خواب بازار خودرو در عصر کرونا

از آن سو خودروسازان نیز به تازگی تولید خود را از سر گرفته و در سال جدید فعلا هیچ فروش فوری و پیش فروشی را انجام نداده‌اند. در نتیجه این موضوع و همچنین تعطیلی بازار خودرو، منحنی دقیقی نیز از قیمت خودروها قابل ارائه نیست؛ کما اینکه برای نرخ کارخانه‌ای خودروها هم فعلا تصمیم جدیدی اتخاذ نشده است. البته اگر نرخ‌های ارائه‌شده در سایت‌ها و شبکه مجازی را ملاک قرار بدهیم، به نظر می‌رسد بحران کرونا تا حدی به شکسته شدن قیمت‌ها منجر شده است. البته این به آن معنا نیست که قیمت خودروهای داخلی افت سنگینی را تجربه کرده باشد. در واقع به نظر می‌رسد شیوع ویروس کرونا در کشور، بیش از آنکه به کاهش قیمت بینجامد، از ثبت رکوردهای جدید قیمتی جلوگیری کرد. منحنی قیمت در بازار خودروی کشور طی بهمن ماه صعودی شدید را تجربه کرد و پیش‌بینی می‌شد در اسفند و با توجه به شکل‌گیری بازار شب عید، قیمت‌ها بالاتر نیز بروند. این در حالی بود که با اعلام خبر رسمی ورود کرونا به ایران در آخرین روز بهمن، روند حضور و فعالیت شهروندان در بازار خودرو به تدریج کم و کمتر شد. در واقع هر چه جلوتر رفت، ایرانی‌ها بیشتر کرونا را جدی گرفتند و در این بین، خیلی‌ها نیز که قصد خرید و فروش خودرو داشتند، ترجیح دادند آن را به آینده موکول کنند. در نتیجه این روند، تقاضا در بازار خودرو افت کرد و قیمت‌ها نیز تا حدی پایین آمد؛ اما نه آن زمان و نه حالا که کرونا به دو ماهگی اش در ایران نزدیک شده، قیمت‌ها افت چشمگیری را به خود ندیدند. این البته در حالی است که به نظر می‌رسد اگر کرونا وارد ایران نمی‌شد، قیمت‌ها در اسفند ماه رشد چشمگیری را به خود می‌دید و ادامه آن به امروز نیز می‌رسید. در واقع کرونا به نوعی اجازه نداد منحنی قیمت خودروهای داخلی از آنچه بود، بالاتر برود. تا قبل از داستان کرونا، بازار خودرو در حال درنوردیدن مرزهای قیمتی بود، تا جایی که خودرویی مانند پراید، به نزدیکی‌های ۷۳میلیون تومان رسید و پژو ۴۰۵ هم تا مرز ۱۲۰ میلیون تومان پیش رفت. قیمت همین دو مدل خودروی قدیمی که اتفاقا تا چندی دیگر قرار است از رده خارج شوند، به خوبی نشان می‌دهد بر بازار خودرو قبل از آمدن کرونا به کشور، چه گذشته است.   

در حال حاضر نیز اگر خبری از اوج‌گیری قیمت خودروهای داخلی نیست، این موضوع با تعطیلی بازار و کاهش تقاضا (ناشی از شیوع کرونا) در ارتباط است. در واقع به نظر می‌رسد اگر ترس شهروندان از ابتلا به کرونا نبود، بازار خودرو در نیمه دوم فروردین احتمالا باز هم اوج می‌گرفت. فعلا اما کرونا همچنان جولان می‌دهد و از همین رو کمتر کسی رغبت به خرید و حتی فروش در این شرایط دارد. به هر حال خرید خودرو معمولا نیاز به بازدید مشتری دارد، اما با توجه به داستان کرونا و فاصله‌گذاری اجتماعی، خیلی‌ها از بیم ابتلا به این بیماری ترجیح می‌دهند در آینده اقدام به خرید کنند. همین موضوع به نوبه خود سبب شده خرید و فروش خودرو در فضای مجازی نیز چندان رونقی نداشته باشد.

حال این پرسش مطرح است که سرنوشت قیمت پس از بازگشایی نمایشگاه‌های خودرو و فعال شدن بازار، چه خواهد شد؟ آیا منحنی قیمت خودروها روندی با ثبات و حتی رو به نزول را طی می‌کند یا سر به صعود خواهد گذاشت؟

برای پاسخ به این پرسش ابتدا باید جواب این سوال را بیابیم که بحران کرونا در کشور تا چه زمانی ادامه خواهد داشت و به عبارت بهتر، شهروندان چه زمانی از ترس ابتلا به این ویروس خلاص و روی به بازار خودرو خواهند آورد. کمتر کسی البته پاسخ این پرسش را می‌داند، چه آنکه برخی می‌گویند تا اواسط خرداد به شرایط بهتری خواهیم رسید و برخی نیز معتقدند بحران کرونا حتی تا پاییز نیز ادامه خواهد داشت. به هر حال کرونا هر زمان که پایان یابد و به عبارت بهتر، هر وقت ترس شهروندان از این ویروس بریزد، آن نقطه می‌تواند شروع داستان جدیدی از ثبات، کاهش یا افزایش قیمت‌ها باشد؛ هرچند به اعتقاد بیشتر کارشناسان، بازار خودرو در پساکرونا، احتمالا با رشد قیمت همراه خواهد بود. این پیش بینی از آن جهت است که علائم مثبت اقتصادی و سیاسی برای کاهش قیمت انواع کالا از جمله خودرو، دیده نمی‌شود. رشد قیمت در بازارهای ارز و سکه، تحریم و کاهش قیمت جهانی نفت که به افت درآمدهای ارزی کشور می‌انجامد و همچنین تورم انتظاری، فاکتورهای اثرگذاری هستند که به نظر می‌رسد قیمت خودرو از ناحیه آنها رشد خواهد کرد.

از آن سو البته هنوز تکلیف دستورالعمل قیمت‌گذاری خودرو برای سال ۹۹ نیز مشخص نشده است. طبعا هر گونه تصمیم دولت در این ماجرا می‌تواند بر سرنوشت قیمت خودروها در بازار اثرگذار باشد. کارشناسان معتقدند ادامه سیاست قیمت‌گذاری دستوری می‌تواند به رشد قیمت‌ها (در بازار) دامن بزند؛ اتفاقی که در سال گذشته نیز رخ داد. به گفته آنها، اگر دولت به اجرای مصوبه قیمت‌گذاری در حاشیه بازار تن دهد، این موضوع می‌تواند در نهایت و البته به شرط رعایت سایر پارامترها (به ویژه عرضه مناسب) به کاهش قیمت‌ها کمک کند.