نقدينگي به 3921 هزار ميليارد تومان و پايه پولي نيز به 512 هزار ميليارد تومان رسيد. خالص مطالبات بانك مركزي از بخش دولتي در مرداد نسبت به اسفند سال 99 افزايشي 256.3 درصدي داشته و به 35 هزار ميليارد تومان رسيده است.» اين بخشي از گزيده آمارهاي اقتصادي است كه روز گذشته توسط بانك مركزي در دو گزارش براي ماههاي تير و مرداد منتشر شد. اقدام تكراري ديگر اين نهاد پولي تداوم سانسور آمارهاي «بخش مالي و بودجه» است كه از آذر 97 تاكنون چيزي از آن منتشر نشده است. با استناد به اين گزارش خالص مطالبات بانك مركزي در مرداد سال جاري به بيشترين رقم از تير ماه 99 رسيده كه اين امر نشان از تداوم افزايش نقدينگي، پايه پولي و البته تورم ميدهد. در اين صورت كار تيم اقتصادي جديد براي مهار آن سختتر خواهد بود!. آنچه می خوانید اما برخی از برجسته ترین نکاتی است که در هفته قبل اقتصاد ایران را به خود معطوف کرد؛
تورم دورقمی سابقه ندارد!
فرشاد مومنی استاد دانشگاه گفت: تقریباً نظیری وجود ندارد که حتی اقتصادهایی در حد گینهی بیسائو و افغانستان و سوریه و عراق جنگ زده که 5 دهه تورم دو رقمی تجربه کرده باشند. این استاد دانشگاه و اقتصاددان گفت: هیچکس صادقانه به مردم نمیگفت ما میخواهیم افزایشهای چشمگیر در قیمت حامل های انرژی دهیم و در هم تنیدگی شدید قیمت حاملهای انرژی با قیمت ارز بدین معنا است که همهی درب باغ سبزها و وعدههای مطرح شده از نظر صدق ورزی با مردم بگویند ما میخواهیم شما را با بیسابقهترین امواج افزایش قیمتهای کلیدی روبرو کنیم. وی افزود: زمانی که سیاستگذار شکست میخورد و خطا میکند یا منافع فردی و باندی و جناحی خود را به منافع عموم ترجیح میدهد مسئلهی شکست سیاستگذاری فقط این نیست که به آنچه وعده داده شده بود نمیرسند. مسئله اینکه این شکست فاجعههای بزرگ انسانی، اجتماعی، محیط زیستی به همراه دارد و کشور را در معرض نابرابریهای شکنندگیآور، فسادهای غیر قابل تصوّر و وابستگیهای ذلت آور فزاینده به دنیای خارج رهنمون میکند. من میخواهم بگویم حکومتگران گرامی به غیر از اینکه باید با مردم صادق باشند باید با خودشان هم صادق باشند و خوب توجه داشته باشند که طول و عرض ماجرا چیست. بنابراین سیاستگذار هر قاعدهگذاری میکند صرف نظر از اینکه روی کاغذ هدف او چیست و چقدر امکان پذیر است که محقق شود و چقدر لوازم آن مهیا است باید روی شرایط اولیه توجه داشته باشد.
تورم کم و قابل کنترل
«وضعیت موجود ادامه پیدا نخواهد کرد. اقتصاد ایران طوری است که برخی از عوامل تغییر میکنند و عوامل دیگر به دنبال آن حرکت میکنند. قاعدتاً با وضعیتی که داریم تورم خواهیم داشت ولی تورم کم و قابل کنترل، الزامی ندارد که ما تورم بالایی داشته باشیم. شرایط طوری است که میتوان امیدوار بود که تورمی پایین تر در کشور تجربه شود.» مرتضی عزتی، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس درباره آینده توسعه اقتصادی در ایران می گوید: اگر بخواهیم طی یکی دو سال آینده به توسعه برسیم امروز باید سیاست گذاریهای لازم را داشته باشیم و مبنای اصلی این است که ما علم اقتصاد را مبنای سیاست گذاری خود بدانیم. افرادی که میخواهند در مقام سیاست گذاری قرار بگیرند باید اقتصاد ایران و دنیا را بشناسند و ابعاد مختلف را به خوبی تجزیه و تحلیل کرده باشند و بدانند کدام سیاست در ایران موفقتر است. وی اضافه کرد: اقتصاد ایران طوری است که برخی از عوامل تغییر میکنند و عوامل دیگر به دنبال آن حرکت میکنند. قاعدتاً با وضعیتی که داریم تورم خواهیم داشت ولی تورم کم و قابل کنترل، الزامی ندارد که ما تورم بالایی داشته باشیم. شرایط طوری است که میتوان امیدوار بود که تورمی پایین تر در کشور تجربه شود. اگر میتوانیم چنین شرایطی را فراهم کنیم وضع موجود ادامه پیدا نمیکند و تورم به احتمال زیاد به پیک تورم رسیده است. وی تاکید کرد: افزایش عرضه میتواند به کاهش تورم کمک کند.
رابطه معکوس تورم
و استقلال بانک مرکزی
دکتر محمدرضا منجذب در یادداشتی با اشاره به ارتباط تورم و استقلال بانک مرکزی نوشت: مطالعات تجربی راجع به استقلال بانک مرکزی نشان میدهد که در کشورهای پیشرفته صنعتی بین استقلال بانک مرکزی و تورم رابطه منفی وجود دارد. وی اضافه کرد: مشكل اصلي عبارت از ارائة شاخص استقلال است. موارد و معيارهایي که جهت استقلال بانك مركزي استفاده شده است عبارتند از: توانايي بانك مركزي در انتخاب اهداف سياستياش بهدور از نفوذ دولت، روش ادارة بانك مركزي، توانايي بانك مركزي در استفاده از ابزارهاي پولي بهدور از محدوديتها و الزاماتي كه براي تأمين كسريهاي مالي به آن تحميل ميشود. این اقتصاددان تاکید دارد: در حالي كه استقلال بانك مركزي ميتواند موجب تثبيت قيمتها شود، ولي تاثير قابل توجهي بر عملكرد حقيقي اقتصاد ندارد. تقريباً همبستگي كاملاً منفي بين تورم و استقلال بانك مركزي در این کشورها از نمودار مشخص است.