۱۵۶ نماد بورسی در روز چهارشنبه مثبت و ۱۸۱ نماد منفی بودند که نشان می‌دهد منفی‌ها در بورس دست بالا را داشتند و همچنان بورس تهران در میان اخبار منفی و مثبت زیادی غرق شده که احتمال نزول بیشتر در روزهای آینده را تقویت می‌کند.
کارشناسان معتقدند برخلاف سال ۱۳۹۹ که بورس با قوت بدون توجه به اخبار منفی در مدار رشد حرکت می‌کرد، این روزها به شدت تحت تاثیر اخبار منفی همچون افزایش قیمت خوراک پتروشیمی‌ها و توقف عرضه خودرو در بورس است و همین تلنگر کافی است تا هفته آینده شاهد روند نزولی در بازار باشیم.
اما چه تلنگری لازم است تا بورس به دوران رونق خود بازگردد؟
بورس حیاط‌خلوت دولت برای جبران کسری بودجه
مهدی روزبهانی کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» می‌گوید: بورس تبدیل به حیاط‌خلوت دولتی‌ها برای جبران کسری بودجه شده است. دولت روی سود شرکت‌ها دست گذاشته و متاسفانه در موارد بسیاری شاهد آن هستیم.
روزبهانی می‌افزاید: با همه تلاش‌ها و نامه‌نگاری‌ها، اما دولت نرخ خوراک پتروشیمی‌ها را افزایش داد، در حالی که منشاء درآمد ارزی کشور درآمد شرکت‌های پتروشیمی است که در حال حاضر با این مصوبه در زیان فرو می‌روند.
این کارشناس بازار سرمایه با طرح این سوال که «واقعا چه تئوری و فکری پشت این نامه است که کمر به زمین زدن صنایع بورسی و خفه کردن همین نفس‌های آخر جسم بی‌جان اقتصاد در بورس بسته‌اند؟» گفت: در حال حاضر سودسازی شرکت‌های بورسی محل تمرکز دولت و شرکت‌های دولتی است، زیرا دولتی که نمی‌خواهد درهای اقتصاد کشور را باز کند، سود شرکت‌های بورسی را محل مناسبی برای جبران کسری بودجه خود می‌بیند.
وی با بیان اینکه نرخ خوراک پتروشیمی‌ها روی قیمت ۷ هزار تومان تثبیت شد، ادامه داد: در بیانیه مهم کارگروه متانول بیان شده: «با نرخ‌های جدید تعرفه گاز خوراک و سوخت واحدهای پتروشیمی ادامه فعالیت تولیدکنندگان متانول زیان‌ده می‌شود و در صورت عدم اصلاح قیمت خوراک دستور توقف فعالیت پتروشیمی‌ها صادر خواهد شد.» بنابراین با تثبیت قیمت خوراک باید منتظر اعلام ورشکستگی تمام شرکت‌های پتروشیمی در سال ۱۴۰۳ باشیم. روزبهانی بر این باور است که انتشار نامه افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها ۵۰ روز بعد از طرح آن، اعتماد بازگشته به بورس را یک‌شبه نابود کرد که این اعتماد از دست رفته به سختی و کندی به بازار برمی‌گردد.
الزام شرکت‌ها به تجدید ارزیابی
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به ارزش پایین معاملات خرد در بورس تهران گفت: ارزش کم معاملات خرد بلای جان بازار است؛ ارزش معاملات به شدت پایین است و پول در بازار نیست و پشت سهام نمی‌آید، به طوری که اکثر سهام نهایتا یک تا دو روز صف خرید می‌شوند و بعد به سرعت می‌ریزند. تا ارزش معاملات به بالای ۱۰ هزار میلیارد تومان نرسد، بورس توان صعود نخواهد داشت.
روزبهانی در مورد الزام شرکت‌ها به تجدید ارزیابی دارایی‌ها در بورس گفت: چیزی که از نان شب برای بورس ایران در حال حاضر واجب‌تر است، الزام شرکت‌ها به تجدید ارزیابی دارایی‌هاست، زیرا سهامداران بورسی باید بدانند که ارزش واقعی سهامی که خریداری می‌کنند چقدر است و آیا این ارزش، زیر قیمت واقعی است؟ به عبارت دیگر، ارزش فعلی آن سهام، حباب دارد یا خیر؟ این در حالی است که بسیاری از شرکت‌های بورسی از آغاز فعالیت در بورس تاکنون، تجدیدارزیابی نداده‌اند و در حال حاضر طبق ارزیابی ۲۰، ۳۰ سال قبل معامله می‌شوند. در صورتی که اگر سازمان بورس شرکت‌ها را الزام به اعلام تجدید ارزیابی دارایی‌ها کند، قطعا اوضاع بازار بهتر خواهد شد، زیرا عیار و ارزش ذاتی سهام مشخص می‌شود.
بورس آخرین اولویت دولت است
روزبهانی با بیان اینکه بورس آخرین اولویت دولت و مسوولان است، گفت: دولت‌ها در زمان‌های مختلف دست در جیب شرکت‌های بورسی می‌کنند، حال این کار می‌تواند به صورت غیرمستقیم در قالب افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها باشد یا توقف عرضه خودرو در بورس.
تا زمانی که خودرو در بورس کالا عرضه می‌شد گزارش‌های تمام شرکت‌های خودروساز سودساز شد.
حال سوال این است که چرا جلوی آن را گرفتند؟ چرا در این کشور هر نهادی روی قسمتی از بورس دست گذاشته است؟ شورای رقابت جلوی عرضه خودرو در بورس کالا را گرفته و صنعت خودرو در بورس را به چالش کشیده است.از طرف دیگر دولت نرخ خوراک پتروشیمی‌ها را بالا برده و کل صنعت پتروشیمی را نابود می‌کند. در سمت دیگر، نرخ‌گذاری دستوری روی اجناس، چه صنعت سیمان و چه صنعت مواد غذایی را تحت‌الشعاع قرار داده است.
مگر ما چند صنعت در بورس داریم که همه زیر منگنه قرار گرفته‌اند؟ وقتی همه این صنایع تحت‌الشعاع این قضیه قرار می‌گیرند، اوضاع بورس همین شرایط خواهد بود. هیچ صنعتی را در بورس نداریم که از گزند دولت یا سازمانی در امان باشد. هر صنعتی که بخواهد سودسازی کند شناسایی می‌شود و با انواع و اقسام ابزارها آن را محدود می‌کنند و به عبارت بهتر، سود آن را خود به جیب می‌زنند.
سه‌ضلعی تهدیدآفرین بورس
این کارشناس بازار سرمایه با طرح این سوال که «چند وقت است که سازمان بورس، شورای رقابت و دولت در حال جنگ و جدال در مورد قیمت‌گذاری و عرضه خودرو در بورس کالا هستند؟» گفت: این مثلث سه‌ضلعی تبدیل به سه‌ضلعی تهدیدآفرین برای بورس تهران شده است.
شاهدیم که در میان اختلافات، زور شورای رقابت به شورای‌عالی بورس و دولت رسیده و با اینکه دولت مرتب می‌گوید عرضه خودرو در بورس کالا هیچ ایرادی ندارد، اما شورای رقابت مانع این کار می‌شود.روزبهانی افزود: این صحبت‌ها دو حالت دارد؛ یا این مصاحبه‌ها در حد خبررسانی رسانه‌ای است و پشت قضیه زد و بندی است که همه بی‌خبریم یا واقعا شورای رقابت از قدرتی برخوردار است که وزارت صمت و دولت حریف آن نمی‌شوند.
شرایط بورس در هفته آینده
روزبهانی در مورد پیش‌بینی بورس در هفته سوم تیرماه ۱۴۰۲ گفت: بورس تهران در هفته آینده احتمالا متعادل، کم‌حجم و با ارزش معاملات پایین است.
تنها تک سهم‌ها در هفته آینده می‌توانند رشد خوبی داشته باشند، آن هم نهایتا بین ۱۰ تا ۱۵ درصد، ولی سایر سهام احتمالا نزولی خواهند بود.وی با بیان اینکه شاخص کل بورس تهران در روزهای شنبه و یکشنبه احتمالا منفی خواهد بود، ادامه داد: از روز دوشنبه بازار متعادل و تا انتهای هفته کم‌حجم خواهد بود.