ریحانه سجادی: یکی از خبرگزاری های کشور هفته گذشته گزارشی با "عنوان آقای وزیر، آیا انتقال آب خوزستان تنها برای شرب است" در ارتباط با حوضه زاینده رود به چاپ رساند و به ادعای خود ثابت کرد کشت برنج در منطقه لنجانات عامل خشکی زاینده رود است و از سویی دیگر اصفهان را متهم اصلی بحرانی کم آبی کارون و خوزستان عنوان کرد.
خبرگزاری فارس خوزستان، در گزارشی عجیب در 17 شهریور 94 برای تحلیل خشکی زاینده رود، کانالهای آبیاری در یکی از مناطق استان اصفهان را معادل یک رودخانه نامید! بر اساس این خبر مشخص نیست مقیاس و معیار این خبرگزاری در اندازه گیری حجم و طول چیست و اصولا این خبرگزاری چقدر با محاسبات اولیه ریاضی آشناست؟
دبیرخانه کشاورز خوزستان در بخشی از این گزارش عنوان کرده است، طی دو روز 11 و 12 شهریورماه جاری از شهرهای شهرستان لنجان که شامل زرین شهر (مرکز شهرستان)، ورنامخواست، باغ بهادران (باغ وردون)، سه ده لنجان و همچنین شهرستان فلاورجان بازدید کرده و صحنه‌هایی که مشاهده کردم حتی در رویا نیز برایم باور کردنی نبود. مسعود اسدی تصریح کرد: عده‌ای از کارشناسان و مطلعان چیزهایی می‌گفتند ولی باورش برایم مشکل بود که مسئولان اصفهانی، زاینده رود را که به جرات و چنانچه در تصاویر می‌بینید معادل کارون در آن آب جاری‌ست را عامدانه با انشعاب کانال‌های عظیم آب جهت کشاورزی کشاورزانِ چندین شهر استان منتقل کنند و در چند کیلومتری اصفهان، زاینده رود را به عمد خشک کنند تا در مرکز شهر اصفهان، زاینده رود در مقابل چشم میلیون‌ها نفر داخلی و خارجی خشک به نظر برسد و با اعمال فشار بر افکار عمومی و مسئولان ارشد دولتی، زمینه برای انتقال آب‌های گسترده فراهم شود.
یکی از کارشناسان آب و آشنا به مباحث حوضه زاینده رود در واکنش به این گزارش، گفت: نتيجه گيري نهايي اين خبر آن است كه در زاينده رود آب هست و مسئولان اصفهان براي آنكه دولت را تحت فشار بگذارند مانع جريان آب در رودخانه در شهر اصفهان مي شوند. اين سخنان مصداق بارز انتشار اخبار كذب با هدف تشويش اذهان عمومي است. وی افزود: با توجه به بحران كمبود آب در حوضه و بيم تنش هاي اجتماعي تصميم گيري در مورد جريان آب در رودخانه و برنامه توزيع آب سالانه در خارج از استان و توسط شوراي هماهنگي مديريت يكپارچه حوضه زاينده رود متشكل از وزير نيرو، استانداران سه استان و نمايندگان ذينفعان صورت مي گيرد.
این کارشناس همچنین با اشاره به اینکه نماينده كشاورزان گويي به اسرار مهمي دست یافته و تصاويري از كشت برنج در منطقه لنجان و زرين شهر را چاپ كرده است، گفت: اگر وی به آمار منتشره جهاد کشاورزی و مقالات و اخبار چاپ شده در استان اصفهان مراجعه كرده بود مي فهميد كه پنهانكاري و رازي در ميان نيست. وی با بیان اینکه كشت برنج در حوضه زاينده رود كمتر از 5 درصد سطح كشت است، بیان داشت: در پي تلاش هاي استان براي جلوگيري از كشت برنج در حال حاضر كل سطح كشت برنج در حوضه زاينده رود با كاهشي 80 درصدي كمتر از 4 هزار هكتار است.
کارشناس حوزه آب با اشاره به اینکه نماینده کشاورزان خوزستان در این گزارش، وجود آب در زاينده رود در منطقه زرين شهر و خشک بودن رودخانه در شهر اصفهان را مصداق تقلب مسئولان اصفهان به قصد تحت فشار گذاشتن دولت وانمود كرده است، گفت: اگر وی مختصر آگاهي از زاينده رود داشت مي دانست كه تصفيه خانه آب شرب اصفهان بزرگ با بيش از 4 ميليون نفر جمعيت تحت پوشش در مجاورت زرين شهر قرار دارد و حجم آب موجود در رودخانه در همين نقطه از رودخانه خارج و به تصفيه خانه آب شرب وارد مي شود. بنابراين به دليل اولويت تأمين آب شرب وجود آب در رودخانه در زرين شهر الزامي است.
وی با تاکید بر اینکه حجم آب ورودي به زاينده رود در سال جاري و در سال هاي پيش و میزان مصارف آن مشخص و برنامه توزيع آب هم زير نظر وزارت نيرو و توسط شوراي هماهنگي مديريت يكپارچه زاينده رود مشخص است، ادامه داد: القاي اينكه آب هست و فريبي بزرگ مانع جاري شدن آب در زاينده رود مي شود در خوشبينانه ترين قضاوت ناشي از نا آگاهي و بي اطلاعي نماينده كشاورزان خوزستان و خبرگزاري فارس است. وی با بیان اینکه گرفتن تصويري از سطح آب در بالادست سرريز رگولاتور براي القاي فراواني آب تلاش براي فريب افكار عمومي است، افزود: توزيع آب جيره بندي شده طبق برنامه مدون مصوب وزير نيرو براي جلوگيري از خشکی باغات حقابه دار را توطئه ورود يك رودخانه آب به كانال براي خشک نشان دادن زاینده رود در شهر اصفهان، مصداق بارز تهمت و افترا و خلافگويي است.
این کارشناس فعال حوزه آب، خطاب به خبرگزاری فارس که این گونه ناشيانه در دام تبليغات افتاد، گفت: در حال حاضر حجم ذخيره آب در پشت سد زاينده رود 448 ميليون متر مكعب است. با در نظر گرفتن مصارف شرب، صنعت و حقابه هاي قانوني اين حجم نشان دهنده بحران شديد كمبود آب در زاينده رود است. وی ادامه داد: باید آگاهی این خبرگزاری و افکار عمومی باید بگویم حجم ذخاير آب در سدهاي خوزستان بيش از 11 میلیارد متر مکعب و ذخاير سدهاي كارون بيش از 9707 ميليون متر مكعب است.
مدیرعامل کانون خبرگان کشاورزی اصفهان نیز در واکنش به این گزارش، گفت: ادعای خوزستان ها مبنی بر اینکه کشت برنج در خوزستان ممنوع است اما با آب خوزستان در اصفهان برنج کاشته می‌شود، تنها خوراک رسانه ای است و پشت این جریانات، اهداف سیاسی قرار دارد. اسفندیار امینی با انتقاد بر اینکه در این گزارش در یک زمان محدود از حوضه بزرگ زاینده رود بازدید شده و از آن با عنوان مستندات عکس برداری شده است، بیان داشت: این موضوع به دور از رسالت و واقعیت است و باید در خصوص زاینده رود با علم و مستندات صحبت کرد.
امینی با تاکید بر اینکه برنج کاری در لنجان سابقه ای هزار ساله دارد، گفت: با نگاهی به تاریخ گذشته، منطقه لنجان محل برنج‌کاری بوده و در نظام‌نامه "کسری اردشیر بابکان" حتی به این موضوع اشاره شده است. وی با اشاره به اینکه کشت برنج در لنجان یکی از کشت های کم آب است، افزود: در مطالعات صورت گرفته برنج کاری در لنجان با شمال برابری می کند و کاشت گندم، یونجه، چغندر در این منطقه مصرف آب بیشتری دارد چرا که خاک لنجانات به لحاظ اقلیمی مناسب این کشت بوده و مازاد آب به سفره های زیرزمینی بازمی گردد.
رئیس انجمن صنفی کشاورزان استان اصفهان با اشاره به اینکه کشت برنج در گذشته 22 هزار هکتار بود که اکنون به کمتر از 3500 هکتار کاهش یافته است، تصریح کرد: در حالیکه برنج کاری لنجانات به یک هفتم کاهش یافته، برنج کاری در خوزستان از ۵۰ هزار هکتار به ۱۲۰ هزار هکتار توسعه یافته است. وی خطاب به رئیس انجمن صنفی کشاورزان خوزستان، گفت: اگر خوزستانی ها ادعا دارند که زاینده رود دلیل کم‌آبی کارون است باید نگاهی به تعداد سدهایی که روی سرشاخه کارون زده شده، کنند.
امینی با بیان اینکه آبی که از کارون وارد حوضه زاینده رود می شود توسط تونل اول و دوم کوهرنگ است، افزود: تونل اول کوهرنگ، که مربوط به 62 سال پیش است در حال نرمال می تواند 290 میلیون متر مکعب آب را از کارون به حوضه زاینده‌رود منتقل کند همچنین تونل دوم کوهرنگ که 31 سال پیش افتتاح شد حداکثر قابلیت انتقال ۲۲۰ میلیون متر مکعب آب در سال را دارد. وی تاکید کرد: جمع آورد آب این دو تونل در حالت ایده آل 550 میلیون متر مکعب در سال است که نزدیک 2 درصد کل آبی بوده که از 6 استان وارد خوزستان می شود این در حالیست که کسی از 98 درصد بقیه آبی که از خوزستان خارج می شود حرفی نمی زند.
رئیس انجمن صنفی کشاورزان استان اصفهان با انتقاد بر اینکه برخی می خواهند مشکل کم آبی خوزستان را به اصفهان نسبت دهند، گفت: به طور میانگین تا قبل از اینکه تعدادی سد بر روی سرشاخه کارون احداث شود، ۲۵ میلیارد متر مکعب وارد استان خوزستان شده که حدود 2.5 میلیارد مترمکعب آب از مناطق فریدون شهر و سمیرم استان اصفهان وارد خوزستان شده است، اما خروجی دو تا تونل کوهرنگ، نیم میلیارد مترمکعب بوده که ۲۰ میلیارد در مقابل ۲۵ میلیارد حدود 2 درصد است .وی تاکید کرد: مشکل کم آبی خوزستان به 14 سد بزرگی که بر روی سرشاخه های کارون برای تولید برق زده اند برمی گردد همچنین حجم زیاد دیگری آب توسط پمپاژهای محلی برداشت می شود./