"من در برنامه دولتم در شرایط مساوی، اولویت را به نیروهای بومی خواهم داد". این آخرین وعده حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان طی اردیبهشت امسال در سفر انتخاباتی خود به اصفهان بود. با وجود این وعده اما، امروز به‌کارگیری نیروی غیربومی در رأس یکی از دستگاه های استان، به چالشی بزرگ در بین فعالان محیط زیست، مدیران و نمایندگان مجلس اصفهان تبدیل شده تا جایی که دامنه این نگرانی ها به اعتراضات و تجمعات کشاورزان نیز کشیده شده است.

سیزده مهر ماه امسال، عيسي كلانتري معاون رئيس جمهور و رئيس سازمان حفاظت محيط زيست در حكمي سيد رحمان دانيالي را به سمت مديركل حفاظت محيط زيست استان اصفهان منصوب كرد. در واکنش به این انتصاب برخی از NGOهای زیست محیطی استان اصفهان در فضای مجازی این انتصاب را تبریک گفتند و برخی دیگر با کنایه مخالفت خود را این گونه اعلام کردند: "خوش آمدید به مسند مدیریت محیط زیست استانی که تا نفس بکشید، آلودگی هوایش صدایتان می زند، سر پایین اندازید، خاک فرسوده‌اش چشم در چشمتان دارد، برق معادنش چشم‌ها خیره کرده، دنبال زاینده رودش در آسمان‌ها نگردید آب در کوزه و ... تالاب در هوا! کلاغ‌ها هنوز هستند! نانی در سفره هست و همه با هم می‌خورند! لازم شد پا در سفره هم می گذارند! و ... ".
اما آن سوی ماجرا بسیاری به این انتخاب، واکنش شدید نشان دادند و آن را مغایر با وعده انتخاباتی حسن روحانی دانستند. مخالفان معتقدند که طی 16 سال گذشته چهار مدیر غیربومی برای اداره کل محیط زیست استان اصفهان انتخاب شده که متأسفانه هیچ‌کدام از آن‌ها دغدغه برطرف کردن مشکلات زیست محیطی استان، از جمله خشکی زاینده رود، تالاب گاوخونی، حل معضل ریزگردها و ... را نداشتند و تنها بر روی کاغذ در این سال‌ها وعده دادند. این اعتراضات به جایی رسید که جلسه تودیع و معارفه مدیرکل جدید محیط زیست اصفهان لغو شد تا مدیرکل جدید با چراغ خاموش و بدون مراسم معارفه، سکان هدایت سازمان محیط زیست اصفهان را در دست گیرد.

اصفهان مدیرکل بومی ندارد!!!
مهدی بصیری، استاد دانشگاه و رئیس سابق کمیته آب اتاق بازرگانی اصفهان معتقد است در شرایطی که اصفهان از کم آبی و خشکی زاینده رود و تالاب گاوخونی و آلودگی شدید هوا رنج می برد، جا دارد مدیرانی که احساس تعلقی به اصفهان دارند و به نوعی بومی و ساکن استان هستند، سکان دار محیط زیست اصفهان شوند.
متأسفانه طی سال های گذشته مدیرانی از سایر استان ها به اصفهان آمده اند تا جایی که برخی تصور می کنند اصفهان خود مدیر بومی برای پذیرش مسئولیت‌هایش ندارد. برخی مخالفان می گویند: "استان های همجوار اصفهان همچون چهارمحال و بختیاری و خوزستان اصلاً مدیران اصفهانی را نمی پذیرند؛ این در حالی است که برای اداره محیط زیست اصفهان مدیری از استان چهارمحال انتخاب می شود و یا اینکه دو معاون ارشد این مجموعه نیز از استان همجوار است". این انتصابات در حالی رقم خورده که این روزها موضوعات زیست محیطی کشور متأسفانه دستخوش دعواهای قومیتی و استانی شده است.
نگاهی به مدیران 16 سال اخیر محیط زیست اصفهان نشان می دهد که برخی از شرایط فعلی و مشکلات استان، ناشی از انتخاب مدیران غیربومی برای این مجموعه بوده است. دانیالی، مدیرکل معرفی شده فعلی اداره کل محیط زیست از اهل استان چهارمحال است. ظهرابی مدیرکل سابق محیط زیست استان اهل استان فارس، پیش از آن کلانتری هم از استان کرمانشاه و قبل‌تر نیز لاهیجان‌زاده از گیلان، سکان این مجموعه حساس و کلیدی را در اصفهان برعهده داشتند. از سوی دیگر این مدیران، تعدادی از معاونین، مدیران میانی و شهرستانی غیر بومی را به همراه خود به بدنه استان تزریق کردند تا جایی که این سوال به وجود آمده که آیا طی 16 سال گذشته یک نفر نیروی بومی در اصفهان شایسته مدیریت محیط زیست استان نبوده است.

تضاد منافع
یکی از اساتید دانشگاه در واکنش به این تصمیم، می گوید: وقتی مسئولیتی با منافع آن دچار تضاد باشد ما در سیستم دچار تضاد منافع می شویم. بنابراین باید به سمت مسندی برای مدیریت آن حوزه برویم که با منافع آن تضادی نداشته باشد. وی ادامه می دهد: ممکن است فردی در مسئولیتی ناچار به تصمیماتی شود اما این تصمیم با منافع قومیتی تضاد دارد؛ بنابراین نمی تواند تصمیم اصولی اتخاذ کند چرا که با مخالفت و یا طرد قومیتی مواجه می شود. بنابراین در برخی مسئولیت ها انتخاب مدیران غیربومی مشکلاتی را ایجاد می کند.
با این وجود گفته می شود حکم مدیرکل جدید محیط زیست استان اصفهان بدون هماهنگی با مدیریت استان زده شده است تا جایی که در واکنش به این تصمیم عیسی کلانتری، برخی از نمایندگان مجلس و استاندار اصفهان، نامه ای برای معاون اول رئیس جمهور ارسال کرده اند و خواستار تجدید نظر در این انتخاب شدند.
به گفته اسفندیار امینی، پیرامون این تصمیم، استاندار اصفهان با کلانتری، رئیس سازمان محیط زیست کشور گفت‌وگو داشته و خواهان انتخاب مدیر بومی مطابق با وعده رئیس جمهور شده است.
مدیر صنف کشاورزی استان اصفهان می گوید: این بار اما کشاورزان اصفهان اجازه انتخاب مدیر غیربومی برای آب و محیط زیست را نمی‌دهند و خواستار مدیرانی از همین استان هستند.
از سوی دیگر نماینده مردم در خصوص پافشاری کلانتری بر روی گزینه انتخابی خود برای مدیرکلی سازمان محیط زیست در استان اصفهان به یکی از رسانه های مجازی، گفت: سیاست حسن روحانی استفاده از نیروهای بومی است و در صحبت‌های خود هم گفته‌اند اگر ما دو نفر نیرو به یک اندازه توانایی داشته باشند اولویت انتخاب ما نیروی بومی است، چون مردم به نیروی بومی اعتماد بیشتری دارند و برای آن احترام بسیاری قائل‌اند. به گفته حیدر علی عابدی، اصفهان یک استان نیرو خیز است و اکثر مدیران موفق نیز در اصفهان تربیت شده‌اند، این درست نیست که ما بگوییم یک نیروی شایسته در اصفهان برای اداره محیط زیست استان نداریم. وی با اعتقاد بر اینکه مردم و کشاورزان از این انتخاب ناراحت هستند، گفت: مجموعه نمایندگان استان اصفهان نیز نارضایتی خود را از این تصمیم رئیس سازمان محیط زیست کشور به معاون پارلمانی رئیس‌جمهور اعلام کرده‌اند و وی نیز وعده صحبت با کلانتری را برای استفاده از یک نیروی بومی داده است.
این نماینده مجلس اضافه کرد: استاندار اصفهان نیز نامه نوشته است که این نیرو بدون هماهنگی با من انتخاب شده است و من رضایت از این امر ندارم و طبق قانون وقتی استاندار یک مدیری را نمی‌پسندد باید به معاون اول دولت ارجاع شود تا او در این خصوص تصمیم بگیرد. از نظر قانونی، مدیرکلی که آقای کلانتری انتخاب کرده در حال حاضر هیچ سمتی ندارد تا جهانگیری معاون اول رئیس جمهور نظر خود را اعلام و او را تأیید کند مگر اینکه کلانتری اعلام کند قوانین نظام جمهوری اسلامی و سیاست‌های رئیس جمهوری را قبول ندارد.
با این اوصاف؛ به اعتقاد برخی از فعالان زیست محیطی با نگاهی به عملکرد چهار مدیر محیطی زیست اصفهان در 16 سال اخیر، تالاب گاوخونی نه تنها احیا نشده بلکه به مرور حیات از زاینده رود رفته و در برخی فصول سال شاهد ریزگردها و آلودگی‌هایی هستیم که تبعات سنگینی برای اصفهانی‌ها در این سال‌ها داشته است. باید گفت که عملکرد مدیران محیط زیست اصفهان، نه بر روی کاغذ و نه در میدان عمل مثبت نبوده است؛ بنابراین شاید این بار انتخاب یک مدیر بومی می‌توانست شرایط را به نفع اصفهان تغییر دهد.

ریحانه سجادی/ ماهنامه نوسان