حسن روحانی روز یکشنبه در سخنرانی خود در جمع مردم یزد گفت: «یک عده از افرادی که کمی بداخلاق هستند در طول ماه های گذشته در برخی از روزنامه ها چنین نوشته اند که این دولت در سال ۹۷ و با ارز ۴۲۰۰ تومانی، ۱۸ میلیارد دلار را به باد داده است در این راستا به رئیس بانک مرکزی دستور دادم تا تمام پول هایی که در سال گذشته در ۶ ماه اول پرداخت کرده را فهرست و اعلام کند و در این زمینه اخیراً نامه آن را به من داده است و از ایشان خواستم که این نامه را منتشر کند.»
بانک مرکزی برحسب دستور رئیس جمهوری در مورد عملکرد تأمین ارز بابت واردات کالاهای مورد نیاز کشور و همچنین وضعیت رفع تعهدات ارزی واردکنندگان در پنج ماهه اول سال 1397 اعلام کرد که میزان ارز تأمین شده برای واردکنندگان توسط بانک‌های عامل بنا به ثبت سفارش‌های صورت گرفته توسط وزارتخانه‌های «صنعت، معدن و تجارت»، «جهاد کشاورزی» و «بهداشت درمان و آموزش پزشکی» در دوره یاد شده معادل 19.3 میلیارد دلار با نرخ هر دلار 4 هزار و 200 تومان بوده است. بر اساس این گزارش، از این مبلغ معادل 17.3 میلیارد دلار از منابع بانک مرکزی به بانک‌های عامل فروخته شده و معادل دو میلیارد دلار از محل ارز حاصل از صادرات غیرنفتی تأمین شده است. طبق اعلام بانک مرکزی، معادل 7.3 میلیارد دلار از تأمین ارز صورت گرفته توسط این بانک بابت واردات کالاهای اساسی، ضروری، دارو و تجهیزات پزشکی بوده است. (جدول شماره یک)
سایر موارد تأمین ارز صورت گرفته بابت واردات بخش‌های صنعتی کشور از قبیل مواد اولیه، تجهیزات و ماشین‌آلات مورد نیاز کشور بر مبنای ثبت سفارش‌های صورت گرفته توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت در چهار قلم عمده بالغ بر 10 میلیارد و 150 میلیون دلار بوده است. (جدول شماره 2)
طبق این گزارش بانک مرکزی، بابت مصارف درمانی، دانشجویی، مسافرتی و سایر مصارف خدماتی معادل یک میلیارد و 850 میلیون دلار تأمین ارز صورت گرفته است.
جزئیات رفع تعهد ارزی
طبق این گزارش، وضعیت رفع تعهد ارزی واردکنندگان بر مبنای اسناد ارائه شده حاکی از ترخیص کالا از گمرک جمهوری اسلامی ایران یا سایر اسناد مربوطه در سامانه رفع تعهد ارزی بانک مرکزی بوده نیز مشخص شده است.
براین اساس معادل 17.8 میلیارد دلار رفع تعهد صورت گرفته است که بر مبنای اسناد ثبت شده در سامانه یادشده به معنای واردات کالا و انجام خدمات مربوط است. همچنین معادل 1.2 میلیارد دلار پرونده‌های مربوط به واردکنندگان توسط بانک‌های عامل براساس ضوابط و مقررات، به سازمان تعزیرات حکومتی ارجاع شده که تحت رسیدگی آن سازمان قرار دارند.
مابقی نیز توسط بانک‌های عامل بنابر ضوابط، تحت پیگیری قرار دارند که درصورت احراز تخلف واردکنندگان، بنابر ضوابط و مقررات، بانک‌های عامل مکلفند مراتب را به سازمان تعزیرات حکومتی و درصورت نیاز به سایر مراجع ذی صلاح ارجاع دهند.
در این گزارش اعلام شده که بانک مرکزی با عملیاتی کردن ویرایش جدید سامانه رفع تعهد ارزی کشور در نیمه دوم سال 1397 در شبکه بانکی کشور، وضعیت رفع تعهد ارزی کلیه واردکنندگان را به‌صورت سیستمی کنترل و در صورتی که واردکننده‌ای در مهلت مقرر نسبت به ایفای تعهدات خود اقدام نکند، تا زمان رفع تعهد ارزی خود، امکان اخذ مجوز تخصیص جهت واردات را نخواهد داشت.