یکی از مهمترین مسئله در صنعت فولاد، تکمیل این زنجیره برای رسیدن به افق چشم‌انداز تا تولید ۵۵ میلیون تن است. البته برخی کارشناسان معتقدند که این چشم‌انداز دست‌یافتنی و برخی معتقدند که این چشم‌انداز عملی و دست‌یافتنی نیست. یکی از مهمترین عوامل برای رسیدن به این چشم‌انداز تکمیل زنجیره فولاد است، زنجیره‌ای که از معدن تا تولید نهایی را در برمی‌گیرد. شرکتی مانند فولاد مبارکه در این زمینه قادر شده است که این زنجیره را تکمیل کند و در این راستا شعار خود را «از سنگ تا رنگ» قرار داده است.
تا رسیدن به ۵۵ میلیون تن فولاد
بهرام سبحانی مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه با اشاره به واکنش‌هایی مختلفی که در برابر هدف‌گذاری ۵۵ میلیون تنی وجود دارد، عنوان کرد: برخی معتقدند دستیابی به ۵۵ میلیون تن فولاد در افق چشم‌انداز هدفی دست‌یافتنی نیست و تا حدی این افق بلندپروازانه است. در مقابل برخی کارشناسان بر این باور هستند که با وجود ظرفیتی که در کشور ایجاد شده، رسیدن به ۵۵ میلیون تن هرچند کار سخت، اما حداقل غیرممکن نیست. سبحانی در ادامه عنوان کرد: من به عنوان یک کارشناس به این دو دیدگاه بپردازیم که این دو دیدگاه تا چه اندازه می‌تواند واقعی باشد. واقعیت این است که کسانی که معتقدند هدف ۵۵ میلیون تن، هدفی بلندپروازانه است باید عنوان کرد که برای کشور ما با توجه به مزایای تولید فولاد این هدف چندان بلندپروازانه نیست و البته تحقق این هدف نیازمند اجرایی کردن شرط‌هایی است.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: البته در پاسخ به کسانی که معتقدند که حتی سریع‌تر از افق هم قادر هستیم به هدف ۵۵ میلیون تن برسیم، باید خاطرنشان کرد که تنها با ایجاد ظرفیت به ۵۵ میلیون تن تولید نخواهیم رسید. اگر ۵۵ واحد یک میلیون تنی هم داشته باشیم آیا ۵۵ میلیون فولاد می‌توان تولید کرد؟ آیا با رقبای جهانی می‌توانیم وارد بازار جهانی بشویم، چون قرار است ۲۵ میلیون تن آن را صادر کنیم.
از سنگ تا رنگ در فولاد مبارکه
مدیرعامل فولاد مبارکه در ادامه با برشمردن الزامات رسیدن به ۵۵ میلیون تن فولاد عنوان کرد: یکی از الزامات برای رسیدن به هدف چشم‌انداز تکمیل زنجیره تولید است. موضوع دیگر موازنه ظرفیت در زنجیره فولاد است. به عبارت دیگر باید مشخص کنیم که برای ۵۵ میلیون تن به چه مقدار سنگ‌آهن، کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی نیاز داریم. سبحانی ادامه داد: موضوع دیگر که به‌عنوان چالش مطرح است، پراکندگی واحدها است که در یک استان آهن اسفنجی احداث می‌کنیم در یک جای دیگر گندله می‌سازیم و مواد اولیه را به‌صورت ضربدری از یک گوشه کشور به گوشه دیگر کشور حمل می‌کنیم تا بتوانیم فولاد تولید کنیم، بعد قصد داریم با کسی رقابت کنیم که از «الف تا ی» تولید آن را در یک کارخانه تولید می‌شود و یک بار هم هزینه حمل مواد اولیه را متحمل می‌شود.
مدیرعامل فولاد مبارکه عنوان کرد: زمانی که سخن از تکمیل زنجیره فولاد می‌شود باید از ابتدا تا انتهای این زنجیره را در نظر گرفت. آقای شریعتمداری وزیر صنعت، معدن و تجارت عنوان کردند که شرکت فولاد مبارکه شعار «از سنگ تا رنگ» را الگوی کار خود قرار داده که امیدواریم شرکت‌های دیگر نیز این شعار را به‌عنوان سرلوحه کار خود قرار دهند. سبحانی درباره این شعار توضیح داد: در فولاد مبارکه از تبدیل سنگ‌آهن به ورق‌های رنگی که به نوعی محصول نهایی به‌شمار می‌رود، زنجیره کاملی وجود دارد. به عبارت دیگر زنجیره تولید در فولاد مبارکه کامل است. در این شرکت سنگ‌آهن تبدیل به کنسانتره و پس از آن تبدیل به گندله و احیای مستقیم و پس از آن نیز ذوب و نورد گرم و پس از آن نورد سرد و ورق‌های گالوانیزه و قلع‌اندود می‌شود که تمامی این زنجیره در فولاد مبارکه موجود است.
سبحانی در ادامه با تاکید بر این موضوع که قرارگیری تمام کل زنجیره فولاد در یک مجموعه موضوع بسیار مهمی است، عنوان کرد: برای رسیدن به ۵۵ میلیون تن فولاد، تمام کل زنجیره آن باید در هماهنگی کامل با یکدیگر قرار بگیرند. البته این موضوع بسیار متفاوت است که تمامی این حلقه‌های این زنجیره زیر یک سقف و در یک مجموعه در کنار یکدیگر قرار گیرد تا اینکه هر یک به‌صورت پراکنده باشند. وی در ادامه تاکید کرد: یکی از چالش‌های موجود در واحدهای فولادی کشور همین پراکندگی است. یک واحدی محصول بالادست خود را از یک واحد دیگر خریداری می‌کند و به واحد پایین‌دست در جای دیگر به فروش می‌رساند که این موضوع سبب می‌شود هزینه‌های این واحدها افزایش یابد.
سبحانی در ادامه عنوان کرد: موضوع دیگر ظرفیت‌های واحدهای فولادی است که ظرفیت بیشتر واحدهای واحدها در کشور اقتصادی نیست. مسئله دیگر ناقص بودن زنجیره تولید است. ممکن ۵۰ واحد ذوب ایجاد کنیم باید به بالادست آن هم بیندیشیم. حال اگر زنجیره هم کامل باشد اما این زنجیره در سطح کشور پراکنده است که سبب هزینه‌های مضاعف می‌شود. وی با اشاره به موضوع فناوری عنوان کرد: برای رسیدن به ۵۵ میلیون تن فولاد که قرار است ۲۵ میلیون تن آن را صادر کنیم آیا آخرین فناوری روز دنیا را در اختیار داریم؟ یا با رقبای روز خود در دنیا می‌توانیم رقابت بکنیم؟ یکی دیگر از چالش‌های صنعت فولاد بهرهوری پایین در این صنعت است که باید قادر شویم سطح بهرهوری نیروی انسانی را افزایش دهیم.
در زیرساخت باید به‌ٌصورت همتراز کنیم
در زمینه تامین زیرساخت‌ها برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد تا چه اندازه توانسته‌ایم در افق چشم‌انداز حرکت کنیم؟ منصور یزدی‌زاده، مدیرعامل شرکت ملی فولاد ایران در پاسخ به این پرسش عنوان کرد: در بحث زیرساخت‌ها باید به‌صورت همتراز حرکت کنیم. یکی از این زیرساخت‌ها بحث راه است، چه در بحث راه جاده‌ای و چه در زمینه راه ریلی باید زیرساخت‌های ما مهیا باشد. یا در بحث تامین انرژی و تاسیسات جانبی (یوتیلیتی‌ها) هم باید همگون پیش برویم. یزدی‌زاده در ادامه خاطرنشان کرد: تامین گاز و حامل‌های انرژی و تامین برق نیز باید در نظر گرفته شود. البته یک مشکل دیگر بحث تامین آب است، چراکه در افق چشم‌انداز که تولید ۵۵ میلیون تن در نظر گرفته شده است بهترین مکان‌یابی ایجاد واحدهای فولادسازی در کنار آب خواهد بود، یعنی ایجاد فولادسازی در کنار بنادر بهترین مکان خواهد بود. وی در ادامه با اشاره به اینکه موضوع که بالادست و معادن فولاد در مناطق مرکزی ایران واقع شده‌اند، عنوان کرد: بالادست صنعت فولاد به‌صورت عمودی خود را توسعه داده‌اند که در آینده در این زمینه و برای تامین آب این واحدها دچار بحران خواهیم بود. البته مطالعاتی در حال انجام است که بخشی از ظرفیت‌های ایجادشده را بتوانیم به‌صورت موازی در کنار آب و با سرمایه‌گذاری خود این بخش‌ها انتقال داده شوند. روند مطالعات نیز به‌خوبی در حال انجام است و امید که بتوانیم نتیجه خوبی هم بگیریم، اما به‌دلیل واگذاری‌هایی که هم در بالادست و هم در پایین‌دست انجام شده باید بتوانیم انگیزه لازم را ایجاد کنیم.
منبع: نوسان