گزارش زیر با بهره گیری از گزارشات منتشر شده از سوی سازمان جهانی گردشگری (UNWTO)، آکادمیگردشگری چین (CTA) وابسته به وزارت فرهنگ و گردشگری چین و همچنین پژوهش های صورت گرفته توسط بخش خصوصی آن کشور که در عرصه گردشگری فعالیت دارند، تهیه و تنظیم شده است. هدف اصلی از تهیه این گزارش، گسترش و تعمیق شناخت بخش های مرتبط با صنعت گردشگری جمهوری اسلامی ایران از ظرفیت عظیم گردشگری خروجی چین میباشد. امید به آن که آشنایی هر چه بیشتر دست اندرکاران عرصه صنعت گردشگری کشورمان از این ظرفیت موجب گردد، سهم بیشتری از گردشگران خروجی چین را به خود اختصاص دهند.
جمهوری خلق چین از سال 2012 میلادی به یکی از بزرگترین بازارهای گردشگری خروجی تبدیل شده است. بر این اساس گردشگران چینی در سال 2018 حدود 150 میلیون سفر به خارج از کشور انجام داده اند که رشدی پانزده درصدی داشته و بیش از 277 میلیارد دلار در سفرهای خود هزینه نموده اند که رشد پنج درصدی را نسبت به سال 2017 نشان می دهد.
گردشگران خروجی چین اغلب در مناطق ثروتمند شمال شرق ( پکن ، تیانجین و استان خه بی ) ، شرق ( موسوم به دلتای رود یانگ تسه با مرکزیت شانگهای ) ، جنوب ( منطقه حوزه دلتای رود مروارید با مرکزیت گوانگجو و شنزن ) و جنوب شرقی این کشور و در شهرهای شناخته شده ( مجموعه شهرهای چنگدو و چونچینگ و شهرهای پیرامونی آنها در امتداد میانه رود یانگ تسه از جمله این مناطق میباشند) سکونت دارند. ،
علاوه بر این کشورها و مناطق پیرامونی چین و نزدیک در شمال شرقی و جنوب شرقی آسیا از قبیل هنگ کنگ، ماکائو و تایوان مقصد اصلی برای گردشگران چینی محسوب میشوند
ویژگیهای اساسی گردشگری خروجی چین عبارتند از:
- جایگاه اجتماعی شهروندان چینی بر میزان مسافرت های خارجی آنها تأثیر شگرف گذاشته است،
- تسهیلات سفر ( از جمله روادید ) و کیفیت بالای انجام سفر برای گردشگران چینی بسیار حائز اهمیت است.
- جستجو برای معرفی فرصت ها و مقاصد جدید گردشگری توسط فعالین حوزه گردشگری آن کشور تأثیر و سهمی قابل توجه در این عرصه را بخود اختصاص داده است.
- دسترسی آسان به تارنمای شرکت ها و موسسات مسافرتی آنلاین در فضای مجازی و امکان بهره گیری از آنها توسط تلفن همراه نیز از دیگر عوامل موثر در روند گردشگری خروجی چین میباشد.
چشم انداز پیش روی:
نیروهای رانشی داخلی برای گردشگران خروجی چینی عبارتند از:
افزایش ثروت،
افزایش میانگین درآمد خانوار،
تقویت جایگاه طبقه متوسط اجتماعی،
میل به انجام سفرهای خارجی با هدف آشنایی با دیگر کشورها،
رشد جایگاه مد و غیره.
متقابلاً نیروهای کششی خارجی که روند رشد مداوم صنعت گردشگری خروجی چین را تضمین میکنند عبارتند از:
سیاست های اعطای روادید آسان،
جاذبهها متنوع گردشگری،
پروازهای مستقیم،
ارائه فناوریهای پیشرفته در قالب نرم افزارهای مرتبط،
از سوی دیگر بازار گردشگری خروجی چین با پتانسیل حدود 90 درصد شهروندان چینی روبروست که تاکنون به خارج سفر نکرده اند. بدیهی است بکارگیری شیوههای نوین، نوظهور و ارزشمند در این راستا نقش بسیار اثرگذاری را ایفاء میکند. این شیوهها با در نظر گرفتن موارد زیر نقشی اساسی ایفاء میکنند:
- روند تکاملی نگرش گردشگران چین از مشاهده مناظر زیبا به مناظر لذت بخش و استفادههایی تحت عنوان تجربه زندگی قابل درک میباشد.
- سرگرمیهای فرهنگی در حال تبدیل شدن به یک امر ضروری نزد مردم چین شده که برخورداری از تجربیات زندگیهای محلی دیگر کشورها از آن جمله است.
- خدمات و بهره گیری از لوازم شخصی مورد نظر در طول سفر بویژه برای کسانی که سفرهای زیادی را انجام می دهند.
- بنابر این جاذبههای جدید در مقاصد گردشگران چینی ، جهت جذب گردشگران جدید توسعه داده میشوند. لذا مکانهای تفریحی و فعالیت های فرهنگی و هنری توسعه داده شده و تبلیغ میگردد .
- ارائه خدمات گردشگری کشورها با فرهنگ و سبک زندگی مردم آن سرزمین مرتبط میباشد.
- جهت جذب گردشگران جوان با استفاده از شیوههای نوین از جمله بکارگیری نرم افزارهای قابل نصب روی تلفن همراه توجه ویژه ای شود.( بهره گیری گسترده شرکت ها و مؤسسات گردشگری دیگر کشورها از نرم افزارهای گردشگری جهت معرفی ظرفیت های خود در این حوزه در قلمرو کشور چین با استفاده از موتورهای جستجو چینی از قبیل Beidu / بیدو بوضوح قابل مشاهده است ).
- ارائه محصولات و خدمات نوآورانه به مردم، بخصوص کسانی که بعد از 1990 به دنیا آمده اند، بایستی مورد توجه ویژه قرار گیرد.
- بدیهی است که مقاصد مورد نظر گردشگران چینی متناسب با جاذبههای مورد نظر آنها در مقاطع مختلف زمانی متغیر بوده و در نتیجه راهبردهای متفاوتی نیز میبایست برای جذب آنها مد نظر قرار گیرد. گردشگران کاملا مستقل ( FIT ) در شهرهای ثروتمندتر مانند پکن، شانگهای، گوانجو، تیانجین، سوژو و چنگدو و همچنین گردشگران گروهی بر روی مقاصد نوظهور متمرکز میباشند. البته کسانی که توان مالی کمتری نیز دارند از قبیل جوانان نیز بازار جذابی هستند.
1.1 مقاصد مورد نظر گردشگران چینی:
مقامات پنج کشوری که گردشگران چینی بیشترین بازدید را از آنها دارند شامل استرالیا، فرانسه، تایلند، ژاپن و ایالات متحده آمریکا، برای متمایز نمودن کشور خود جهت جذب گردشگران چینی علاوه بر استقبال ویژه، روش های جدیدی برای استمرار حضور آنها مد نظر دارند.
1.2 گردشگری خروجی چین: رشد سریع و پایدار:
رشد بی سابقه گردشگری در چین بازار محور، نشان از اقتصادی قوی و افزایش پایدار درآمد در آن کشور بوده که موجب رونق گردشگری خروجی و گسترش تجربه لذتبخش آنها شده است. از این روی گردشگران چینی بزرگترین بازار گردشگران خروجی در جهان از سال 2012 تاکنون بوده اند که از رشد قابل توجهی در دهه گذشته نیز برخوردار شده است.
تعداد سفرهای خارجی گردشگران چینی از 4.5 میلیون سفر در سال 2000 به 150 میلیون سفر در سال 2018 افزایش یافته، که بیانگر رشد سالیانه 16 درصد میباشد. این امر نه تنها بیانگر رشد تقاضای گردشگری است، بلکه نشان ذهنیت گردشگران، زمینه فرهنگی و اجتماعی قوی آنها میباشد.
در این راستا سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) و آکادمیگردشگری چین ( CTA ) وابسته به وزارت فرهنگ و گردشگری این کشور با توجه به ظرفیت بالای گردشگری چین مبادرت به تهیه آیین نامههایی برای کمک به مقاصد گردشگری مورد نظر گردشگران چینی به منظور ایجاد بستر مناسب و استقبال خوب از این گردشگران در آینده نموده است.
1.3 ویژگیهای اصلی
1.3.1 افزایش هزینه
با گسترش سفر گردشگران چینی به خارج از کشور، کل هزینههای مرتبط با صنعت گردشگری در عرصه جهانی افزایش قابل توجهی را شاهد بوده است. میزان درآمد و افزایش میزان مصرف برخی از اتباع چینی موجب بروز شکاف طبقاتی در این کشور شده است. گزارشات منتشره توسط مجموعههایی از قبیل : CTRIP ( سی تریپ ) و Mastercard ( مسترکارت ) مبتنی بر فرضیه پارتو اعلام داشته است؛ 20 درصد از گردشگران چینی متعلق به طبقه مرفه بوده که حدود 80 درصد کل هزینههای گردشگران خروجی این کشور را به خود اختصاص داده اند، که چهار برابر میانگین هزینه گردشگران دیگر کشورها میباشد.
1.3.2 رشد تورهای مستقل و خدمات شخصی
میزان بستههای تورهای سنتی تهیه شده برای گردشگران چینی در سال 2016 بالغ بر 59 میلیون مورد میباشد، که 47 درصد از کل بازار در این بخش را در آن سال به خود اختصاص داده بود . در دهه گذشته، تمایل اتباع و گردشگران سالخورده در شهرهای کوچک چین جهت حضور در تورهای سنتی نیز رو به افزایش بوده است. در این راستا این گروه از گردشگران نزدیک به 25 درصد از سفرهای گردشگری اتباع چین که طی ده سال منتهی به سال 2017 صورت گرفته را به خود اختصاص داده اند.
در عین حال، گرایش ثروتمندان چینی برای انجام سفرهای گروهی متناسب با افزایش تجارب آنها از سفر به خارج از کشور، روندی معکوس داشته و موجب گردیده درصد قابل توجهی از آنها میل به انجام سفرهای مستقل داشته باشند. بر اساس بررسیهای صورت گرفته توسط آکادمیگردشگری چین و مرکز اطلاعات وزارت فرهنگ و گردشگری این کشور، تنها 51 درصد شرکت کنندگان در یک نظر سنجی اعلام داشته اند که مایل هستند، سفرهای آتی خود به خارج از کشور را در قالب تور انجام دهند که نشان از افزایش 72 درصدی نسبت به سال 2017 دارد، اگر چه نتایج این نظرسنجی به نوبه خود بیانگر شمار قابل توجه افرادی که میل به انجام سفرهای مستقل دارند، نیز میباشد.
روند گرایش گردشگران به استفاده روزافزون از وسایل حمل و نقل شخصی روند افزایشی پیدا کرده است. در این راستا معرفی مسیرهای زمینی برای انجام سفرهای خارجی گردشگری رو به افزایش است. آمریکا، استرالیا، آلمان، کانادا، زلاندنو و برخی کشورهای اروپایی در میان مقاصد معروفی هستند، که از ظرفیت های بالایی جهت ارائه خدمات از جمله خدمات جاده ای، کرایه خودرو با استفاده از گواهینامههای صادره در چین و جاذبههای پیرامونی برای گردشگران آن کشور، برخوردار میباشند.
ده مقصد اصلی گردشگران خروجی چینی:
بر اساس آمار منتشر شده سازمان جهانی گردشگری ( UNWTO )، ده مقصد نخست گردشگران خروجی چین در سال 2018 عبارت بوده اند از :
- تایلند ( ده میلیون و چهارصد و ده هزار گردشگر)
- ژاپن ( نه میلیون و شصت هزار گردشگر)
- ویتنام ( هفت میلیون و هفتصد و نود هزار گردشگر)
- کره جنوبی ( پنج میلیون و دویست و هشتاد هزار گردشگر)
- ایالات متحده آمریکا ( سه میلیون و بیست هزار گردشگر)
- سنگاپور ( دو میلیون و پانصد و پنجاه هزار گردشگر)
- مالزی ( دو میلیون و چهار صد و چهل هزار گردشگر)
- کامبوج ( دو میلیون و سیصد و سی هزار گردشگر)
- روسیه ( دو میلیون و چهل هزار گردشگر )
- اندونزی ( دو میلیون و هفتاد هزار گردشگر)