نجات گردشگری با برندسازی مناطق آزاد

رونقی که جوامع محلی را نیز در آن دخیل کرده و باعث می‌شود تا چرخ اقتصادی آن منطقه به‌خوبی و به نفع اقتصاد کل کشور بگردد.  برهمین اساس، مدیران مناطق آزاد به‌خصوص در بخش معاونت فرهنگی، گردشگری و صنایع خلاق شورای‌عالی مناطق آزاد تلاش می‌کنند تا با راهکارهایی که در پیش دارند این هفت منطقه را به سمت معرفی قطب گردشگری در کشور وجهان بکشانند. از جمله راه‌هایی که از سال گذشته استارت اولیه آن خورده و به گفته مسوولان در حال پیشروی است؛ برندسازی مناطق آزاد در سطح داخلی و بین‌المللی خواهد بود. به باور فعالان گردشگری و کارشناسان اقتصادی، توجه به حوزه گردشگری می‌تواند موانعی که به دلیل وجود تحریم‌ها و نوسانات ارزی ایجاد شده است را از بین ببرد. قابلیت نوپایی که هنوز به آن بها داده نشده؛ محمدرضا رستمی، معاون فرهنگی، گردشگری و صنایع خلاق شورای‌عالی مناطق آزاد در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» با تاکید بر این موضوع به مهم‌ترین ضعف گردشگری کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: «از آنجا که ضعف در بازاریابی و تبلیغات موجب شده است تا گردشگری آنطور که باید مورد توجه قرار نگیرد اطلاع‌رسانی در این زمینه می‌تواند چنین ظرفیت‌هایی را در معرض نمایش قرار دهد.»

باتوجه به همین موضوع نیز رستمی بیان می‌کند به‌دنبال تدوین برنامه‌های برندسازی مناطق آزاد هستند که گام‌هایی برای آن تعریف شده است: «برندسازی موجب خواهد شد تا گام نخست هویت رقابتی به‌وجود آید و این رقابتی بودن باعث شناسایی منطقه می‌شود. گام بعدی تصویرسازی برند است که ارمغانش شهرت‌آفرینی است. شهرتی که گام سوم را ایجاد کرده که اعتبار‌آفرینی خواهد بود. این اعتبار خود به خود موجب برداشته شدن گام چهارم می‌شود و آن اعتمادسازی است. اعتمادسازی‌ای که به‌صورت خودجوش گام پنجم را پیش می‌کشد و آن وفادارسازی مشتریان است.» به باور او در صورت برداشته شدن اصولی این گام‌ها می‌توان امیدوار بود مناطق آزاد در بخش برندسازی موفق پیش بروند.  به همین منظور نیز رستمی ادامه می‌دهد: «شهرتی که قرار است در مناطق آزاد ایجاد شود خود به خود گردشگر، نخبگان و سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را به سمت خود می‌کشاند.» معاون گردشگری مناطق آزاد، منطقه آزاد ماکو را به‌عنوان نمونه‌ای یاد می‌کند که از سال گذشته معرفی آن آغاز شده و در حال‌حاضر به مرحله بهره‌بردای رسیده است.

همچنین برنامه بعدی نیز منطقه آزاد ارس است که طی ۲ ماه آینده برنامه رونمایی شدن برند منطقه آزاد ارس نیز صورت خواهد گرفت.  به گفته رستمی در سال ۹۸ قرار بر این است تا برندسازی مراکز تولیدی و شرکت‌های فعال در مناطق آزاد و برندسازی محصولات و کالاهای تولیدی مناطق آزاد صورت گیرد؛ اتفاقی که به باور او بهترین سیاست و دقیق‌ترین برنامه برای حمایت از تولید ملی خواهد بود. برهمین اساس نیز پایه‌گذاری جایزه ملی برند در سال ۹۸ برای مناطق آزاد، مناطق ویژه اقتصادی، ۲ هزار شرکت‌ فعال در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی و محصولات و خدمات تولیدی مناطق آزاد رخ خواهد داد و معاون گردشگری مناطق آزاد درباره این جایزه ملی که قرار است اواخر اسفندماه سال‌جاری مراسم آن برگزار شود، توضیح می‌دهد: «معنای این جایزه آن است هرکدام از عناصر چه ارزش برندی را برای منطقه و چه قدرت برندی را برای کشور ایجاد کرده و نقش و سهم آنها در برند ملی کشور چقدر است. باتوجه به همین موضوع ۱۰۰ برند برتر در سال ۹۸ انتخاب و معرفی خواهند شد.»

رستمی در نهایت آخرین گام بعد از برندسازی را اجرای کمپین‌ها عنوان می‌کند و بر این عقیده است توسعه برندگردشگری مناطق از این طریق قابل‌پیگیری خواهد بود.  بسیاری از فعالان گردشگری و منتقدان نسبت به عملکرد برنامه‌های گردشگری بر این عقیده‌اند که برنامه‌های اجرایی به منظور توسعه زیرساختی، بازاریابی، تبلیغات، سرمایه‌گذاری و... تا زمانی که بر روی کاغذ قرار دارد مثبت و موثر در پیشبرد صنعت گردشگری و رونق آن خواهد بود؛ اما همیشه ضعف در اجرا و نظارت روی اجرایی شدن آن موجب می‌شود تا آنچه روی کاغذ وجود دارد، پیاده نشود. اتفاقی که تاکنون بارها و بارها تجربه آن را در حوزه‌های گوناگون داشته‌ایم و حالا نیز باید منتظر ماند و دید برنامه برندسازی هفت منطقه آزاد در زمینه گردشگری تا چه حد می‌تواند موفق پیش برود.