درخشش انیمیشن ایرانی در اسکار
- توضیحات
سرانجام نود و هفتمین دوره جوایز سینمایی اسکار برگزار شد و فیلم «آنورا» با کسب ۵ جایزه از جمله بهترین فیلم و کارگردانی به عنوان برنده بزرگ این جوایز شناخته شد. برای مردم ایران اما اسکار نودوهفتم بیانگر دریافت سومین اسکار ایران در مهم‌ترین رقابت سینمایی جهان است. بامداد دیروز انیمیشن «در سایه سرو» ساخته حسین ملایمی و شیرین سوهانی توانست با رای اعضای آکادمی به‌عنوان بهترین انیمیشن کوتاه معرفی شود. این البته خیلی هم دور از تصور نبود و در گمانه‌زنی‌های بسیاری نام این انیمیشن ایرانی به عنوان یکی از شانس‌های این بخش در لیست‌های مختلف به چشم می‌آمد.
موفقیت «در سایه سرو» که نتیجه ۶ سال تلاش این دو فیلم‌ساز است، علاوه بر توفیق فردی از این موضوع حکایت می‌کند که تولید انیمیشن در ایران در سال‌های اخیر و با اوج گیری و استقبال از این ژانر در دنیا در حال حرکت است و تا کنون انیمیشن‌های ایرانی موفقی تولید شده‌اند. داستان «در سایه سرو» که از تولیدات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان است، پیچیدگی روابط عاطفی در یک خانواده آسیب‌دیده از دوران جنگ را روایت می‌کند و درباره پدر و دختری است که در منطقه‌ای دورافتاده در حاشیه خلیج فارس زندگی می‌کنند. پدر که در دوران جنگ ناخدای یک لنج غیرنظامی بوده، در زمان حمله جنگنده‌های دشمن دچار اختلال استرس پس از سانحه یا بیماری «پی‌تی‌اس‌دی» می‌شود و داستان در چنین شرایطی پیش می‌رود. در این اثر ۲۰دقیقه‌ای بیننده شاهد یک ۲۴ساعت خاص در زندگی این پدر و دختر است؛ یعنی زمانی که یک روز صبح نهنگ بزرگی در ساحل و درست مقابل خانه آنها به گل می‌نشیند و بعد از این، زندگی آنها دستخوش تغییراتی می‌شود.
سازندگان «در سایه سرو» پیش از حضور در این مراسم گفته بودند همین که این انیمیشن کوتاه به اسکار رسیده است، خودش یک معجزه است. این یک اثر عاشقانه است که بیش از شش سال طول کشید تا به سرانجام برسد. دیدن اینکه مخاطبان مختلف در سراسر جهان با آن ارتباط برقرار کرده‌اند، فوق‌العاده است.
اسکار علیه اشغالگران
یکی دیگر از مهم‌ترین اتفاقات نود و هفتمین دوره اسکار در بخش فیلم‌های مستند اتفاق افتاد. در این بخش جایزه اسکار بهترین فیلم مستند به فیلم «سرزمین دیگری نیست» که به وضعیت اسفناک فلسطینیان در کرانه باختری اشغالی می‌پردازد، تعلق گرفت. فیلم «سرزمین دیگری نیست» به کارگردانی بازل آدرا، فعال فلسطینی، و یووال آبراهام، روزنامه‌نگار اسرائیلی، روایتی تکان‌دهنده از زندگی فلسطینیان تحت اشغال ارائه می‌دهد. این فیلم نشان می‌دهد چگونه ارتش اسرائیل به طور سیستماتیک خانه‌های فلسطینیان را تخریب و آنها را آواره می‌کند تا مناطق نظامی ایجاد کند.
بازل آدرا پس از دریافت جایزه اسکار، در سخنانی تاثیرگذار، از جهان خواست برای توقف بی‌عدالتی و پاکسازی قومی مردم فلسطین اقدام کند. آدرا گفت: «سرزمین دیگری نیست» واقعیت سختی را منعکس می‌کند که ما دهه‌ها تحمل کرده‌ایم و همچنان در برابر آن مقاومت می‌کنیم. از جهان می‌خواهیم اقدامات جدی برای توقف بی‌عدالتی و توقف پاکسازی قومی مردم فلسطین انجام دهد.او افزود: حدود دو ماه پیش، من پدر شدم و امیدوارم دخترم مجبور نباشد همان زندگی را که من اکنون دارم، تجربه کند.
آبراهام، دیگر کارگردان فیلم، هم گفت آنها این فیلم را با هم ساختند زیرا با هم صدایشان قوی‌تر بود. او تاکید کرد: ما همدیگر را می‌بینیم، ویرانی فجیع غزه و مردم آن که باید پایان یابد و گروگان‌های اسرائیلی که باید آزاد شوند. آبراهام افزود: وقتی به بازل نگاه می‌کنم، برادرم را می‌بینم اما ما نابرابر هستیم. ما در رژیمی زندگی می‌کنیم که من طبق قانون غیرنظامی آزاد هستم و بازل تحت قوانین نظامی است که زندگی او را نابود می‌کند و او نمی‌تواند کنترلی بر آن داشته باشد.او در ادامه گفت: ولی یک راه متفاوت وجود دارد؛ یک راه حل سیاسی بدون برتری قومی، با حقوق ملی برای هر دوی مردم ما و باید بگویم که من اینجا هستم، سیاست خارجی در این کشور به مسدود کردن این راه کمک می‌کند و چرا؟ چرا شما نمی‌توانید ببینید که ما با هم باشیم؟ اینکه مردم من وقتی می‌توانند کاملا امن باشند که مردم بازل هم واقعا آزاد و در امان باشند. این آن راه دیگر است. هنوز برای زندگی کردن و زندگی خیلی دیر نشده است.
در این مراسم همچنین گای پیرس، بازیگر استرالیایی، با پوشیدن سنجاق سینه‌ای به شکل کبوتر مینای سفید که روی آن عبارت «فلسطین را آزاد کن» نقش بسته بود، حمایت صریح خود را از مردم فلسطین اعلام کرد. این اقدام در حالی صورت گرفت که مذاکرات آتش‌بس بین اسرائیل و حماس به بن‌بست رسیده و خشونت‌ها در منطقه تشدید شده است.
پیرس که پیش‌تر نیز در جشنواره فیلم کن ۲۰۲۴ با سنجاق سینه پرچم فلسطین ظاهر شده بود، در ایمیلی به سی‌ان‌ان، اقدام نشریه ونیتی فر در حذف سنجاق سینه وی را محکوم کرد و تاکید کرد که از حمایت از مردم فلسطین دست نخواهد کشید.
سنجاق‌های سینه کبوتر به نمادی محبوب برای حمایت از فلسطین تبدیل شده‌اند. کبوتر، سمبل صلح، در این شرایط نمادی از همبستگی با هزاران غیرنظامی غزه است که قربانی بمباران‌های اسرائیل شده‌اند. با وجود این حمایت‌ها، به نظر می‌رسد تلاش‌هایی برای به حاشیه راندن مساله فلسطین در مراسم اسکار صورت گرفته است. عدم اهدای جایزه بهترین فیلم مستند توسط گال گدوت، بازیگر اسرائیلی، و تمرکز بیشتر رسانه‌ها بر مسائل داخلی آمریکا، از جمله این تلاش‌هاست. با‌این‌حال، حضور پررنگ حامیان فلسطین در خارج از سالن دالبی و حمایت صریح هنرمندانی مانند گای پیرس، نشان داد که صدای مردم فلسطین در این رویداد مهم شنیده شده است.در همین رابطه میکی زوهر، وزیر فرهنگ رژیم صهیونیستی، در موضعی جانبدارانه و مغرضانه درباره دستیابی مستند «سرزمین دیگری نیست» به جایزه اسکار گفت آن لحظه غم‌انگیزی برای دنیای سینماست.