سبقت فرابورس از بورس

روندی که تنها برای چهار روز معاملاتی تجربه شد و پس از آن با کمرنگ شدن سایه ریسک‌هایی که سبب هراس میان سرمایه‌گذاران شده بود، بار دیگر شاهد جهش قیمت‌ها بودیم. جهشی پرقدرت که تا پایان دی‌ماه ادامه پیدا کرد و به سبب آن بیشترین رشد ماهانه آیفکس در سال 98 رقم خورد. به این ترتیب شاخص کل فرابورس طی معاملات اولین ماه زمستان از بورس سبقت گرفت و با رشد 3/ 16 درصدی همراه شد. درحال‌حاضر عدم جذابیت بازارهای موازی سبب شده است تا نقدینگی قابل‌توجهی روانه بازارهای سهام شود. پول‌های تازه‌ای که به‌عنوان قدرتمندترین عامل رشد قیمت سهام در این روزها شناخته می‌شوند. از این رو در دی‌ماه علاوه بر شاخص کل فرابورس ایران، دیگر متغیرها شامل ارزش بازار، حجم و ارزش معاملات نیز روند رو به صعودی را تجربه کردند. در بازار بدهی اما اسناد خزانه اسلامی هر چند نوسان زیادی را تجربه نکردند، اما میانگین نرخ سود موثر این اوراق با کاهش یک واحد درصدی مواجه شد.

دی‌ماه فرابورس از دریچه آمار

در 21 روز معاملاتی دهمین ماه از سال‌جاری، به‌طور میانگین روزانه تعداد یک میلیارد و 929 میلیون ورقه به ارزش یک هزار و 811 میلیارد تومان در فرابورس ایران مورد معامله قرار گرفت. بررسی نوسان‌های شاخص فرابورس در این ماه حکایت از رشد بیش از 742 واحدی این نماگر دارد. به این ترتیب بازدهی آیفکس از ابتدای سال تاکنون به حدود 8/ 134 درصد رسید. میانگین روزانه ارزش معاملات نیز نسبت به آذرماه با افزایش بیش از 14 درصدی همراه شد. آیفکس در این ماه موفق به ثبت رکوردهای متوالی شد و در نهایت طی معاملات آخرین روز کاری این ماه، با رشد 08/ 0 درصدی، در قله 5301 واحدی ایستاد.

بیشترین میزان رشد شاخص در این ماه، صعود بیش از 86 واحدی شاخص در بیست و یکمین روز دی بود. 14دی‌ماه اما با اثرپذیری از خبر ناگوار به شهادت رسیدن سردار سپهبد قاسم سلیمانی در صبحگاه 13دی در بغداد، آیفکس شاهد افت چشمگیری به میزان 234 واحد بود. در کنار رشد شاخص فرابورس در اولین ماه از زمستان، ارزش بازار نیز با رشد حدود 8 درصدی (معادل 28 هزار و 802 میلیارد تومان) همراه شد و به 370 هزار میلیارد تومان رسید.  در مجموع دی 98 تعداد 40 میلیارد و 500 میلیون ورقه بهادار در 5 میلیون و 933 هزار نوبت معاملاتی در تمامی بازارهای فرابورس مورد معامله قرار گرفت که ارزش این حجم از دادوستدها به 38 هزار میلیارد تومان رسید. به این ترتیب با ثبت این میزان معامله در دی‌ماه، شاهد رشد 325 درصدی ارزش معاملات نسبت به مدت مشابه سال گذشته بودیم. حجم معاملات نیز در این بازه زمانی با افزایش 120 درصدی همراه شد. بازارهای اول، دوم و پایه (بازارهای خرد) نیز به‌ترتیب معامله 3/ 4، 8/ 16 و 18 میلیارد سهم به ارزش 3316، 13هزار و 7685 میلیارد تومان را تجربه کردند.  همچنین در بازار ابزارهای نوین مالی تعداد یک میلیارد و 236 میلیون ورقه بهادار به ارزش حدود 14 هزار میلیارد تومان دادوستد شد که مرتبط با معاملات اوراق بدهی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله و اوراق تسهیلات مسکن بود. دادوستد بیش از 132 میلیون ورقه اوراق بدهی به ارزش 12 هزار میلیارد تومان، یک میلیارد و 100 میلیون ورقه در ETFها (صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله) به ارزش 1788 میلیارد تومان و 3/ 3 میلیون ورقه تسهیلات مسکن به ارزش 142 میلیارد تومان نتیجه معاملات انجام شده در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس در دی 98 بود. در بازار پایه نیز طی معاملات دی‌ماه، یک میلیارد و 800 میلیون سهم در سه تابلوی زرد، نارنجی و قرمز به ارزش 7 هزار و 685 میلیارد تومان مورد دادوستد قرار گرفت.

صنایع پیشرو فرابورس

فلزات اساسی، محصولات شیمیایی، انبوه‌سازی، املاک و مستغلات به‌ترتیب سه صنعتی بودند که بیشترین سهم از ارزش معاملات بازار سهام فرابورس را در دی‌ماه به خود اختصاص دادند. از این رو نمادهای زیرمجموعه گروه فلزات اساسی با ارزش معاملاتی بالغ بر 2 هزار و 351 میلیارد تومان سهم 10 درصدی، گروه محصولات شیمیایی با ارزش دادوستدی یک هزار و 841 میلیارد تومان سهم 8 درصدی و انبوه‌سازی با معاملاتی به ارزش یک هزار و 718 میلیارد تومان سهم 7 درصدی را از مجموع ارزش معاملات سهام در اختیار گرفتند. درحال‌حاضر زیرمجموعه‌های گروه محصولات شیمیایی بیشترین سهم به میزان 19 درصد از ارزش کل بازار فرابورس را در اختیار دارند.

آرامش «اخزا»ها در دی‌ماه

با وجود نوسان زیاد قیمت سهام فرابورسی در اولین ماه زمستان، اوراق خزانه اسلامی اما روزهای آرامی را پشت سر گذاشتند. برآیند این ثبات را می‌توان در روند نرخ بازدهی اوراق خزانه و کاهش تنها یک واحد درصدی سود «اخزا»ها ردیابی کرد. به این ترتیب نرخ سود سررسیدهای موجود در این بازار از 3/ 21 درصد در پایان آذرماه، به 3/ 20 در آخرین روز معاملاتی دی‌ماه کاهش پیدا کرد.

نگاهی به منحنی بازدهی نرخ سود اوراق بدهی (ساختار زمانی بازدهی اوراق خزانه بر حسب طول زمان سررسید) نیز نشان می‌دهد نرخ‌های سود برای اوراق با سررسید کوتاه‌مدت (کمتر از یک سال) عددی کمتر از میانگین است. در واقع، کمترین نرخ سود موثر متعلق به اوراق خزانه با نماد «اخزا612» و سررسید 14 روزه است که با توجه به نزدیک شدن به زمان سررسید چندان در محاسبات وارد نمی‌شود. پس از آن «اخزا624» با سررسید حدود 8 ماهه، کمترین نرخ سود موثر به میزان 1/ 19 درصد را در اختیار دارد. در حالی که معاملات اوراق بلندمدت مبتنی بر نرخ‌های بالای میانگین است. به عبارت دقیق‌تر، سررسیدهای بالای یک‌سال، نرخ‌های بازدهی بالای ۲۱ درصد دارند. در مجموع اما نرخ سود سررسیدهای مختلف اسناد خزانه بین 19 تا 8/ 20 درصد تخمین زده می‌شود.

ماه 10 درصدی «تسه»ها

اوراق تسهیلات مسکن معاملات اولین ماه از زمستان را پررونق به پایان رساندند. افزایش سقف تسهیلات مسکن از 80 میلیون به 100 میلیون تومان برای هر نفر در تهران و به همین نسبت برای شهرستان‌ها سبب شد تا افزایش امید به خانه‌دار شدن از این طریق سبب رشد تقاضا برای اوراق مذکور شود. این مهم سبب شد تا میانگین قیمت «تسه»ها نیز با رشد حدود 10 درصدی به 45 هزار و 500 تومان برسد. هر چند همچنان بالا بودن میزان اقساط این وام به خصوص برای ساکنان شهرستان‌ها و عدم پوشش محسوس تسهیلات مزبور برای خرید خانه در تهران یکی از موانع استفاده از تسهیلات مسکن است. به هر حال حجم و ارزش دادوستد اوراق تسهیلات مسکن در دی 98 نسبت به مدت مشابه سال گذشته به ترتیب با رشد 102 و 52 درصدی همراه شد.