اقتصاد بازار: رکود عمیق در بازار مسکن طی چند سال گذشته باعث گردیده تا شهرداری ها که عمده مبنای درآمد خود را بر صدور پروانه ساختمانی قرار داده بودند با مشکلات متعددی روبرو گردند. ریشه رکود عمیق در بازار مسکن آنچنان عمیق شده است که به گفته بسیاری از کارشناسان برای رسیدن به شرایط ایده‌آل به برنامه‌های بلندمدت نیاز است و با برنامه‌های کوتاه‌مدت نمی‌توان چاره‌ای برای این مشکل اندیشید.
در این میان شهرداری اصفهان که در سال گذشته با بسته تشویقی 35 درصدی خود توانست با فاصله ای ویژه در صدر جدول میزان صدور پروانه ساختمان در کشور قرار گیرد در سال جاری نیز با ارائه بسته ای سه مرحله ای سعی دارد علاوه بر حفظ این جایگاه با استراتژی تشویقی به جنگ رکود موجود در بازار ساخت و ساز برود. اما چقدر شهرداری اصفهان در دستیابی به این امر موفق بوده است و آیا اساسا بسته های تشویقی می تواند منجر به جذب سرمایه گذاران کلان به حوزه ساختمان گردد.

بسته سال گذشته؛ تقویت اقتصاد درون زا
شهردار اصفهان گفت: بسته تشویقی شهرداری اصفهان برای فراهم سازی موجبات رونق ساخت و ساز و بهبود روند توسعه شهر تحت عنوان عیدانه شهرداری در 3 دوره زمانی تهیه شده است. مهدی جمالی نژاد، به تدبیر مناسب شهرداری در سال گذشته نسبت به تقویت اقتصاد درون زا اشاره کرد و افزود: تنها راهی که به مسائل اقتصادی شهرداری کمک خواهد کرد درون زا بودن اقتصاد است به همین منظور طرح بسته های تشویقی و تخفیف پروانه های ساختمانی ارایه شد.
جمالی نژاد بسته های تشویقی را، حمله به رکود ساختمان تشبیه کرد و ادامه داد: طبق تجربه سال قبل این طرح فضای پویایی را به شهر باز خواهد داد که البته باید اقدامات این زمینه با تکریم ارباب رجوع همراه باشد. وی اضافه کرد: در این راستا بسته تشویقی شهرداری اصفهان برای فراهم سازی موجبات رونق ساخت و ساز و بهبود روند توسعه شهر تحت عنوان عیدانه شهرداری در 3 دوره زمانی تهیه شده است.
شهردار اصفهان بیان کرد: در دوره اول که از ابتدای مهرماه شروع و در پایان آبانماه به اتمام می رسد، متقاضیان می توانند از 35 درصد تخفیف بهره مند شوند. جمالی نژاد افزود: در دوره دوم که از ابتدای آذرماه شروع و در پایان دیماه به اتمام می رسد، مشمول 30 درصد تخفیف و در دوره سوم که از ابتدای بهمن ماه شروع و 15 اسفندماه به اتمام می رسد، میزان تخفیف برابر 25درصد خواهد بود.وی تاکید کرد: با توجه به این بسته تشویقی ویژه به شهروندانی که تصمیم دارند در آینده نزدیک به امر ساخت و ساز اقدام نمایند، توصیه می شود از فرصت به وجود آمده برای بهره مندی از حداکثر تخفیف اعطایی استفاده نمایند.

رشد انبوه سازی
شهرداری اصفهان طی سال 93 در مجموع 5 میلیون و 184 هزار و460 متر مربع پروانه ساختمان صادر کرد اما در سال 94 با وجود رکود عمیق حاکم بر صنعت ساختمان، 5 میلیون و 979 هزار و 312 متر مربع پروانه صادر شد که نشانگر رشد 15.33 درصدی صدور پروانه ساختمان در شهر اصفهان است. البته از نظر تعداد پروانه صادر شده این میزان 8 درصد کاهش یافته که حاکی از آن است که پروانه های اخذ شده دارای زیربنای بیشتری بوده و اصفهان به جای ساخت خانه های ویلایی به سمت انبوه سازی پیش می رود.
مطابق بررسی های صورت گرفته، مناطقی بیشترین متقاضی را داشته اند که قیمت زمین آن ها و عوارض زیربنای صدور پروانه ساختمانی (تراکم ساختمان) آن ها کمتر بوده است. به عبارت دیگر می توان گفت که تولید مسکن در سال 94 بیشتر برای اقشار کم درآمد، آسیب پذیر و طبقه متوسط به پایین جامعه بوده است. آمارها حکایت از رشد پروانه در مناطق 9 و 10 و 12 و 13 و 14و 15 شهرداری اصفهان بوده است.

پنج دلیل ادامه رکود
سید جمال الدین صمصام شریعت معتقد است: آمار صدور پروانه ساختمانی از نظر متراژ در سال ۹۴ در حالی که در اوج رکود ساخت و ساز بودیم نسبت به سال ۹۳؛ ۱۶ درصد رشد داشته است. معاون شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان با اشاره به اینکه در سال ۹۵ به دلیل پنج مولفه، رکود ساخت و ساز ادامه یافت، افزود: مالیات بر ساخت و ساز، مالیات بر خانه های خالی، افزایش قیمت منطقه بندی، افزایش نرخ تاسیسات زیربنایی و افزایش بیمه صدور پروانه از دلایل رکود ساخت و ساز است. وی تصریح کرد: مالیات بر خانه های خالی خوب است اما اکنون زمان اجرای آن نبود چراکه انبوه سازان قصد احتکار ندارند و منازل تازه ساز آنها به فروش نرفته است.
صمصام شریعت خاطرنشان کرد: این عوامل رغبت برای ساخت و ساز را کاهش می دهد به طوری که از ابتدای سال 95 تا ۲۱ تیرماه میزان صدور پروانه ساخت ۲۵ درصد کاهش یافته است. وی اما تصریح کرد: این میزان کاهش تا پایان سال جبران می شود.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان خاطرنشان کرد: سال گذشته با توجه به رکودی که در کشور حاکم بود و البته امسال عمیق تر شده است، 16 درصد آمار صدور پروانه ساختمانی از نظر متراژ در اصفهان نسبت به سال 93 افزایش یافت که امیدوارم امسال هم بتوانیم این آمار و متراژ را نسبت به سال 94 افزایش دهیم.

تفاوت بسته تشویقی امسال
معاون شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان تفاوت بسته تشویقی امسال نسبت به سال های گذشته را میزان تخفیف در بافت فرسوده شهر عنوان کرد. به گفته وی میزان تخفیف صدورپروانه ساختمان در بافت های فرسوده را تا حدود 70 درصد خواهد بود. وی با اشاره به سایر ویژگی های بسته تشویقی شهرداری اصفهان در سالجاری گفت: قبلا بسته تشویقی شهرداری هر سال در 2 ماه آخر سال به شهروندان ارائه می شد اما به دلیل اینکه معمولاً شهروندان دریافت پروانه ساختمانی را به آخر سال موکول می کردند و فرصت کافی برای گرفتن پروانه به دست نمی آمد امسال با پیشنهاد شهرداری به شورای شهر اصفهان، این بسته تشویقی از اول مهرماه آغاز شد.
سید جمال الدین صمصام شریعت، تاکید می کند: بسته تشویقی ساخت و ساز شهرداری اصفهان ابزاری بسیار مطلوب است تا از یک سو اگر فردی تصمیم به گرفتن پروانه ساختمانی دارد، زودتر به شهرداری مراجعه کند و از سویی دیگر شهرداری هم مهلت کافی برای صدور پروانه ساختمانی داشته باشد.

همفکری با سرمایه گذاران
مدیر امور درآمد شهرداری اصفهان، معتقد است: با آسیب شناسی که در بخش ساخت و ساز انجام شد، عملاً تشکیل پرونده ، انجام محاسبات و صدور پروانه به عنوان سه مرحله مهمی که شهروندان در ساخت و ساز با آن درگیر هستند، استخراج شده اند. نادر آخوندی، تاکید دارد: در بخش تشکیل پرونده اتفاقات خوبی در معاونت شهرسازی انجام و سرعت عمل و تسریع در کار ارباب رجوع محقق شد، در بخش محاسبات نیز شفاف سازی لازم با راه اندازی سیستم سما تسریع یافته و در بخش صدور پروانه، شهرداری و شورای شهر اصفهان با همفکری سرمایه گذاران بسته تشویقی را در نظر گرفته اند که امیدواریم برکات آن برای شهر و شهروندان چشمگیر باشد.
آخوندی اذعان دارد که در این بسته تشویقی برای آن دسته از شهروندانی که در دوره اول فرآیند دریافت پروانه ساختمانی را انجام دهند، درصد بیشتری اختصاص یافته و هر چه به سمت پایان سال پیش رویم میزان هدیه این بسته تشویقی کمتر می شود.
مدیر امور درآمد شهرداری اصفهان در خصوص نگرانی برخی از شهروندان از کمبود زمان برای بهره گیری از منافع این طرح توضیح می دهد: نکته حائز اهمیت این است که تسهیلات این بسته تشویقی به گونه ای در نظر گرفته شده که شهروندان می توانند در دوره زمانی اعلام شده نسبت به شروع کارهای ابتدایی پروانه اقدام و امور مالی آن را تکمیل و سایر امور فنی پروانه از جمله سازمان نظام مهندسی ، بیمه یا دیگر امور شهرسازی را تا پایان سال انجام داده و نسبت به تکمیل پرونده اقدام نمایند. وی به پرداخت های غیر ریالی نیز راهکار دیگری برای توافق سرمایه گذاران با شهرداری قلمداد می کند و تاکید دارد که سرمایه گذاران می توانند تا 50 درصد مبلغ پروانه را به صورت غیر ریالی شامل ملکی، آپارتمان یا سایر موارد در توافق با شهرداری لحاظ نمایند.