عظیم ثابت تحلیلگر بازار سرمایه چنین اقدامی را از سوی شورای پول و اعتبار ضروری می‌داند و بر این باور است که کاهش نرخ سود بانکی نه‌تنها به جذابیت‌های بازار سرمایه می‌افزاید بلکه جامعه را نیز از رکود خارج و به سمت تحرک اقتصادی هدایت می‌کند. اما و اگرهای احیای برجام، تردیدها درباره مسیر حرکت دلار را افزایش داده و نرخ این ارز انتظارات طیفی از معامله‌گران که با پیش‌بینی افت شدید آن، سهام صادرات‌محور خود را فروخته بودند، برآورده نکرده است. دلار این روزها همچنان در کانال‌های ۲۳ تا ۲۵ هزار تومانی پایداری می‌کند و دارندگان سهام صادراتی را به رشد بازار خوش‌بین کرده است. از سوی دیگر نیز گزارش‌های ۹ ماهه نوید روزهای بهتری را برای اغلب شرکت‌های بازار سرمایه می‌دهند. در این میان اما پس از ریزش‌های سه ماهه تابستان و پاییز امسال، چشم اغلب معامله‌گران خرد و تازه‌وارد از هر افتی در بازار ترسیده و به محض آغاز روندی منفی حتی کوتاه‌مدت، فروشنده می‌شوند. این شرایط به ویژه پس از تکرار یک دوره نزول بلندمدت در دی ماه، وخیم‌تر هم شده و روندی پرافت‌و‌خیز را برای شاخص رقم زده است. در این میان کارشناسان بازار سرمایه تصمیم‌گیران اقتصادی را به ثبات در سیاستگذاری‌های کلان پولی و مالی دعوت می‌کنند و تنها راهکار بازگشت آرامش به بازار را پایدار شدن شرایط اقتصادی و سیاسی می‌دانند. یکی از مهم‌ترین متغیرهای مورد نظر ناظران بازار سرمایه، نرخ بهره بانکی است که برای درخواست کاهش آن توسط بانک مرکزی حتی کمپینی نیز در فضای مجازی تشکیل داده‌اند. اما فواید کاهش نرخ سود بانکی برای بازار سرمایه و کلیت اقتصاد چیست؟
ایجاد تحرک اقتصادی با کاهش نرخ سود بانکی
عظیم ثابت تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» در این باره اظهار می‌کند: «با توجه به آغاز آهنگ رشد اقتصادی، بحث مهمی که می‌تواند در روند بازار تاثیرگذار باشد، افزایش نسبی نرخ دلار در کنار کاهش نرخ سود بانکی است. این تقاضا از سمت اغلب کارشناسان بازار وجود دارد.» او می‌افزاید: «اگر نرخ سود بانکی تعدیل شود و به سمت پایین حرکت کند، شوک مثبتی برای بازار خواهد بود چراکه منابع زیادی از بانک‌ها خارج می‌شوند و معمولا به سمت بازار سرمایه می‌روند چون در حال حاضر بازارهای دیگر به جذابیت بازار سرمایه نیستند.» ثابت ادامه می‌دهد: «اگر این اتفاق بیفتد در واقع دولت، بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار به این نتیجه برسند که نرخ سود بانکی را قدری کاهش دهند. به نظر می‌رسد استقبال از بازار سرمایه افزایش یابد.» این تحلیلگر بازار سرمایه در ادامه تاکید می‌کند: «اگرچه برای تمامی کارشناسان بازار سرمایه نیز حفظ ارزش پول ملی ملاک مهم و قابل توجهی است اما این ارزش باید از طریق تولید ملی و صادرات ایجاد شود. ما هم علاقه‌مند نیستیم که با افزایش نرخ دلار که پول ملی را تضعیف می‌کند، وضعیت بورس بهبود یابد. اما اینها در واقع فاکتورهای اقتصادی است و در دست ما قرار ندارد.» او اضافه می‌کند: «با توجه به تورم و فضای تورمی که در کشور وجود دارد و مساله برابری ارزها، طبیعتا همچنان استقبال برای دلار در قیمت‌های کنونی موجود است. اما تقاضای اصلی ما این است که نرخ سود بانکی مورد بازنگری قرار گیرد!» ثابت تاکید می‌کند: «اگر بتوانیم منابع و سپرده‌ها را از بانک‌ها به سمت بازار سرمایه بیاوریم تا تامین مالی برای شرکت‌ها صورت بگیرد نه‌تنها وضعیت بازار را بهبود می‌بخشد که رشد تولید و اشتغال را در نیز پی خواهد داشت به شرط آنکه برای آن برنامه‌ریزی درستی صورت گیرد و در بازار سرمایه تنها بحث نوسانگیری و سفته‌بازی مطرح نباشد.» او تصریح می‌کند: «باید این بحث مطرح باشد که شرکت‌های بزرگ بتوانند طرح‌های توسعه‌ای را به سرانجام برسانند و کارهای بزرگی برای ساختار تولیدی کشور انجام شود.» این تحلیلگر بازار سرمایه در ادامه اظهار می‌کند: «امیدواریم در این فضا کار شود و کم‌کم از فضای ربا و سود بانکی فاصله بگیریم. شما در نظر بگیرید فردی با تحمل همه مشقت‌ها، هزینه‌های مالیات، بیمه، دستمزد کارگر، مشکلات تولید، فروش و نرخ بازار فعالیت تولیدی انجام می‌دهد و کمتر از ۲۰ درصد سود کسب می‌کند؛ اما در مقابل، فردی پول را در بانک می‌گذارد و بدون هرگونه فعالیت تولیدی به راحتی ۲۰ درصد سود دریافت می‌کند. در واقع ریسک و منفعت در این میان با هم نمی‌خوانند!» ثابت ابراز می‌کند: «توصیه من این است که دولت در نرخ سود بانکی بازنگری کند؛ در این صورت در آینده هم موفق‌تر خواهد بود و می‌تواند تحرک اقتصادی ایجاد کند.» او تاکید می‌کند: «هر چه نرخ سود بانکی افزایش یابد جامعه به سمت رکود بیشتری حرکت می‌کند و طبیعتا تولید هم آسیب می‌بیند.» این تحلیلگر بازار سرمایه در ادامه تصریح می‌کند: «اقدام دیگری که قرار بود امسال انجام شود و نشد این بود که نقش بازار سرمایه در تامین مالی افزایش پیدا کند. آن هم از همین طریق که منابع به سمت بازار بیاید به شرط آنکه بتوانیم این منابع را جذب کنیم.»
تداوم حرکت سینوسی
ثابت همچنین در توصیف شرایط کنونی بازار سرمایه عنوان می‌کند: «بازار همچنان با ابهامات بسیاری مواجه است. بحث بودجه هنوز نهایی نشده و آیتم‌های تاثیرگذار بر بازار سرمایه که در این لایحه وجود دارد همچنان مورد بحث است. افزایش قیمت حامل‌های انرژی و قیمت‌گذاری‌های دستوری نیز در کنار بودجه فضا را پرابهام کرده است. از سوی دیگر نیز بازار سرمایه همچنان با این سوال مواجه است که مساله احیای برجام به کدام سمت می‌رود. در همین حال متغیرهای اثرگذاری همچون نرخ دلار و نرخ سود بانکی نیز در معاملات بازار اثر دارند. باید توجه داشت که به دلیل طولانی شدن دوران افت، چشم بازار ترسیده است. به نحوی که حتی در روزهای رشد بازار هم مردم آن را به عنوان فرصت خروج از بازار یا جابه‌جایی تلقی می‌کنند و این وضعیت مانع از آن شده است که یک روند پایدار در بازار شرکا بگیرد و البته شکل‌گیری این روند نیز نیازمند مرور زمان است.» او ادامه می‌دهد: «بحث دیگری هم که این روزها در بازار سرمایه مطرح شده، آمدن آقای دهقان به سازمان بورس بوده که به دلیل عدم شناخت نسبی از ایشان بر ابهامات افزوده است. این عوامل هر کدام به نحوی سرمایه‌گذاران را دچار شک و تردید کرده است که آیا بازار می‌تواند روند رو به رشد داشته باشد یا قرار است مانند این روزها حرکت‌های سینوسی را طی کند و یک روز مثبت و یک روز منفی باشد؟» این کارشناس بازار سرمایه اظهار می‌کند: «اکنون هم به تدریج به پایان سال نزدیک می‌شویم و از همین رو انتظارات آنچنانی از بازار نداریم. به عبارتی توقع آن نمی‌رود که رشد دسته‌جمعی و یکپارچه شاخص‌ها و نمادها در بازار رخ دهد. شاید با توجه به وضعیتی که سهام بزرگ دارند- که البته ممکن است ذاتا این روند اشتباه باشد- شاخص‌سازها بیشتر مورد توجه قرار گیرند. چرا که ممکن است حفظ و نگه داشتن سطح شاخص نزد سیاستگذاران مطرح باشد.» وی می‌افزاید: «در حال حاضر بیشتر سهم‌های شاخص ساز مورد توجه هستند و سهم‌های متوسط و کوچک غالبا با بی‌توجهی روبه‌رو شده‌اند که نکته اثرگذاری است زیرا باید کلیت بازار مورد تحلیل قرار بگیرد.» ثابت در ادامه تاکید می‌کند: «سهام شاخص‌ساز هم نیازمند منابع زیادی هستند. روز گذشته هم شاخص هم وزن منفی شد چرا که نمادهای کوچک کمتر مورد توجه قرار گرفتند و سهام بزرگ در مدار توجه معامله‌گران بودند. اما به نظر می‌رسد کلیت بازار هنوز به این باور نرسیده است که روند معاملات در مسیر رشد قرار گرفته باشد و فعلا معاملات روند نوسانی و سینوسی را ادامه می‌دهد.» او در ادامه ابراز می‌کند: « با توجه به تمامی این موارد، اتفاق خاصی برای بازار پیش‌بینی نمی‌شود؛ بازار به اندازه کافی افت زمانی و قیمتی را تجربه کرده و فعلا در همین حالت حرکت می‌کند. اگر هم قرار بر رشد باشد صنایع برتر آن رشد خواهد کرد که امیدوارم دست‌کم این اتفاق بیفتد.» او در پایان عنوان می‌کند: « بهتر است ابهامات بودجه هم زودتر برطرف شود تا فضای بازار سرمایه کمی روشن‌تر شود.»