اگرچه بسیاری از فعالان نساجی کشور معتقدند، باز بودن درهای واردات و تعرفه پایین در این سال ها ضربه مهلکی را به این صنعت زده و ترکیه و چین را متهمان اصلی نابودی صنعت پوشاک و نساجی ایران می دانند، اما از سال گذشته با تحریم های جدیدی که علیه کشورمان اعمال شد و افزایش به یکباره نرخ ارز، گویا دیگر واردات صرفه اقتصادی ندارد و این امر بارقه ای از امید در دل فعالان این صنعت در کشور و اصفهان روشن کرده تا جایی که به گفته نائب رئیس اتحادیه صنف محصولات نساجی اصفهان، اینروزها شرایط صنعت نساجی، خوب و طی 25 سال گذشته بی سابقه است؛ چرا که افزایش نرخ دلار و جلوگیری از واردات زمینه خوبی را برای بهبود شرایط این صنعت فراهم آورده است؛ البته هرچند خلاء هایی در زیرساخت ها وجود دارد و با کمبود تکنولوژی دوخت و دوز، مد، آموزش و ... مواجهیم، و از سوی دیگر ماشین آلات تخصصی انواع دوخت وجود ندارد؛ در حالیکه در دنیا این ماشین آلات تا جایی پیشرفت داشته که برای هر مدل دوخت، چندین آیتم وجود دارد.

تحریم های داخلی

به اعتقاد مرتضی منصوری، تحریم ها به نفع بیشتر تولیدکنندگان نساجی است، با این وجود گاها شاهد تحریم های داخلی هستیم و دولت نه تنها نرخ مواد اولیه را کم نمی کند، بلکه یارای مقابله با صنایع پتروشیمی را نیز ندارد و در برهه ای از زمان، تعرفه های واردات پنبه نیز بالا برده است.

او می گوید: متاسفانه امروز تولیدکنندگان نساجی مواد پتروشیمی را 9 درصد بالاتر از قیمت جهانی خرید می کنند، از سوی دیگر پنبه نیز با قیمت جهانی و با دلار به تولیدکنندگان نساجی فروخته می شود، اما اگر مواد اولیه با قیمت متعادل و ارزان در اختیار تولیدکنندگان قرار گیرد، فرصت طلایی برای صنعت نساجی ایجاد می شود که روند فعلی و بازار عرضه و تقاضا را طی 25 سال گذشته در صنعت نساجی کشور بی نظیر نموده است.

حال اکنون به دنبال خلاء بازار و مقابله با واردات، فروشندگان پوشاک با تمام شدن اجناس انبارهایشان، نیازمند پوشاک برای عرضه در بازار هستند، چراکه دیگر نمی‌توانند پوشاک مورد نیاز خود را از چین، هند، ترکیه و ... وارد کنند.

اصفهان کمبود تولید پوشاک دارد

به گفته یکی از فعالان نساجی اصفهان، در حال حاضر درخواست پارچه در کشور به شدت افزایش یافته، اما متاسفانه با کمبود پارچه برای تولید پوشاک مواجهیم، همچنین در بحث پارچه های معمولی و تخصصی به خصوص برای لباس زنانه که وارداتی است، دچار کمبودیم. از سوی دیگر با فقدان مواد اولیه نساجی همچون پنبه و ویسکوز روبرو هستیم. او تاکید می کند: با وجودی که اصفهان قطب صنعت نساجی و مواد اولیه آن است، امروز کمبود تولید پوشاک دارد و در صورت تامین مواد اولیه و پارچه می تواند به دوران گذشته خود بازگردد، اما تا زمانی که پارچه نداشته باشیم قادر به تولید پوشاک نخواهیم بود.

اما امروز فعالان صنعت نساجی اصفهان بر این باور رسیده اند که باید با تجمیع پتانسیل این صنعت در یک مجموعه و رفع مشکلات آن علاوه بر اشتغالزایی، تولید بالای پوشاک کشور را از این محل تامین کنیم. براساس پیش بینی ها، در چشم انداز صنعت پوشاک اصفهان با توجه به به قدمت و نقش بالای اشتغالزایی مستقیم و غیرمستقیم صنعتی و ارزش افزوده بالا و توان بالقوه و بالفعل صادراتی آن، جایگاه نخست اقتصادی و علمی و فناوری منطقه خواهد بود و باید در افق 1408 به جایگاه اول و قطب این صنعت در منطقه غرب آسیا برسند و بتواند با توسعه فناوری و کسب درجه عالی تولیدات دانش محور با محوریت تولید شبکه محور APN، به صادراتی معادل ۵ میلیارد دلار در سال دست یابد. براین اساس ایده راه اندازی شهرک نساجی از سوی فعالان این صنعت و برخی دانشگاهیان در اصفهان شکل گرفته است و به گفته حاجی دلیگانی نماینده مجلس، قرار است کلنگ شهرک نساجی در سفر آتی رئیس جمهور به اصفهان به زمین زده شود.

شوک مثبت

شهرک پوشاک

به گفته طراح شهرک نساجی اصفهان، شهرک پوشاک اصفهان از سال 92 تاکنون بزرگترین پروژه کشور شناخته شده‌ و یکی از بزرگترین پروژه های کشور در این دولت است که علاوه بر ایجاد 120 هزار شغل، سالانه پنج میلیارد دلار پوشاک تولید می‌کند و از واردات جلوگیری خواهد شد.

آرش امامی با بیان اینکه در طراحی این مجموعه از روش‌های نوین تولید شبکه‌ای استفاده می‌شود، توضیح می دهد: در مرحله نخست طراحی کلی و پروژه تحقیقاتی شهرک از سوی تیم تحقیقاتی انجام شد و در مرحله دوم زمینی به مساحت 950 هزار مترمربع در جاده اصفهان-تهران کنار پالایشگاه به این شهرک اختصاص یافت و اکنون در مرحله ارجاع از استانداری به راه و شهرسازی استان اصفهان برای اخذ استعلامات مربوطه و ... هستیم.

او یادآور می شود: حدود 15 میلیارد دلار از بازار ایران متعلق به صنعت پوشاک است و 60 درصد پوشاک بازار از خارج تامین می‌شود، درحالیکه این شهرک وظیفه دارد پنج میلیارد دلار پوشاک بازار داخل را فراهم کند و برای فراهم کردن این میزان پوشاک، 120 هزار شغل مستقیم و پنج برابر آن یعنی حدود 600 هزار شغل، تحریک می‌شود که تمام خدمات از جمله رستوران ها، هتل ها، خدمات درمانی، مهدکودک ها، گمرک، دفتر کنترل کیفیت، مراکز تحقیقات توسعه، آژانس‌های حمل و نقل و ... را شامل می شود و فنی و حرفه‌ای و دانشگاه علمی کاربردی که یکی از پایه‌های اساسی این شهرک است، همچنین کارگاه‌های خوشه درچه، خوشه خورزوق و دلیگان که سرویس دهی پارچه را برعهده دارند، در این شرایط وارد عمل می شوند و در نتیجه به طور مستقیم شوک مثبتی به نساجی‌ها وارد می‌شود، البته به صرفه بودن شهرک پوشاک وابسته به تامین زیرساخت ها از جمله زمین توسط دولت است.

به گفته حسین سیستانی، فرماندار اصفهان، بسیاری از پوشاک تولید داخل با برند خارجی در ایران عرضه می شود که ظلم بزرگی به فعالان این صنعت است، این درحالیست که صنعت نساجی و پوشاک ما می تواند زبانزد خاص و عام باشد. فعالان عرصه نساجی معتقدند، با حمایت فعالان بخش خصوصی و دولت می توانیم دوباره به قطب صنعت پوشاک منطقه تبدیل شویم؛ این اتفاق در سایه پژوهش رخ می دهد و بسیاری از مشکلات صنایع از جمله نساجی قابل حل خواهد بود و می توان گام بلندی در اشتغالزایی برداریم، بنابراین اگر مجتمعی با داشتن ویژگی های تولید، توزیع، پژوهش و بازرگانی در بخش نساجی فعال شود به طور قطع کارآیی لازم را برای پیشرفت خواهد داشت.

به نظر می رسد با وجود امید ناشی از تحریم ها که این روزها در دل فعالان صنعت نساجی برای احیای دوباره آن ایجاد شده، دولت نیز باید شرایط را برای فعالیت این صنعت به خصوص در تامین مواد اولیه، زیرساخت ها و ... تسهیل کند.

 

ریحانه سجادی/ هفته نامه نوسان