندگی که یکی از ویژگیهای مهم این بازار بود به دلیل قانون ممنوعیت نوسانگیری به خطر افتاده است. کارشناسان راههای مختلفی برای جلوگیری از نوسانسازیها بیان کردهاند چراکه اکثر آنها معتقدند این قانون به شدت سهامداران را از بازار سهام دور و نقدینگی را به سمت بازارهای دیگری هدایت می‌کند. بیشک تداوم این روش موجب کاهش جذابیت بورس شده و ریسک خروج سرمایهها را در بازار به شدت افزایش می‌دهد. با این حال برخی کارشناسان نیز این ممنوعیت را در راستای کنترل هیجانات و ایجاد موجهای قیمتی و نیز کنترل صفهای خرید و فروش در بازار هیجانی و غیرحرفهای ایران مفید ارزیابی میکنند و بر این باورند که بازار به زودی به ممنوعیتهای جدید عادت خواهد کرد.