سالانه حدود 10میلیون مسافر برای انجام امور تفریحی، درمان، پژوهش یا سفرهای زیارتی از کشور خارج می‌شوند. در حال حاضر عوارض خروج این سفرهای خارجی 75هزار تومان است و همانطور که اشاره شد در لایحه بودجه سال آتی این رقم افزایش داشته است. برخی از کارشناسان گردشگری معتقدند که دولت به جای افزایش عوارض خروج از کشور در راستای حفظ ارز در داخل کشور به فکر تقویت صنعت گردشگری در ایران باشد. متأسفانه وضعیت ایران از لحاظ گردشگری مناسب نیست و نتوانسته در این راستا رتبه جهانی خوبی کسب کند. در این زمینه به این صنعت پولساز تاکنون بهایی داده نشده است. پیش‌بینی می‌شود در پی اجرایی شدن چنین تصمیمی نه تنها از حجم سفرهای خارجی کاسته نمی‌شود بلکه این موضوع می‌تواند به گردشگری داخلی نیز لطمه بزند. فعالان حوزه گردشگری معتقدند که برای گرفتن چنین تصمیمی نیاز به کارشناسی‌های لازم بوده است. از طرفی برای اجرایی کردن چنین تصمیمی اول باید به گزینه‌های مهم‌تری چون وضعیت صنعت گردشگری، مشکلات صنعت هتل‌داری، کاستی‌های حمل و نقل و… پرداخت و در مراحل بعدی مبادرت به افزایش این مبلغ کرد. در این راستا کارشناسان می‌گویند موضوع مورد نظر نه تنها بهبود به وضعیت گردشگری نخواهد داد، بلکه تراز تجاری گردشگری را نیز دستخوش تغییرات منفی می‌کند. نکته دیگری که در این بین نادیده گرفته شده این مسئله است که تمام سفرهای خارجی صرفا برای گردشگری نبوده و دولت باید برای سفرهای پژوهشی، علمی و درمانی نیز تدبیری بیندیشد.
هیچ‌کس پیش‌بینی نمی‌کرد که موضوع سفر خارجی، خبر پرحاشیه کشور در روزهایی شود که بودجه سنواتی به مجلس می‌رود. اما این اتفاق افتاد و سفر خارجی مردم که در سال‌های اخیر به دلیل رشد غیرقابل باور آن خبرساز شده بود، بار دیگر حاشیه‌هایی پیدا کرد و این بار دولت و تصمیمی که برای عوارض خروج گرفت، حاشیه را وارد موضوع سفر خارجی کرد. این در حالی بود که طی ماه‌های اخیر و قبل از جریان افزایش عوارض سفرهای خارجی که بسیار حاشیه‌ساز شده و در شبکه‌های اجتماعی واکنش‌های مردمی را در کنار واکنش‌هایی از سوی فعالان حوزه گردشگری با خود به همراه داشته،
موضوع دیگری چند ماه پیش اتفاق افتاد که سفرهای خارجی را حاشیه‌دار کرده بود. موضوع حذف ارز مسافرتی؛ تصمیمی که از سوی دولتی‌ها گرفته شد و موافقان و مخالفان بسیاری را به صف کرد، آنهایی که معتقد بودند نباید به سفر خارجی گروهی خاص
یارانه ارزی پرداخت کرد و در مقابل گروهی که این موضوع را به نفع گردشگری می‌دانستند و معتقد بودند که باید شرایط را برای سفر مردم تسهیل کرد، چه سفر داخلی و چه سفر
خارجی.
به دنبال تصمیم چند ماه پیش دولت، پرداخت 300 دلار مسافرتی که هر فرد سالی یک بار می‌توانست از آن استفاده کند، منتفی شد و مسافران خارجی باید ارز مورد نیاز برای سفر خود را به صورت کامل از بازار آزاد دریافت می‌کردند و به این ترتیب، دیگر موضوعی تحت عنوان ارز مسافرتی دولتی وجود نداشت. با این حال و پس از گذشت چند ماه از این تصمیم و فراموشی ارز مسافرتی، حالا بار دیگر ارز عاملی برای خبرسازی سفر شده است. بر همین اساس، محمد باقر نوبخت دلیل افزایش عوارض سفر را که واکنش‌های بسیاری به همراه داشته، جلوگیری از خروج ارز با سفرهای خارجی اعلام کرده است.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت، محمد باقر نوبخت در گردهمایی دانشجویان و جوانان حزب اعتدال و توسعه گفت: این روزها درباره بودجه حرف‌های زیادی می‌شنویم ولی باید به منتقدین بگویم اگر امروز بودجه کاملا شفاف نبود، آیا می‌توانستید اجزای آن را تحلیل
کنید؟
نوبخت با بیان اینکه رئیس‌جمهور نیز به او تأکید کرده که درباره افزایش نرخ ارز بسیار نگران است، ادامه داد: آقای روحانی اصلا و به هیچ عنوان افزایش نرخ ارز را بر نمی‌تابد و از افزایش آن بسیار مکدر است.
او با تأکید بر اینکه باید قیمت ارز کنترل شود و برای این کار دولت باید در بازار مداخله کند، افزود: برای اینکه بتوانیم تقاضای بازار را متعادل کنیم باید ارز تزریق کنیم، ولی متأسفانه بانک مرکزی اگر ارز بیشتری داشت، قطعا ورود می‌کرد.
نوبخت به میزان سفرهای خارج از کشور اشاره کرد و گفت: سالانه ۹ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر به مسافرت خارجی می‌روند که اگر هر کدام هزار دلار با خود ببرند می‌شود ۹ میلیارد دلار، که همین میزان برای دولتی که تأمین ۲۰۰ میلیون دلار برایش سخت است بسیار زیاد است و بار بسیار زیادی را به بازار وارد می‌کند. او گفت: خروج ارز از کشور به بازار فشار وارد می‌کند و یکی از عوامل جلوگیری خروج ارز از کشور می‌تواند افزایش عوارض خروج مسافران
باشد.
رویای سفر خارجی با افزایش عوارض فراموش می‌شود؟
در پی افزایش سه برابری نرخ عوارض سفرهای خارجی واکنش‌های زیادی که از سوی مردم طی چند روز اخیر در فضای مجازی روی داد، حاکی از این موضوع بود که این مبحث به مذاق خیلی‌ها خوش نیامده است. سفرهای خارج از کشور برای قشر مرفه جامعه سالی یکی دوبار اتفاق می‌افتد و بعضا دیده شده که طبقه متوسط جامعه نیز برای سفرهای خارجی اقدام به گرفتن وام کرده‌اند تا موفق به دیدن سایر نقاط جهان شوند. اما آیا با افزایش عوارض خروج از کشور به طور واقعی می‌توان از خارج شدن ارز از کشور جلوگیری کرد؟ باید به این نکته توجه داشت که در سال‌های اخیر خبرهای عجیبی از علاقه ایرانی‌ها برای سفر خارجی به گوش رسیده است، از گرفتن وام برای سفر و پرداخت اقساطی هزینه‌های آن تا خودداری از سفرهای داخلی که هزینه‌هایی برابر با سفرهای خارجی داشتند تا پول برای سفرهای
خارجی ذخیره شود. به این ترتیب به نظر می‌رسد که چنین افزایشی تدبیری مناسب برای جلوگیری خروج ارز بیشتر از کشور نخواهد
بود.
از سایر توجیهاتی که در این راستا اعلام شده اختصاص 40هزار میلیارد تومان این عوارض به توسعه زیرساخت‌ها و تأسیسات
گردشگری و حمایت از بخش میراث فرهنگی و صنایع دستی است. چرا که بودجه سازمان میراث فرهنگی در لایحه بودجه سال آتی کاهش یافته است. اما در این باره باید دید که آیا مبلغ اعلام شده به طور واقعی به موارد عنوان شده تعلق می‌‌گیرد یا این نیز مانند بند و تبصره‌های حاشیه‌ای و نیز ارقام جانبی در حد حرف باقی خواهد ماند و به دست فراموشی سپرده
می‌شود.
200هزار تومان عوارض، سفر خارجی را لغو نمی‌کند
در این میان، هر چند که سخنگوی دولت دلیل افزایش عوارض سفر را کاهش سفرهای خارجی اعلام می‌کند، برخی کارشناسان معتقدند که این میزان عوارض، سفرهای خارجی مردم را لغو نمی‌کند.
به‌گزارش «ایسنا»، محمدابراهیم لاریجانی که در دوره‌ای دبیر ستاد خدمات سفر کشور بود، گفت: اظهارنظرهایی وجود دارد مبنی بر اینکه چون عوارض گران شده، مسافران خارجی به سفر داخلی خواهند رفت و سفرهای داخلی رونق پیدا می‌کند! درحالی‌که روانشناسی سفر و مسافر این را نمی‌گوید. دوستانی که در کار اجرا هستند یک جمله معروف دارند که «مسافرِ هتل‌رو، ویلا اجاره نمی‌کند و مسافر ویلارو، هتل مفت هم پیشنهاد بگیرد، در آن اقامت
نمی‌کند، حالا مسافرِ خارج‌رو یا آنتالیا‌برو به خاطر ۲۰۰ هزار تومان افزایشِ نرخ عوارض، سفر خارجی را رها نمی‌کند که مشهد یا کیش برود.
او که مدیریت اداره میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران را نیز عهده‌دار بوده، اظهار کرد: مگر زمانی که نرخ بلیت هواپیما گران می‌شود یا در ایام کنسرت‌ها یا ایام پیک سفر که هتل‌ها و تورها گران می‌شود، مردم به ترکیه سفر نمی‌کنند؟ آیا به‌جای آن، سفر داخلی می‌روند؟ اصلا این طور نیست.
لاریجانی تأکید کرد: اتفاقا افزایش نرخ عوارض خروج، سفرهای داخلی را کاهش می‌دهد و مردم از هزینه سفرهای داخلی می‌زنند تا خرج سفر به خارج را فراهم کنند. یک سفر دوروزه و آخر هفته به شمال اگر کم بشود، پول افزایش عوارض خروج هم تأمین می‌شود.
حاشیه‌هایی که برای این تصمیم دولت درست شده در حالیست که هنوز معلوم نیست، مجلسی‌ها چه تصمیمی برای افزایش سه برابری عوارض خروج از کشور خواهند گرفت و آیا این پیشنهاد تصویب می‌شود یا خیر.
منبع: جامعه فردا