منیر حضوری در جهان صنعت نوشت:  گفته می‌شود در شرایطی که ۵۰ درصد فولاد تولیدی در کشور مازاد بر نیاز داخل است و همچنین افزایش صددرصدی قیمت گاز تولیدکنندگان فولاد را دچار مشکل کرده‌، انتقاد جدی به دولت وارد است و انتظار می‌رود سیاست‌ها اصلاح شود و حمایت از تولیدکنندگان در سال حمایت از تولید رونق گیرد. مساله مهم این است که در این بین کوچک‌ترها به تدریج حذف می‌شوند. درواقع با توجه به اینکه شرکت‌های بزرگ‌تر قدرت اقتصادی بیشتری از کوچک‌تر‌ها دارند، پابرجا مانده، اما کوچک‌ترها شکننده‌تر می‌شوند. در ادامه ازآنجاکه عوارض سهام شرکت‌های فولادی را کاهش می‌دهد به این ترتیب آنها دیگر نه دست به سرمایه‌گذاری می‌زنند و نه تولید!
در این خصوص رییس انجمن تولیدکنندگان فولاد با انتقاد از اینکه تولید‌کننده‌ها چند ماه برق و چند ماه گاز ندارند به «جهان‌صنعت» گفت: شرایطی که تولید‌کننده تحت آن دست به تولید می‌زند اصلا مساعد نیست. حال با فشارهای اقتصادی که به بنگاه‌ها وارد می‌شود و با همه این محدودیت‌ها وقتی تولید‌کننده می‌تواند دو برابر نیاز داخلی دست به تولید بزند، اما ناگهان با تصمیمات دولتی همچون عوارض صادراتی روبه‌رو می‌شود و همه چیز خراب می‌شود. این در حالی است که انتظار می‌رود دولت در شرایط محدودیت تولید دست به ارایه تسهیلاتی از جمله مشوق‌های صادراتی بزند، نه اینکه خود مانع‌تراشی کند.
عوارض در همه جای دنیا منطق دارد
بهرام سبحانی با بیان اینکه اعمال عوارض منطق خاص خود را دارد، تصریح کرد: عوارض وقتی گذاشته می‌شود حتما باید توجیه اقتصادی داشته باشد و بتوان از آن در حمایت از صنایع پایین‌دستی استفاده کرد. در ادامه تولید‌کننده‌ها بتوانند آن کالا را با ارزش‌افزوده بالاتر صادر کنند، اما شمش فولادی که در حال حاضر مشمول عوارض صادراتی شده این شرایط را ندارد.
او تصریح کرد: این‌طور نیست که شمش و میلگرد را صادر نکنیم و برایش تعرفه و عوارض بگذاریم، سپس می‌توانیم میلگرد را راحت‌تر صادر کنیم، چرا‌که مساله مهم‌تر بازار‌ها هستند. باید دید آن محصول، بازار و تقاضای لازم را دارد یا خیر.
رییس انجمن تولیدکنندگان فولاد با بیان اینکه این عوارض از نیم درصد به دو درصد رسیده است، ادامه داد: از ارایه شمشی که باید به واحدهای نوردی کشورهای اطراف ارایه دهیم، اجتناب می‌کنیم، درنتیجه آنها شمش مورد نیاز خود را از بقیه دریافت می‌کنند. در ادامه میلگردشان را تولید می‌کنند و بعد دیگر جایی برای فروش میلگرد ما نخواهد ماند! بنابراین چاره‌ای نداریم جز اینکه شمش بفروشیم. اگر این نگاه وجود دارد که شمش ماده نیمه‌نهایی است و برای اینکه تبدیل به محصول نهایی شود باید تعرفه و عوارض به آن تعلق بگیرد، در کل باید گفت که نگاه اشتباهی است.
ما هم دیر فهمیدیم!
سبحانی با انتقاد از اینکه چنین خبر مهمی را از فضای مجازی متوجه شده، گفت: مسوولان یک مرتبه بخشنامه‌ای را مصوب کرده‌اند و همه را شوکه کرده‌اند! ضمن اینکه انجمن تولیدکنندگان فولاد از طریق فضای مجازی متوجه شد که عوارض افزایش داشته است. البته موضوعات دیگر مثل افزایش قیمت گاز را هم از این طریق متوجه شده‌ایم! این در حالی است که قبل از هرگونه تصمیمی برای تولید‌کننده‌ها و بخش خصوصی باید تشکل‌ها معرفی و فراخوانده شوند و از آنها نظرسنجی کنند تا آن تصمیم به نفع همگان باشد.
رییس انجمن تولیدکنندگان فولاد درباره عطف‌بماسبق شدن این بخشنامه نیز گفت: اصل این تصمیم درست نیست‌، جالب اینکه عطف‌بماسبق هم شده است! نه تنها باید مشخص می‌کردند که این بخشنامه یک ماه بعد عملیاتی می‌شود، بلکه باید تمامی جوانب را نیز در نظر می‌گرفتند.
مانع‌تراشی برای واحدهای کوچک
سبحانی در پاسخ به این سوال که آیا عوارض مانع صادرات می‌شود، گفت: خیر، چنین نیست، اما مشکلات دیگری ایجاد می‌کند. در واقع خریدار کالای مورد نظر را ۲ درصد گران‌تر از تولید‌کننده نمی‌خرد، به این دلیل که تولید‌کننده آن را گران‌تر خارج کرده است. درواقع کالا باید در بازار رقابتی فروش برود و در نهایت نتیجه این تصمیم این می‌شود که آن دو درصد خرید گران‌تر از جیب کارخانه‌دار داده می‌شود.
رییس انجمن تولیدکنندگان فولاد درباره اینکه چقدر شرکت‌های کوچک‌تر ضربه می‌خورند، گفت: در این بین شرکت‌های بزرگ‌تر قدرت اقتصادی بیشتری از کوچک‌تر‌ها دارند و می‌توان گفت که واحدهای بزرگ‌تر قدرت مانور بیشتری دارند. این در حالی است که کوچک‌ترها با هر حرکتی شکننده هستند.
سبحانی درباره این سوال که حالا با این تصمیم چقدر از واحدهای تولید‌کننده تعطیل می‌شوند، گفت: عوارض تعطیل نمی‌کند، اما از جیب سهامدار می‌زند و سهام شرکت فولادی را کاهش می‌دهد. به این ترتیب آنها دیگر نه دست به سرمایه‌گذاری و نه دست به تولید می‌زنند!
رییس انجمن تولیدکنندگان فولاد سپس با اشاره به نیاز فعالان معدنی به ثبات اقتصادی گفت: متاسفانه در شرایط فعلی فعالان حوزه صنعت و معدن شاهد بی‌ثباتی اقتصادی هستند و امنیت اقتصادی ندارند. این در شرایطی اتفاق می‌افتد که امسال به سال مهار تورم و رشد تولید مزین شده است.
او در پاسخ به این سوال که انتظار شما از وزیر صمت چیست، گفت: عباس علی‌آبادی متولی تولید است. به نمایندگی از بخش تولید باید از واحدهای کوچک و متوسط حمایت کرده و مدافع تولید در کل کشور برای تمام بخش‌ها باشد. در این بین با توجه به اینکه نقش تجارت از صنعت و معدن جدا است انتظار می‌رود که وزیر حامی صنعت و تولید کشور باشد.
تعیین عوارض صادراتی مانعی برای صادرات
سجاد غرقی فعال معدنی نیز به تازگی در این خصوص گفته است: عوارض صادراتی برخی کالاهای زنجیره آهن و فولاد نظیر سنگ‌آهن، کنسانتره و گندله براساس مصوبه اخیر هیات وزیران به حدود ۲۰ درصد رسیده و تعیین چنین عوارضی به معنای ۲۰ درصد از قیمت فروش کالا و به منزله ۱۰۰ درصد سود است و نتیجه چنین سیاستی توقف صادرات است.
این عضو هیات نمایندگان اتاق تهران با بیان اینکه «تالی فاسد این سیاست بسیار است» افزود: در حال حاضر، تنها در بخش گندله به میزان ۱۱ میلیون تن تولید مازاد وجود دارد و ممانعت از صادرات این محصولات، یک میلیارد تا یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار ارزآوری را براساس قیمت فوب متوقف می‌کند.
غرقی با اشاره به بخش دیگری از مصوبه هیات وزیران گفت که پرداخت عوارض صادراتی در مورد محصولات زنجیره آهن و فولاد عطف‌بماسبق شده و صادرکننده‌ای که کالای خود را در فروردین‌ماه صادر کرده نیز باید این عوارض را پرداخت کند. او در ادامه به ضرورت اصلاح این سیاست اشاره کرد و گفت که لازم است در این زمینه یک کمیته کارشناسی با حضور ذی‌نفعان تشکیل شود.
مساله مهم این است که در حالی بر محصولات فولادی عوارض وضع شده که ۵۰ درصد فولاد تولیدی در کشور مازاد بر نیاز داخل است. وقتی به موضوع و چالش انرژی هم فکر می‌کنیم به این نتیجه می‌رسیم که این روزها شاهد بی‌مهری دولتمردان به این صنعت ارزآور و اشتغالزا هستیم.
از یک طرف در حالی که سهم مصرف گاز طبیعی در کل زنجیره آهن و فولاد از معدن تا محصول نهایی کمتر از ۵ درصد مصرف کل کشور است با سرد شدن هوا در فصل زمستان و کمبود گاز، در اولین اقدام محدودیت یا قطع کامل گاز صنایع فولاد اتفاق می‌افتد و همین محدودیت‌ها را در فصل تابستان با گرم شدن هوا و کمبود برق برای فولادسازان اعمال می‌کنند. با اینکه فولادسازان با درک شرایط و جهت عبور از بحران با کاهش تولید و تحمل زیان سنگین، دولت را یاری کرده و می‌کنند اما متاسفانه در مقابل شاهد افزایش دو‌برابری نرخ گاز فولادسازان و عوارض صادراتی محصولات فولادی هستیم.
درحالی که برای فعالان بخش آهن و فولاد کشور و خیل عظیم سهامداران این صنعت جای سوال است که افزایش ناگهانی و صد‌درصدی قیمت گاز برای واحدهای احیای مستقیم فولاد که گاز را نه به عنوان خوراک بلکه به خاطر خاصیت احیا‌کنندگی‌اش در فرآیند احیای سنگ‌آهن استفاده می‌کنند و همین‌طور در سایر بخش‌های زنجیره تولید مثل گندله‌سازی، فولادسازی و نورد مصرف می‌شود، چه توجیهی دارد؟!
آیا دولت در سالی که به مهار تورم نام‌گذاری شده است، اثرات تورمی افزایش دو‌برابری قیمت گاز را در قیمت تمام‌شده و قیمت فروش محصولات در زنجیره تولید فولاد به خصوص در قیمت تمام‌شده آهن اسفنجی و فشار آن به صنایع پایین‌دستی به ویژه کوره‌های ذوب القایی فاقد احیای مستقیم و تاثیر مستقیم آن بر بازار سرمایه را بررسی کرده و سپس چنین تصمیمی را گرفته است؟! آیا اثرات تصمیمات یک‌شبه همچون افزایش عوارض آن هم ۴۰۰ درصد از جوانب مختلف از سوی دولتمردان بررسی شده است؟!
پایین: بازار
ناهمخوانی قیمت‌های بازار داخلی طلا با بازار جهانی
طبق تحلیل نایب‌رییس سابق اتحادیه طلا و جواهر تهران، طی یک هفته اخیر باوجود افزایش قیمت طلا در بازارهای جهانی، همچنان قیمت‌ها در بازار سکه و طلای داخلی سیری نزولی داشته و قیمت انواع قطعات سکه و حباب آنها، مصنوعات طلا و البته ارز به پایین‌ترین حد خود ظرف دو ماه اخیر رسیده است.
محمد کشتی‌آرای اظهار کرد: در هفته‌ای که گذشت به دلیل شرایط اقتصادی آمریکا و همچنین کاهش ارزش دلار در جهان، قیمت طلا و سایر فلزات سیر صعودی داشتند. در این هفته قیمت طلا، نقره، پلاتین و سایر فلزات گرانبها روند افزایشی قیمت به خود گرفتند؛ به‌طوری که هر اونس طلا با ٢٧ دلار افزایش همراه بود.
نایب‌رییس سابق اتحادیه طلا و جواهر تهران تاکید کرد: علی‌رغم سیر صعودی قیمت‌ها در بازارهای جهانی، اما در حال حاضر باتوجه به شرایط تقاضا، نوسان کاهشی نرخ ارز و تخلیه حباب سکه و طلا و به‌نوعی کاهش معاملات سوداگرانه طلا، سبب شد قیمت سکه و طلا سیر نزولی داشته باشند. همانطور که اشاره شد این در حالی بود که قیمت طلا در بازارهای جهانی سیر صعودی داشت.
٩٠٠ هزار تومان دیگر از بهای سکه ریخت
کشتی‌آرای در رابطه با تغییرات قیمت انواع قطعات سکه و طلا در بازار یک هفته اخیر و آخرین قیمت‌ها در معاملات پایانی هفته گذشته (روز پنجشنبه) گفت: سکه تمام قدیم با ٨٠٠ هزار تومان کاهش در آخرین معاملات، ٢۴ میلیون و ۵٠٠ هزار تومان بود. سکه تمام طرح جدید با ٩٠٠ هزار تومان کاهش هفتگی به ٢٧ میلیون و ٢۵٠ هزار تومان رسید. نیم‌سکه با ۴۵٠ هزار تومان کاهش به ١۴ میلیون و ٨٠٠ هزار تومان و ربع سکه با ۴٠٠ هزار تومان افت بها نسبت به ابتدای هفته گذشته‌ به ٩ میلیون و ٨٠٠ هزار تومان رسید. سکه‌های یک گرمی نیز پنج میلیون و ٩٠٠ هزار تومان در پایان هفته تعیین قیمت شد که نسبت به ابتدای هفته گذشته ٣٠٠ هزار تومان کاهش را تجربه کرده است.
کارشناس و تحلیلگر بازار سکه و طلا، خاطر نشان کرد: در مجموع انواع قطعات سکه با کاهش قیمت و البته کاهش حباب همراه بوده است. طلای آب شده نیز در بازار با توجه به کاهش تقاضا، با کاهش حباب مواجه شده و ٢٠۵ هزار تومان از حباب آن طی یک هفته اخیر تخلیه شد؛ این درحالی است که همان‌طور که اشاره شد طلا در بازارهای جهانی ٢٧ دلار افزایش قیمت داشت؛ بنابراین قسمتی از کاهش قیمت طلای آب‌شده (١٧ عیار) تخلیه حباب آن و بخشی دیگر مربوط به کاهش نرخ ارز بود. در پایان هفته هر مثقال طلای آب‌شده در محدوده قیمتی ١٠ میلیون تومان قرار داشت؛ هر گرم طلای ١٨ عیار نیز با ۴٧ هزار تومان کاهش بها نسبت به ابتدای هفته گذشته در آخرین معاملات روز گذشته (پنجشنبه) دو میلیون و ٣١٧ هزار تومان به ازای هر گرم قیمت داشت.
کشتی‌آرای تاکید کرد: حباب انواع قطعات سکه در هفته گذشته با کاهش همراه بود. حباب سکه تمام طرح جدید به عنوان شاخص حباب در یک هفته اخیر ۴٠٠ هزار تومان کاهش داشته و در حال حاضر در محدوده چهار میلیون و ۶٠٠ هزار تومان قرار دارد؛ این درحالی است که حباب سکه تا هفت میلیون و ۵٠٠ هزار تومان هم بزرگ شده بود. بنابراین می‌توان گفت که طی ۵/۱ ماه گذشته قیمت سکه و حباب آن، طلا و ارز سیر نزولی داشت و روز گذشته به پایین رقم خود طی دو ماه اخیر رسید‌؛ فلذا عددهای فوق‌الذکر در دو ماه گذشته بی‌سابقه بوده و رکوردی تازه در دو ماه گذشته بود.
معاملات سکه و طلا واقعی است و سوداگران کنار رفته‌اند
کشتی‌آرای برای هفته پیش‌رو نیز پیش‌بینی کرد: برای این هفته پیش‌بینی می‌شود که با توجه به اینکه نوسان قیمت اونس که فعلا تاثیری بر بازار داخل ندارد و همچنین با توجه به ایام سوگواری‌ای که پیش‌رو داریم، کاهش تقاضا خواهیم داشت و طبیعتا کاهش تقاضا منجر به تخلیه بیشتر حباب سکه خواهد شد. نکته قابل‌توجه و اساسی در خصوص سکه و طلا این است که یک ماهی می‌شود که سوداگران سکه و طلا از بازار خارج شده‌اند و اکثر معاملات سکه و طلا واقعی و مصرفی بوده و دیگر معاملات سوداگرانه برای خرید سکه و طلا نداریم و این خود تاثیر بسزایی در کاهش قیمت‌ها و هیجانات بازار داشته است.