جهان‌صنعت نوشت: سال مالی جدید بار دیگر مجالی فراهم کرد تا شرکت‌های بزرگ کشور در چارچوب مجامع عمومی سالانه، صورت‌های مالی، عملکرد اجرایی، افق‌های توسعه‌ای و مسائل راهبردی خود را با سهامداران در میان بگذارند؛ مجامعی که به طور سنتی نه‌تنها صحنه بازنگری دستاوردهای یک‌سال گذشته هستند بلکه بستری برای ترسیم مسیر آینده، بررسی دغدغه‌ها، پاسخ به سوالات سرمایه‌گذاران و جلب اعتماد بیشتر بازار نیز به‌شمار می‌روند.
در فضایی که اقتصاد ایران با چالش‌های متنوعی چون نوسانات ارزی، ناترازی انرژی، دشواری‌های تامین مالی و پیچیدگی‌های سیاستگذاری مواجه است، برگزاری مجامع شرکت‌ها به فرصتی تبدیل شده تا تصویر دقیق‌تری از توان تطبیق‌پذیری بنگاه‌های اقتصادی با شرایط بیرونی ارائه شود. در این نشست‌ها، از یک‌سو به پرسش‌های پرتعداد سهامداران درخصوص سودآوری، سرمایه‌گذاری، ترکیب پرتفوی، وضعیت بدهی‌ها و برنامه‌های توسعه‌ای پاسخ داده می‌شود و از سوی دیگر مدیران عالی‌رتبه شرکت‌ها با ارائه گزارش‌های جامع می‌کوشند اعتماد عمومی را تقویت و امید به آینده را زنده نگه دارند.
فراتر از اعداد و جداول مالی، آنچه در مجامع بیش از همیشه اهمیت یافته، موضع‌گیری شرکت‌ها نسبت به تحولات بازار، شفافیت عملکرد مدیریتی و راهبردهای چابک‌سازی و بازطراحی ساختارهای سنتی است. اینکه بنگاه‌های اقتصادی چگونه خود را با فضای جدید اقتصادی تطبیق می‌دهند و تا چه اندازه در برابر فشارهای داخلی و خارجی تاب‌آوری دارند، نکته‌ای است که در لابه‌لای صورت‌های مالی و گزارش‌های مجمع می‌توان نشانه‌هایی از آن یافت.
از صنعت پالایش تا فرش، از شیشه‌سازی تا سرمایه‌گذاری‌های کلان، هر یک از شرکت‌هایی که طی روزهای اخیر مجامع خود را برگزار کردند، پیام‌هایی برای بازار سرمایه، سیاستگذاران و سهامداران خرد و کلان داشتند؛ پیام‌هایی که شنیدن‌شان برای ترسیم چشم‌انداز اقتصادی پیش‌رو ضروری است. در ادامه نگاهی تحلیلی و فشرده به محتوای برخی از این مجامع می‌اندازیم.
توسعه تولید داخلی بشهاب
شرکت لامپ پارس شهاب مجمع عمومی عادی سالانه خود را با مشارکت ۸۹درصدی سهامداران برگزار کرد و در این جلسه گزارشی از اقدامات توسعه‌ای و برنامه‌های آینده شرکت ارائه شد. تمرکز اصلی شرکت در سال مالی گذشته بر کاهش وابستگی به ارز و تقویت تولید داخلی بوده است. در این راستا بخشی از اقلام مورد نیاز شرکت در فرآیند تولید، داخلی‌سازی شده و ماشین‌آلات جدیدی برای تولید لامپ‌های LED با ارزش سرمایه‌گذاری ۲۰۰میلیارد ریال خریداری شده است.
شرکت همچنین بر توسعه خطوط تولید خود تاکید داشته و در کنار راه‌اندازی خطوط SMT و اکسترود، پروژه‌ای برای ایجاد خطوط تولید ریسه‌های LED و تجهیزات جانبی مرتبط با آن در دست اجرا دارد. برآوردها حاکی از آن است که این پروژه تا پایان شهریورماه ارز تخصیصی خود را دریافت خواهد کرد و در صورت تحقق این پیش‌بینی، بهره‌برداری رسمی از خطوط مذکور در آبان‌ماه آغاز خواهد شد. این اقدام در راستای گسترش سبد محصولات شرکت و پاسخگویی به نیازهای متنوع بازار انجام می‌شود.
از دیگر اقدامات فنی شرکت می‌توان به بهینه‌سازی سیستم‌های گرمایشی از طریق جایگزینی رادیاتورهای فولادی با رادیاتورهای آلومینیومی اشاره کرد که همسو با سیاست‌های افزایش بهره‌وری و کاهش مصرف انرژی صورت گرفته است.
در حوزه مالی نیز برنامه‌هایی برای تقویت ساختار سرمایه شرکت در دستور کار قرار دارد. طبق اعلام مدیران، شرکت قصد دارد افزایش سرمایه‌ای ۵۰درصدی از محل سود انباشته اجرا کند که در صورت تصویب نهایی می‌تواند توان مالی و عملیاتی شرکت را ارتقا دهد. این اقدام با هدف پشتیبانی از طرح‌های توسعه‌ای و کاهش هزینه‌های تامین مالی دنبال می‌شود. در پایان جلسه صورت‌های مالی شرکت مورد تایید سهامداران قرار گرفت و تصمیم بر آن شد که سودی معادل ۳۰۰ریال به ازای هر سهم میان سهامداران توزیع شود. این سود با توجه به شرایط اقتصادی و میزان تحقق برنامه‌های عملیاتی شرکت، از نظر مدیران شرکت و جمعی از سهامداران، عملکرد قابل قبولی تلقی شد.
مسیر حرکت پارس شهاب در سال مالی آتی با محوریت تولید محصولات نوآورانه، افزایش سهم بازار در حوزه روشنایی LED و بهره‌گیری از ظرفیت‌های داخلی ترسیم شده است. سرمایه‌گذاری‌های صورت‌گرفته و برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی خطوط جدید، چشم‌انداز روشنی را برای آینده شرکت به تصویر می‌کشد.
تحول عملیاتی در فاذر
مجمع عمومی نوبت دوم شرکت صنایع آذرآب با حضور ۱/۳۷درصدی سهامداران برگزار شد؛ نشستی که حاوی گزارشی جامع از تحولات، دستاوردها و چالش‌های یک‌سال گذشته شرکت بود. فاذر طی سال مالی گذشته با تمرکز بر تولید تجهیزات موردنیاز صنایع نیروگاهی، پتروشیمی، پالایشگاهی، فلزات سنگین و پروژه‌های سدسازی فعالیت کرده و توانسته است به شکل قابل‌توجهی تولید خود را افزایش دهد. یکی از محورهای کلیدی پیشرفت شرکت، ورود به پروژه‌های EPC و گسترش دامنه فعالیت‌ها به حوزه‌های متنوع بوده که نقش مهمی در کاهش ریسک‌های وابستگی به یک صنعت ایفا کرده است.
در حوزه عملیاتی شرکت با نوسازی خطوط تولید و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، ساختار اجرایی خود را چابک‌تر کرده و به دنبال آن برنامه‌ریزی کرده تا در سال مالی۱۴۰۴ میزان تولید خود را دو برابر کند. از جمله اقدامات مهم مدیریتی، کاهش ۲۶درصدی هزینه‌های جذب‌نشده تولید و فعال‌سازی ۸۵درصد از پروژه‌های راکدی بود که سال‌های گذشته بدون نتیجه مانده بودند ۲۴پروژه به اتمام رسیده و باقی نیز در سال‌جاری تکمیل خواهند شد. شرکت همچنین با پیش‌بینی ورود پروژه‌های جدید، افزایش درآمد به حدود ۹/۲هزار میلیارد تومان را هدف‌گذاری کرده است.
در بعد مالی، شرکت با وجود زیان ۴۲میلیارد تومانی در سال۱۴۰۲ توانست در سال گذشته به سود ۹۹میلیارد تومانی برسد. رشد ۷۲درصدی درآمدها نیز نشان از بهبود چشمگیر عملکرد دارد. در همین حال شرکت برنامه‌های مشخصی برای تحول مدیریتی از طریق پیاده‌سازی سیستم برنامه‌ریزی استراتژیک، طراحی سازوکار جامع مدیریت پروژه، کنترل کیفیت و اولویت‌بندی سبد پروژه‌ها بر اساس سودآوری و ریسک دارد. این اقدامات با هدف ارتقای جایگاه برند آذرآب در صنایع نفت، گاز، معدن و انرژی نوین و همچنین بازیابی موقعیت آن به عنوان یک پیمانکار عمومی دنبال می‌شود.
چشم‌انداز آتی شرکت، تکمیل ۹۰درصدی پروژه‌های باقیمانده، توسعه بازارهای هدف و بهبود حاشیه سود خالص را در بر می‌گیرد. در حوزه مدیریت ریسک نیز اقداماتی برای کاهش دوره وصول مطالبات، تامین پایدار انرژی از طریق خرید برق سبز و نصب ژنراتور و نیز مقابله با چالش‌هایی نظیر قطعی برق انجام شده است.
از منظر حقوقی و مالیاتی، شرکت بدهی‌های مربوط به سازمان امور مالیاتی تا سال ۱۳۹۸ را تسویه کرده و موارد مربوط به سال‌های بعد در هیات تجدیدنظر در حال رسیدگی است. برای مطالبات مرتبط با کارگزاری شاخص سهام و شرکت صنایع انرژی آذرآب نیز پرونده‌ها در جریان رسیدگی است و امید می‌رود در سال‌جاری تعیین‌تکلیف شوند. پرونده‌های مرتبط با شرکت سیمان شهرکرد و دهکده آبی نیز در مرحله بررسی برای عقد قرارداد با سرمایه‌گذاران قرار دارد.
از دیگر نکات قابل توجه، وضعیت املاک و دارایی‌های شرکت است. سند زمین‌های خریداری‌شده از شرکت ماشین‌سازی اراک و زمین عسلویه در حال پیگیری است، همچنین اگرچه امکان سندزنی برای ملک مسکونی در جزیره خارک وجود ندارد اما این ملک تحت تملک شرکت باقی مانده است.
شرکت در حوزه طراحی نیز به طور مستقل عمل می‌کند و حدود ۹۵درصد قراردادهای آن ارزی است که با وجود محدودیت‌ها به خوبی پیش می‌رود. باوجود رشد قابل‌توجه سودآوری، در این مجمع تصمیمی برای تقسیم سود اتخاذ نشد. از چالش‌های فعلی شرکت می‌توان به پروژه‌های خارجی اشاره کرد که به دلیل تغییرات سیاسی، دچار وقفه شده‌اند و نیازمند مذاکرات جدید هستند.
ثبات باوجود تمام مشکلات در حسینا
شرکت توسعه خدمات بندری و دریایی سینا مجمع عمومی سالانه خود را با ارائه گزارشی از عملکرد و تشریح برنامه‌های آتی برگزار کرد. مدیران شرکت اعلام کردند که مجموعه همچنان در مسیر اجرای برنامه‌های از پیش تدوین‌شده حرکت می‌کند و با تحقق کامل درآمدهای پیش‌بینی‌شده، انتظار می‌رود وضعیت سهم در بازار سرمایه نیز بهبود یابد و جاماندگی‌های قبلی جبران شود. این رویکرد مبتنی‌بر ثبات در عملیات و تمرکز بر حوزه‌های تخصصی شرکت همچون فعالیت‌های کانتینری و نفتی است.
در جریان این نشست یکی از مسائل مطرح‌شده شایعه‌ای درباره جریمه شرکت بود که بازتاب‌هایی در بازار نیز داشته است. با این حال بازرس قانونی شرکت این موضوع را به طور کامل رد و اعلام کرد که شرکت نه‌تنها جریمه‌ای متحمل نشده بلکه علیه منتشرکننده این شایعه اقدام حقوقی کرده است. دبیر جلسه نیز با قاطعیت این موضوع را بی‌پایه و ساختگی دانست و تلاش کرد اطمینان سهامداران را درباره سلامت حقوقی شرکت جلب کند.
از منظر مالی، شرکت وضعیت با ثباتی را تجربه می‌کند. درآمدهای ثابت که سهم قابل‌توجهی از جریان نقدی شرکت را تشکیل می‌دهند، همچنان در وضعیت پایداری قرار دارند و کاهش محسوسی در این حوزه مشاهده نشده است. به ویژه در حوزه‌های عملیاتی جنوبی کشور که فعالیت‌های بندری و حمل‌ونقل دریایی شرکت متمرکز است، هیچ چالشی گزارش نشده و روند ارائه خدمات بدون وقفه ادامه دارد. تنها مورد قابل ذکر موانع ایجادشده در بخش شمالی کشور بوده که ناشی از محدودیت‌هایی است که از سوی طرف روسی اعمال شده‌اند. با این حال، مدیران شرکت اعلام کردند که این مشکلات در حال رفع شدن هستند و اختلالی در عملکرد کلی ایجاد نکرده‌اند.
در بخش زیرساختی، شرکت دارای ۱۵هکتار محوطه عملیاتی است که وضعیت آن به گفته مسوولان مطلوب ارزیابی شده است. برخی نواقص فنی و چاله‌های موجود در محوطه عملیاتی نیز طی ماه‌های اخیر ترمیم و بازسازی شده‌اند تا امکان تداوم بهره‌برداری ایمن و کارآمد فراهم باشد.
از نظر سودآوری، عملکرد شرکت منجر به تصویب تقسیم سود نقدی معادل ۱۱۵۰ریال به ازای هر سهم شد. این سود مقرر است تا پیش از ۲۰مردادماه به حساب سهامداران حقیقی واریز شود؛ تصمیمی که به عنوان نشانه‌ای از عملکرد مثبت شرکت در نگاه سهامداران ارزیابی شد.
در مجموع فضای حاکم بر مجمع نشان‌دهنده اعتماد سهامداران به تداوم مسیر عملیاتی شرکت و ثبات مدیریتی آن بود. با توجه به پایداری درآمدها، رفع موانع مقطعی و پیگیری حقوقی مسائل حاشیه‌ای، شرکت توسعه خدمات بندری و دریایی سینا به نظر می‌رسد در مسیر تداوم رشد و تثبیت جایگاه خود در صنعت خدمات بندری و حمل‌ونقل دریایی قرار دارد.
تپکو در مسیر بازگشت
شرکت تولید تجهیزات سنگین هپکو مجمع عمومی فوق‌العاده خود را با حضور پررنگ سهامداران برگزار کرد؛ جلسه‌ای که تمرکز اصلی آن بر دستاوردهای فنی، چشم‌انداز همکاری‌های بین‌المللی و برنامه‌های توسعه‌ای شرکت در سال‌های پیش‌رو بود. یکی از مهم‌ترین تحولات مطرح‌شده، مذاکرات با یکی از معدن‌داران بزرگ روسیه بود. بنا بر اعلام مدیران، نخستین دستگاه هپکو توسط طرف روسی تست و تاییدیه اولیه برای ورود به فاز اجرایی دریافت شده است. در صورت نهایی شدن قرارداد سه‌جانبه میان تپکو، معدن‌دار روس و دولت مسکو، تولید مشترک تعداد قابل‌توجهی از ماشین‌آلات معدنی کلید خواهد خورد که می‌تواند گامی بزرگ در بازگشت هپکو به بازارهای بین‌المللی تلقی شود.
در بخش تولید، شرکت عملکرد قابل توجهی را به ثبت رسانده است. تولید همگن ۹۰۰دستگاه ماشین‌آلات راهسازی و معدنی، در کنار ساخت ۹۰۰تن از تجهیزات مورد نیاز پروژه‌های صنعتی از جمله فعالیت‌های عملیاتی سال مالی گذشته بوده، همچنین سبد محصولات هپکو با افزودن اولین بیل بوم بلند گسترش یافته و طراحی و ساخت ابزارها و فیکسچرهای شاسی بیل ۲۲ تنی نیز تکمیل شده است؛ اقدامی که به خودکفایی بیشتر شرکت در حوزه ماشین‌آلات خاص معدنی منجر می‌شود.
در حوزه پروژه‌های تحقیق و توسعه، چند طرح کلیدی مطرح شد. پروژه دامپتراک ۱۳۸تنی با فناوری الکتریکال درایو اکنون ۳۰درصد پیشرفت داشته و پیش‌بینی می‌شود تا سال۱۴۰۵ به بهره‌برداری کامل برسد. پروژه ساخت دستگاه تمام هیدرولیک مغزه‌گیری حفاری با هدف توسعه سه مدل از دستگاه‌های اکتشاف معدنی به حدود ۷۰درصد پیشرفت رسیده است. این طرح‌ها با توجه به نیاز کشور به ماشین‌آلات سنگین اکتشافی و راهسازی از اهمیت راهبردی برخوردارند.
از دیگر اقدامات قابل توجه می‌توان به تولید ۱۰مخزن تحت فشار برای کارخانه تولید الکترود گرافیتی یزد و اجرای پروژه EPC تجهیزات قند دزفول اشاره کرد، همچنین طراحی گیربکس برقی نیز آغاز شده و برنامه‌ریزی برای شروع تولید آن در سال‌جاری در دستور کار است. این تحرکات، نشانه‌هایی از بازگشت هپکو به دوران پویاتر در عرصه تولید صنعتی و راهبردی کشور است.
در حوزه مالی، اگرچه شرکت همچنان با زیان انباشته روبه‌رو است اما حمایت صریح سازمان تامین‌اجتماعی از برنامه افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، نقطه امیدی برای بهبود ساختار سرمایه و کاهش فشارهای مالی شرکت محسوب می‌شود. باوجود این زیان در مجمع یادشده تصمیمی برای تقسیم سود گرفته نشد؛ اقدامی که با هدف تمرکز بر توسعه داخلی و افزایش توان عملیاتی شرکت توجیه‌پذیر به نظر می‌رسد.
با توجه به روند رو به رشد فعالیت‌های تولیدی، تنوع محصولات، مشارکت‌های بین‌المللی و پروژه‌های فناورانه به نظر می‌رسد هپکو در مسیر بازیابی جایگاه خود در صنایع سنگین و ماشین‌آلات معدنی کشور قرار گرفته و در صورت پایداری حمایت‌ها و تحقق برنامه‌ها می‌تواند نقش پررنگ‌تری در صنعت ایفا کند.
درازک و بازنگری مالی
شرکت لابراتوارهای رازک مجمع عمومی فوق‌العاده خود را با مشارکت بیش از ۵۵درصدی سهامداران برگزار کرد؛ مجمعی که تمرکز اصلی آن بر تصویب افزایش سرمایه چشمگیر شرکت و تشریح دلایل و اهداف این تصمیم مهم بود. بنابر گزارش ارائه‌شده، افزایش سرمایه جدید از محل تجدید ارزیابی زمین‌های شرکت انجام شده و سرمایه شرکت از رقم ۲۱۰میلیارد تومان به بیش از ۱۷۴۳میلیارد تومان خواهد رسید. این افزایش سرمایه معادل ۷۳۰درصد است که با هدف اصلاح ساختار مالی و بهبود شاخص‌های اعتباری و سرمایه‌گذاری صورت می‌گیرد.
مدیران رازک تاکید کردند که ساختار مالی شرکت در مقایسه با سایر شرکت‌های دارویی نیازمند بازنگری و به‌روزرسانی است. در همین راستا افزایش سرمایه می‌تواند نسبت‌های مالکانه، حقوق صاحبان سهام و اهرم مالی را به تعادل برساند و شرایط اعتباری شرکت را در تعامل با بانک‌ها و بازار سرمایه بهبود دهد. یکی دیگر از اهداف این افزایش سرمایه، ارتقای شفافیت گزارش‌های مالی و انطباق آنها با ارزش واقعی دارایی‌های شرکت عنوان شد. ارزش تجدید ارزیابی دارایی‌ها معادل ۱۵۳۳میلیارد تومان اعلام شد که مبنای این تصمیم مهم قرار گرفت.
از منظر عملکرد مالی، شرکت در سال۱۴۰۳ درآمدی حدود یک هزار میلیارد تومان کسب کرده و سود ناخالص آن ۱۴۸میلیارد تومان بوده است. با این حال سود خالص شرکت تنها یک میلیارد تومان گزارش شد که نشان‌دهنده فشار هزینه‌ای و چالش‌های حاشیه سود در صنعت دارو است. در این میان، جمع دارایی‌های جاری شرکت به ۳/۲هزار میلیارد تومان رسیده که بخشی از آن در موجودی کالا نمایان است. موجودی پایان سه‌ماهه شرکت ۴۲۰میلیارد تومان اعلام شد که به گفته مدیران، از نظر عددی حدود یک‌سوم سال‌های گذشته کاهش یافته و نشان از کنترل و بهبود در گردش موجودی دارد.
یکی از نکات قابل توجه در جلسه، بهبود در سیاست‌های تخفیف فروش بود. شرکت که سال گذشته میانگین تخفیف فروش آن ۲۷درصد بود، توانسته این رقم را به ۱۷درصد کاهش دهد که اقدامی مثبت در جهت حفظ سودآوری و مدیریت بهتر درآمدها ارزیابی شد. در حوزه بدهی‌ها، مدیران اعلام کردند که به دلیل نرخ جریمه‌های بالا، در حال مذاکره برای حذف یا کاهش جرایم مالیاتی و تعهدات معوق هستند، هرچند همه طرف‌ها به‌راحتی راضی نمی‌شوند بنابراین در صورت‌های مالی، بخشی از این بدهی‌ها همراه با ذخایر لازم در نظر گرفته خواهد شد. درخصوص سنوات پرداخت‌نشده به پرسنل نیز ذخیره‌گیری در دستور کار قرار گرفته است.
در ادامه به موضوع «ریخترفارما» اشاره شد که محصولی متعلق به یک شرکت اتریشی است و اخیرا به شرکت دیگری واگذار شده است. رازک در حال مذاکره با مالک جدید این برند دارویی است تا همکاری‌ها در این زمینه تداوم یابد.
تصویب افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین تصمیمات این مجمع می‌تواند در صورت اجرای درست و پیگیری برنامه‌های مالی شرکت، نقش بسزایی در تقویت جایگاه رقابتی رازک در بازار دارویی کشور ایفا کند.