اوج‌گیری سفرها از باند دلار

سال گذشته تعداد مسافران خارجی سفر کرده به ایران ۵۳ درصد نسبت به سال ۹۶ افزایش پیدا کرد اما در همین مدت میزان سفرهای خانوارهای ایرانی به خارج از کشور ۳۱ درصد افت کرده بود. اما اکنون، این وضعیت در نیمه اول امسال معکوس شده است. آمارهای جدید وزارت گردشگری از بازار توریسم طی ۶ ماه اول ۹۸ نشان می‌دهد: مسیر رشد گردشگر خروجی و ورودی در مقایسه با سال گذشته، تغییر جهت داده است به‌طوری‌که حجم سفر ایرانی‌ها به کشورهای خارجی بعد از یک‌سال رشد منفی، مجددا با رشد مثبت همراه شده و در عین حال، از سرعت رشد مثبت ورود توریست خارجی به کشور، کاسته شده است.  در ۶ ماه اول امسال نزدیک به ۴ میلیون و ۲۶۰ هزار ایرانی، سفر خارجی انجام دادند که این حجم گردشگر خروجی در مقایسه با نیمه اول سال گذشته ۱۶ درصد افزایش (رشد مثبت) پیدا کرده است. سفرهای خارجی نه‌تنها در یکسال ۹۷ افت ۳۱ درصدی نسبت به یکسال ۹۶ را تجربه کرده بود که حتی در بهار امسال نیز با کاهش ۵/ ۶ درصدی نسبت به بهار ۹۷ روبه‌رو شده بود. با این حال، آمار ۶ ماهه مشخص می‌کند، سفرهای خارجی دوباره اوج گرفته است.

بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» درباره علت تغییر مسیر رشد گردشگر خروجی حاکی است: پرواز سفرهای خارجی در تابستان امسال از باند دلار اتفاق افتاده است. ثبات نرخ ارز در بهار امسال و سپس کاهش ۱۴ درصدی بهای دلار در تابستان نسبت به بهار باعث شد سفر خارجی برای گروهی از خانوارهای ایرانی مجددا صرفه اقتصادی پیدا کند. البته بخشی از رونق مسافرت‌های خارجی طی تابستان می‌تواند ناشی از همزمانی با فصل اصلی سفر باشد اما از آنجا که رشد خروج مسافر از ایران به مقصد کشورها به شکل نقطه‌ای (مقایسه تابستانی) اتفاق افتاده است بنابراین «وزن ثبات دلار و سپس کاهش آن» در افزایش میل به سفر خارجی و تحقق آن، نقش اساسی داشته است. بهای دلار در مرداد حدود ۵ درصد نسبت به تیر و در شهریور نیز حدود ۲ درصد نسبت به مرداد افت کرد. این تغییر کاهشی نرخ ارز یکسال پس از شوک‌های افزایشی (جهش نرخ) در این بازار، اثر معناداری بر تحریک سفرهای خارجی و رشد دوباره خروج مسافر از ایران داشته است. گزارش «دنیای‌اقتصاد» از اطلاعات مرکز آمار ترکیه نشان می‌دهد: ماه گذشته حجم سفر ایرانی‌ها به ترکیه براساس تعداد مسافر ۴۵ درصد نسبت به مدت مشابه در سال قبل افزایش پیدا کرده است.

این در حالی است که میزان سفر ایرانی‌ها به این کشور در سال ۹۷ رقمی معادل ۲۰ درصد کاهش یافته بود. بخش دیگری از آمارهای جدید بازار گردشگری ایران که به روند رشد گردشگر ورودی اختصاص دارد مشخص می‌کند: طی نیمه اول امسال ورود توریست خارجی به کشور تنها ۲۶ درصد افزایش پیدا کرد. این در حالی است که سال گذشته حجم سفر گردشگران خارجی به کشور ۵/ ۱ برابر شد. همچنین در بهار امسال نیز ورود گردشگر خارجی افزایش ۴۱ درصدی را تجربه کرد. به این ترتیب، جهش نرخ ارز در سال گذشته باعث رونق چشمگیر سفر خارجی‌ها به ایران شد و سپس در پی ثبات دلار طی بهار امسال، موج ورود توریست‌ها هر چند با شیب کمتر از زمان جهش ارز، ادامه پیدا کرد تا اینکه در تابستان امسال تحت‌تاثیر افزایش نسبی هزینه سفرهای خارجی به ایران ناشی از کاهش نرخ دلار، شیب رشد ورود توریست، به میزان قابل‌توجهی (۱۵ واحد درصد) کاهش پیدا کرد. در نیمه اول امسال تقریبا به اندازه خروج مسافر ایرانی از کشور، توریست خارجی به کشور سفر کرد. در این مدت، ۵ میلیون توریست وارد کشور شدند.