با توجه به تحولات هفته گذشته، معامله‌گران هوشمند حالا بیش از هر زمان دیگری باید به تحلیل داده‌ها، رفتار پول و مسیر مذاکرات توجه کنند چراکه بازی سرمایه‌گذاری در ایران بیش از هر زمان دیگری به اخبار و اطلاعات سیاسی وابسته است.
از بازارهای موازی چه خبر؟
در هفته اول اردیبهشت‌ماه، بازارهای دارایی‌محور مثل چند هفته گذشته، همچنان چشم انتظار میز مذاکرات بودند. مذاکرات سیاسی و نتایج آن که سقوط دلار آزاد به کانال ۸۰هزار تومان را در پی داشت، همه نگاه‌ها را به خود جلب کرده بود. این شرایط یک سوال اساسی با خود به فضای اقتصادی ایران آورد: کجا سرمایه‌گذاری کنیم؟
دلار که روزگاری به راحتی در کانال ۱۱۰هزار تومان می‌چرخید، حالا به مرز ۸۰هزار تومان رسیده و گویا قصد ندارد به این راحتی‌ها این کانال را ترک کند. طلا هم داستان مشابهی داشت، کاهش قیمت‌ها طوری بود که دلسردی زیادی را در بین سرمایه‌گذاران طلا ایجاد کرد. این تحولات، بازار سرمایه را هم به شدت
تحت تاثیر قرار داد. بورس ایران همچنان با بازدهی هفتگی 72/5درصد در صدر ایستاد، در حالی که فرابورس هم رشد 14/3درصدی را تجربه کرد اما بقیه بازارها به نوعی جامه قرمز بر تن کرده و با ریزش‌هایی چشمگیر، سرمایه‌گذاران خود را به وحشت انداختند.
سکه با 3/8درصد ریزش و دلار با 39/5درصد کاهش، سرمایه‌گذارانی که روی سناریوی ناآرامی‌های نظامی شرط بسته بودند را با زیان‌های سنگینی مواجه کرد.
در این میان، بازار سرمایه در روزهای سبز خود، همچنان دو روز پایانی هفته را نه‌چندان خوشایند به پایان برد.
هفته اول اردیبهشت‌ماه، یک معادله پیچیده و پرتنش را برای بازارهای دارایی ایران رقم زد. حالا سوال اینجاست که سرمایه‌گذاران در شرایط نامطمئن فعلی باید به کدام سمت بروند؟ بورس همچنان در مسیر صعودی قرار دارد اما آیا این روند ادامه خواهد داشت یا اینکه در هفته‌های آینده شاهد اصلاح شدید خواهیم بود؟ میز مذاکرات به این پرسش، پاسخ خواهد داد.
شنبه؛ غرق خوش‌بینی
شنبه هفته گذشته بورس با خوش‌بینی کامل به استقبال نتایج دور دوم مذاکرات رفت و روزی پر از صف‌های خرید را شاهد بود. در پایان معاملات ۷۳درصد از نمادها در محدوده مثبت بسته شدند. ارزش معاملات حدود ۹هزار میلیارد تومان ثبت شد اما نکته جالب این بود که نزدیک به 7هزار میلیارد تومان تقاضا در بازار بی‌پاسخ ماند.
در این روزهای پر از امید، شاخص بورس تهران توانست به رکورد تاریخی خود یعنی 3میلیون واحد دست پیدا کند. این افزایش به دلیل کاهش نگرانی‌ها از جنگ و جریان مذاکرات بود که باعث خوش‌بینی به وضعیت تولید در ایران شد. به نظر می‌رسید سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت بیشتر به سمت سهام گرایش داشتند. اگر نتایج مذاکرات مثبت باشد و چشم‌انداز توافق نمایان شود، این روند می‌تواند به سرمایه‌گذاری میان‌مدت و بلندمدت تبدیل شود و عملکرد شاخص کل هم وزن نیز بهبود یابد.
همزمان با این رویدادها، نرخ سود اوراق دولتی (اخزا) کاهش یافت و به ۳۴درصد رسید. این کاهش به دلیل فروکش کردن انتظارات تورمی بود. این روند ممکن است در صورتی که مذاکرات ادامه یابد، همچنان ادامه داشته باشد و نرخ سود اخزا حتی تا ۳۰درصد در کوتاه‌مدت کاهش یابد.
برای سرمایه‌گذاران نمادهای بزرگ و پرتراکنش مانند بانک‌ها و صندوق‌های سهامی در اولویت قرار دارند. در صورتی که روند مذاکرات مثبت پیش برود، نمادهایی که نگرانی‌های کمتری در مورد نقدشوندگی دارند نیز به توجه سرمایه‌گذاران خواهند رسید. این روزها برای بازار سرمایه، روزهای پر از شگفتی و امید بودند.
یکشنبه؛ قفل در صف خرید
یکشنبه هفته گذشته بورس تهران با قدرتی خیره‌کننده، نقطه پایان باشکوهی بر فروردین‌ماه گذاشت. در همان دقایق ابتدایی معاملات، موجی از تقاضای سنگین با رقم حیرت‌انگیز ۲۰هزار میلیارد تومان روی تابلو نشست. این حجم چشمگیر، نوید یک روز متفاوت را می‌داد؛ روزی که با ثبت ۱۰هزار میلیارد تومان ارزش معاملات و باقی ماندن ۱۷هزار میلیارد تومان تقاضای بی‌پاسخ تا پایان ساعت کاری، تاریخ‌ساز شد. در نهایت ۹۲درصد از نمادها در محدوده مثبت و عمدتا در صف خرید به کار خود پایان دادند، آن هم در شرایطی که بازار چشم‌انتظار نتایج فاز جدید و جدی‌تر مذاکرات برای رسیدن به توافقی محتمل بود.
همزمان با این اوج‌گیری، سقوطی بی‌سابقه در بازارهای موازی رقم خورد. صندوق‌های طلا، طلای فیزیکی و دلار که تا چند هفته پیش در اوج هیجان صعودی بودند، به ناگاه از قله به دره سقوط کردند. دلار از سقف ۱۰۵هزار تومان تا کف ۸۱هزار تومان عقب‌نشینی کرد و صندوق‌های طلا که حتی تا دلار ۱۲۰هزار تومانی را در خود جای داده بودند، ناچار به هم‌ترازی با دلار ۷۱هزار تومانی شدند. سکه نیز سرانجام در برابر فشار بازار تسلیم و حبابش به شدت تخلیه شد. این نوسانات برق‌آسا پیامی روشن داشت؛ هیچ دارایی حاشیه امن ندارد، به‌خصوص وقتی در اوج هیجان‌های حبابی خریداری شده باشد.
دوشنبه؛ همچنان سبزپوش
دوشنبه هفته گذشته، بازار سرمایه یکی از پرهیجان‌ترین روزهای خود را در ماه‌های اخیر تجربه کرد. ارزش معاملات سهام از مرز ۲۰هزار میلیارد تومان گذشت؛ عددی که نه‌تنها در ماه‌های گذشته کمتر تکرار شده بود، بلکه برای بسیاری از فعالان بازار نشانه‌ای از بازگشت جدی پول به بورس تلقی شد. در این روز بیش از ۷هزار میلیارد تومان تقاضای بی‌پاسخ روی تابلو باقی ماند، یعنی تقاضا برای خرید سهام از میزان عرضه فراتر رفت و بسیاری از خریداران نتوانستند سهامی که می‌خواستند را به دست بیاورند.
پایان معاملات نیز تصویری تمام‌قد از یک بازار سراسر صعودی بود؛ ۷۰درصد از نمادها در محدوده مثبت، عمدتا صف خرید، بسته شدند. این اتفاق در شرایطی رخ داد که هنوز مذاکرات برای رسیدن به توافق در جریان بود و فضای عمومی کشور نسبت به آینده اقتصادی روشن‌تر از قبل به نظر می‌رسید. تحلیلگران تاکید کرده بودند که بورس در فاز صعودی خود قرار گرفته اما این صعود بدون نوسان نخواهد بود. به باور آنان، رفتار برخی معامله‌گران کوتاه‌مدت که با تابلو حرکت می‌کنند باعث خواهد شد در روزهایی مثل دوشنبه شاهد عرضه‌های مقطعی باشیم اما این پول‌های خارج‌شده به سرعت به سمت نمادهای پربازده‌تر بازمی‌گردند و بار دیگر صف‌های خرید را تشکیل می‌دهند.
از سوی دیگر، بازار ارز و طلا نیز در این روزها نوساناتی مثبت داشتند. دلار پس از ریزش شدید، در حوالی ۸۰هزار تومان نوسان کرد و طلا نیز در محدوده‌ای تثبیت شد که صندوق‌های طلا را به دلار حدود ۷۱هزار تومان رساند. تحلیل‌ها مبتنی بر این تفکر بود که خرید این دارایی‌ها در این سطوح قیمتی می‌تواند از منظر سرمایه‌گذاری بلندمدت منطقی باشد، به شرط آنکه هزینه فرصت نگهداری‌شان محاسبه شود.
شاید مهم‌ترین اتفاق دوشنبه هفته گذشته، افزایش قابل توجه مشارکت معامله‌گران بود. برای اولین بار در ماه‌های اخیر، تعداد خریداران روزانه در بورس از ۲۵۰هزار نفر عبور کرد. این افزایش حضور حقیقی‌ها و فعالان جدید نشان می‌دهد که بازار نه‌تنها از رکود خارج شده، بلکه در مسیر رشد فاز دوم قرار گرفته است؛ فازی که اگر اخبار مذاکرات مثبت باقی بماند، با گردش پول از نمادهای بزرگ به سمت سهام کوچک و متوسط همراه خواهد بود.
در مجموع دوشنبه هفته گذشته روزی بود که هم آمارها و هم احساس بازار، تصویری امیدوارکننده از آینده را ترسیم کردند. بورس در حال عبور از فاز هیجانی اولیه صعود است و اگرچه نوسان‌ها همچنان ادامه دارد اما سیگنال‌های پول هوشمند، افزایش مشارکت حقیقی‌ها و تثبیت تقاضا از تداوم این مسیر خبر می‌دادند؛ روزی بود پررمق، پرپول و پرنشانه برای آنهایی که بازار را نه فقط با چشم، بلکه با درک رفتار پول تحلیل می‌کنند.
سه‌شنبه؛ پرحجم و قرمز
سه‌شنبه هفته گذشته، بازار سرمایه یکی از پرابهام‌ترین و البته پرحجم‌ترین روزهای خود را پشت‌سر گذاشت. ارزش معاملات از ۲۳هزار میلیارد تومان عبور کرد؛ عددی که مدت‌ها بود در بازار دیده نمی‌شد اما در تضادی عجیب، ۵۶درصد از نمادها در پایان روز در محدوده منفی بسته شدند. این تناقض میان حجم بالای معاملات و وضعیت منفی بازار، تحلیلگران را به دو سناریو کشاند؛ برخی گفتند پول در حال چرخش است و از گروه‌هایی مثل بانکی و پتروشیمی خارج شده و به سمت گروه‌های دیگر مثل پالایشی‌ها حرکت کرده است، برخی دیگر اما معتقد بودند که این پایان رشد بوده و بازار وارد فاز استراحت شده است. پالایشگاهی‌ها در این میان ستاره بازار بودند. در حالی که بانکی‌ها و پتروشیمی‌ها یکی پس از دیگری صف فروش شدند، نمادهای پالایشی با صف خرید به کار خود پایان دادند. در بازار شایعه‌ای چرخید مبنی بر اینکه این گروه مقصد بعدی پول‌های هوشمند است.
در همین روز، تعداد خریداران به رقم قابل توجه ۲۶۸هزار نفر رسید؛ بالاتر از محدوده معمولی که در روزهای گذشته شاهدش بودیم. عده‌ای این را نشانه ورود پول تازه به بازار دانستند اما به نظر می‌رسد که هنوز پول جدید و قدرتمند وارد نشده و آنچه می‌بینیم بیشتر چرخش نقدینگی در میان گروه‌های مختلف است. این نوع حرکت، رشد بازار را متوقف نمی‌کند اما آن را به صورت پله‌ای و همراه با نوسانات ادامه‌دار می‌کند.
در بازارهای موازی نیز شرایط تغییر کرده بود. دلار آزاد برای اولین بار طی هفته‌های اخیر به زیر ۸۰هزار تومان رفت و وارد کانال ۷۹ شد. صندوق‌های طلا هم با کاهش قابل توجه قیمت مواجه شدند و عملا به سطحی برگشتند که انگار دلارشان ۷۱هزار تومان است. طلا و سکه نیز بخشی از حباب خود را از دست داده‌اند.
در مجموع سه‌شنبه گذشته با همه نشانه‌های متناقضش، یک پیام روشن داشت؛ بازار همچنان درگیر تحلیل مذاکرات و چرخش پول است و تصمیم‌گیری برای معامله‌گران هر روز پیچیده‌تر از قبل می‌شود.
چهارشنبه؛ پایانی بی‌رمق
چهارشنبه هفته گذشته، بازار سهام صحنه چرخش سریع و هوشمند پول بین گروه‌های مختلف بود. معامله‌گرانی که روزهای قبل در بانکی‌ها و خودرویی‌ها سودهای چشمگیری کسب کرده بودند، در این روز ترجیح دادند سودشان را نقد کنند و روانه نمادهایی شوند که تا امروز از رشد بازار جا مانده بودند. مقصد این نقدینگی تازه گروه‌هایی مثل پالایشگاهی‌ها، فولادی‌ها، سهام کوچک و متوسط بنیادی و پرتراکنش هستند. نتیجه این چرخش، ثبت ارزش معاملاتی درخشان ۲۲هزار میلیارد تومان و بسته شدن ۵۶درصد از نمادها در محدوده مثبت بود.
چهارشنبه‌ای که با چرخش پول و بازگشت نمادهای جامانده آغاز شد، با امید به تداوم رشد گروه‌های جدید به پایان رسید اما همچنان بازار چشم به مذاکرات دارد و مسیر آینده از دل سیاست عبور خواهد کرد.