18

پس از نیمه اول بسیار ضعیف بازار گردشگری ۲۰۲۱، گردشگری بین‌المللی در فصل تابستان احیا شد. توریسم جهان در نیمه اول سال نتوانست رکود را در مقایسه با ۲۰۲۰ تغییر دهد و حتی وضعیت سخت‌‌‌‌تری را پشت سر گذاشت. اما، گردشگری جهان در سه‌‌ماه سوم ۲۰۲۱ شاهد رشد صعودی بوده، البته روند بهبودی آسیب‌‌‌‌پذیر باقی مانده است. پس از نیمه اول ضعیف سال ۲۰۲۱ که کاهش ۷۲‌‌درصدی در مقایسه با سال ۲۰۱۹ را تجربه کرده بود، گردشگری بین‌المللی در طول فصل تابستان نسبتا بهبود یافت و نتایج را برای سه‌‌ماه سوم سال به‌‌‌‌ویژه در اروپا افزایش داد. اما با ظهور سویه جدید «اُمیکرون» محدودیت‌‌ها مجددا شدت گرفت و سفرهای بین‌المللی روند بهبودی را متوقف کرد.

«اکونومیست» در چشم‌‌انداز خود از آینده بازار گردشگری جهان در سال 2022، تصویری از بهبودی سفرها را ترسیم کرده است. اگرچه با وجود ظهور سویه‌های جدید کرونا و نوسانات محدودیت‌‌های سفر، گردشگری در سال 2022 به اوج نخواهد رسید، اما خروج توریست‌‌های بین‌المللی بیش از 50 درصد در سال آینده افزایش خواهد یافت و به 1/ 1 میلیارد نفر خواهد رسید. البته بازگشت سفرها چالش‌‌های بسیاری همچون کمبود نیروی کار را برای بازار گردشگری به همراه خواهد داشت که در سال 2021 پس از بازگشایی نسبی سفرها، مهم‌ترین چالش پیش روی این صنعت به‌‌شمار می‌‌رفت که در کیفیت خدمات شرکت‌‌ها و مشاغل اثرات منفی گسترده‌‌ای گذاشته است.

در تصویر دوم «اکونومیست» از چشم‌‌انداز 2022، چین، که زمانی بزرگ‌ترین منبع توریست‌‌های جهان بود، از آمریکا عقب خواهد افتاد و مرزهای خود را تنها برای ماکائو و هنگ‌‌کنگ باز خواهد کرد. چین تا سال 2019 بزرگ‌ترین منبع گردشگرفرست جهان به‌‌شمار می‌‌رفت که سالانه بیش از 150 میلیون چینی به سراسر جهان سفر می‌کردند و در عین حال پرخرج‌‌ترین گردشگران در جهان بودند. شیوع کووید-19 که از چین آغاز شد، پیش از دیگر کشورها محدودیت‌‌های سختگیرانه سفر را به اجرا درآورد و تا به امروز این محدودیت‌‌ها را ادامه داده است. در حالی که آمریکا پس از یک دوره رکود گردشگری بین‌المللی تا نیمه سال 2021، با بازگشایی مرزهای خود و کاهش محدودیت‌‌های سفر، در سال جدید می‌تواند جایگزین چین شود و به بزرگ‌ترین منبع توریست‌‌های جهان تبدیل شود.

از سوی دیگر، براساس پیش‌‌بینی «اکونومیست» اگرچه سفرهای تفریحی افزایش خواهند یافت اما سفرهای کاری همچنان با محدودیت همراه خواهد بود زیرا کاهش هزینه‌ها توسط شرکت‌‌ها و برگزاری جلسات مجازی منجر به محدود شدن سفرهای کاری در 2022 خواهد شد. البته در پیش‌‌بینی‌‌هایی که اتحادیه جهانی سفرهای تجاری (GBTA) در سال 2021 برای آینده سفرهای کاری داشته، به افزایش رزرو سفرهای کاری و بازگشت سفرهای کاری باتوجه به حمایت از برنامه‌های واکسیناسیون خوش‌‌بین بوده است.

چشم‌انداز چهارم «اکونومیست» مربوط یه صنعت هوایی جهان است که پس از یک رکود سهمگین بر این بخش، با باز شدن مرزهای بین‌المللی بسیاری از هواپیماها در کریدور پروازی قرار گرفتند و سفرهای هوایی بازگشتند. اما با توجه به آسیب‌‌های وارده بر این بخش و از دست رفتن بسیاری از کارکنان، خطوط هوایی قیمت‌‌ها را افزایش خواهند داد و امکان ادغام برخی از آنها نیز وجود دارد. از سوی دیگر، تمامی ایرلاین‌‌ها طبق طرح کاهش دی‌اکسیدکربن برای کاهش آلودگی تحت فشار خواهند بود. این قوانین حتی شامل کشتی‌ها هم خواهد شد و برخی از کشتی‌‌ها نیز از ماه آوریل با قوانین جدید مربوط به عدم انتشار دی‌‌اکسیدکربن روبه‌رو خواهند شد.

با وجود تاریکی‌‌ها نقاط روشنی هم وجود دارد. بسیاری از کشورها در جهت بازگشت و بهبود بازار گردشگری شرایط را برای ورود ایمن گردشگران خارجی به کشورهای خود فراهم کرده‌‌اند. دبی با نمایشگاه بزرگ خود توریست‌‌ها را جلب خواهد کرد. نمایشگاه فیتور در اسپانیا نیز فرصتی برای بهبودی بازار گردشگری این کشور فراهم خواهد کرد. عربستان سعودی هم اقامتگاه‌های جدیدی خواهد ساخت و به زائران واکسینه شده اجازه شرکت در مناسک حج را خواهد داد. حتی نیوزیلند هم مرزهای خود را باز خواهد کرد. استرالیا هم با رسیدن نرخ واکسیناسیون به 80 درصد مرزهای خود را باز خواهد کرد.

در دوران همه‌‌گیری، اگرچه بخش گردشگری بین‌المللی تقریبا در وضعیت تعطیلی قرار داشت، اما گردشگری داخلی نه تنها بهبود یافته حتی در برخی کشورها در مسیر توسعه و رشد نیز قرار گرفته است. پیش‌‌بینی «اکونومیست» نشان می‌دهد که در آمریکا و دیگر کشورها، گردشگران داخلی به جبران کمبودها کمک خواهند کرد. در واقع، اگر گردشگری بین‌المللی به‌‌دلیل سویه‌های جدید همچنان با محدودیت‌‌های سفر مواجه باشد، گردشگری داخلی مانع از سقوط بازار توریسم در جهان خواهد شد. کرونا در این دو سال فرصتی را برای گردشگری داخلی کشورها به وجود آورد تا مناطق بکر و ناشناخته مورد توجه بازدیدکنندگان قرار گیرند و سبک سفرها از سفر به شهرهای بزرگ به روستاهای کوچک در نقاط دورافتاده تغییر یافت. این امر به رونق و توسعه اقتصاد محلی و افزایش اشتغال خواهد انجامید.

پیش‌‌بینی نهایی «اکونومیست» از چشم‌‌انداز 2022 کاهش درآمدهای حاصل از گردشگران خارجی است. گرچه هتل‌‌ها و رستوران‌‌ها به مدد اقامت گردشگران در دوران تعطیلات، 3 درصد هزینه بیشتری را نسبت به سال 2019 جذب خواهند کرد. اما باتوجه به محدودیت سفرها و کاهش گردشگران ورودی و اعمال قوانین سختگیرانه محدودیت‌‌های تردد، کشورها با کاهش درآمدهای حاصل از گردشگری مواجه خواهند شد. در این میان، کشورهایی که اقتصاد آنها به ورود گردشگران بین‌المللی وابسته است و گردشگری سهم مهمی در تولید ناخالص داخلی این کشورها دارند، آسیب بسیاری خواهند دید و با چالش‌‌های اقتصادی گسترده‌‌ای مواجه خواهند شد.

مبع: دنیای اقتصاد