تخمین روسی از روز توافق

گمانه‌زنی‌ها درباره تاریخ احیای برجام و بازگشت همه طرفین به این توافق،‌ همچنان ادامه دارد. درحالی‌که پیش‌تر، رافائل گروسی، مدیر‌کل آرژانتینی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هفته گذشته اعلام کرده بود که برای بازگشت به برجام باید منتظر استقرار دولت جدید در ایران- یعنی ۱۲ مرداد- ماند،‌ اکنون میخائیل اولیانوف، خبر از احیای توافق هسته‌ای در تاریخ ۲۴ تیر،‌ یعنی سالروز امضای برجام در سال ۱۳۹۴ می‌دهد. به گزارش منابع خبری، این دیپلمات روسی که در مذاکرات احیای توافق هسته‌ای حضور دارد، به طور محتاطانه‌ تاریخی برای توافق رفع تحریم آمریکا و بازگشت ایران به محدودیت‌های اتمی ارائه کرده است. اولیانوف در توییتر نوشته که مایل است تاریخ ۱۵ ژوئیه برابر با ۲۴ تیرماه را به‌عنوان یک تاریخ هدف برای رسیدن به توافق اعلام کند که مصادف با ششمین سالگرد به‌دست آمدن توافق اتمی برجام هم محسوب می‌شود. با این حال سفیر روسیه گفته شرایط، اجازه شرط بندی در این تاریخ را به او نمی‌دهد و نمی‌توان این زمان را بیش از حد جدی گرفت. پیش‌تر عباس عراقچی نماینده ایران در کمیسیون مشترک برجام اعلام کرده بود که «از هر زمان دیگری به توافق نزدیک‌تر شده‌ایم.» عراقچی بر این موضوع تاکید کرده بود که نتایج انتخابات، تاثیری در مذاکرات هسته‌ای ندارد.

به گزارش «ایرنا» ‌او در پاسخ به شبکه الجزیره و در واکنش به سخنان گروسی گفته ‌بود که «او احتمالا شناختی از دینامیسم‌های - پویایی‌های- سیاسی در ایران ندارد. مذاکرات هسته‌ای، یک موضوع کلان سیاست خارجی است و تصمیم‌گیری‌های مربوط به آن در مراجع عالی نظام صورت می‌گیرد.» ندپرایس، ‌سخنگوی وزارت‌خارجه آمریکا هم روز پنج‌شنبه اعلام کرد از ابتدای مذاکرات پیشرفت‌هایی حاصل شده، اما هنوز چالش‌هایی وجود دارد.

موضع اروپا

همزمان با اظهارات اولیانوف، ‌یک مقام ارشد اروپایی گفت که، مذاکرات روز شنبه- دیروز- با ایران مثل همیشه و به‌صورت عادی انجام شده است. ششمین دور مذاکرات هسته‌ای از شنبه هفته گذشته -۲۲ خرداد- در وین آغاز شده است.

 پرایس همچنین بر این موضوع نیز تاکید کرد که آمریکا محدودیت زمانی ندارد و روی مسائل باقی‌مانده کار خواهد شد. به گزارش برخی منابع خبری، این مقام ارشد اروپایی که نخواست نامی از وی برده شود اعلام کرد که ششمین دور مذاکرات هسته‌ای تا چند روز آینده ادامه خواهد داشت. وی با اشاره به انتخابات ریاست‌جمهوری ایران در روز جمعه ۲۸ خرداد گفت که مذاکرات هسته‌ای در این روز به صورت عادی مثل هر روز دیگری انجام شده است. این مقام اروپایی در ادامه از «پیشرفت‌های زیاد» در مذاکرات هسته‌ای خبر داده و گفته است کماکان موضوعات کلیدی سیاسی باقی‌مانده که البته در کنار هر مذاکره پیچیده‌ای چنین مسائلی وجود دارد.

زمان موردنظر بایدن برای احیای برجام

این اظهار‌نظرها درباره احیای برجام در شرایطی انجام می‌شود که پایگاه خبری اکسیوس به نقل از یک مقام آمریکایی گزارش داد دولت جو بایدن می‌خواهد توافق احیای برجام را طی شش هفته باقی‌مانده از دولت روحانی نهایی کند. روحانی روز دوازدهم مرداد قدرت را به ابراهیم رئیسی،‌ رئیس‌جمهور منتخب واگذار خواهد کرد.

این مقام آمریکایی مدعی شد: «اگر مذاکرات تا ماه آگوست، مرداد آینده، و زمانی که انتقال قدرت در ایران اتفاق می‌افتد، طول بکشد، درباره قابل دسترس بودن توافق احتمالی نگرانی‌های جدی به وجود خواهد آمد.» او تاکید کرد که دلیل این نگرانی‌ها صرفا این نیست که احتمال دارد یک دولت محافظه‌کار در ایران روی کار بیاید، بلکه هرچه مذاکرات بدون پیشرفت ادامه یابد، شانس موفقیت کمتر می‌شود. این مقام آمریکایی مشخص نکرد که موانع اصلی پیش روی مذاکرات وین چیست، اما گفت در زمینه کاهش تحریم‌های آمریکا و اقدامات هسته‌ای که ایران باید انجام دهد پیشرفت‌هایی حاصل شده است.

در همین حال، استفنی لیختنشتاین، خبرنگار دیپلماتیک ساکن وین، روز جمعه در یک رشته توییت به نقل از منابع آگاه نوشت که ششمین دور از گفت‌وگوهای احیای برجام به احتمال زیاد از روز یکشنبه- امروز- موقتا به مدت حدود یک هفته متوقف خواهد شد.

از سوی دیگر، محمدجواد ظریف، وزیرخارجه ایران، با جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در ترکیه دیدار کرد. در جریان این دیدار، دو طرف براساس بیانیه اتحادیه اروپا درباره برجام گفت‌وگو کردند و بر ادامه تعهدشان به مذاکرات احیای توافق هسته‌ای تاکید کردند.

بورل پس از دیدار خود با ظریف در توییتی نوشت که در این نشست از پیشرفت‌های صورت گرفته در مذاکرات وین طی هفته‌های اخیر استقبال کرده است. او در عین حال با اشاره به اینکه موضوعات مشکلی هنوز باقی مانده تاکید کرد همه طرفین حاضر در این مذاکرات باید از فرصت سیاسی موجود استفاده کرده و انعطاف‌پذیر باشند.

 لابی سنگین صهیونیست‌‌ها علیه برجام

همزمان با این تحولات، یک روزنامه صهیونیستی در گزارشی نوشت که نخست‌وزیر جدید رژیم صهیونیستی امیدوار است بتواند پیش از تحلیف رئیس‌جمهور جدید ایران، اعمال نفوذ بیشتری در دولت آمریکا در راستای عدم بازگشت آن به توافق هسته‌ای داشته باشد.

به گزارش «ایسنا» روزنامه صهیونیستی تایمز آو اسرائیل در بخشی از یک گزارش نوشت که کانال ۱۳ این رژیم روز جمعه گزارش داده است نفتالی بنت، نخست‌وزیر جدید رژیم صهیونیستی امیدوار است در هفته‌های آتی پیش از تحلیف رئیس‌جمهور جدید ایران، با واشنگتن مذاکراتی در راستای نفوذ موثر بر بازگشت مورد انتظار آمریکا به توافق هسته‌ای ایران داشته باشد.  تایمز آو اسرائیل ادامه داد: بنت ممنوعیتی را که قبلا توسط بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر پیشین برای گفت‌وگوی مقامات اسرائیلی درباره جزئیات این توافق درحال احیا میان آمریکا و ایران اعمال شده بود، برداشته است. نتانیاهو به مقامات امنیتی دستور داده بود درباره جزئیات این توافق با مقامات آمریکایی گفت‌وگو نکنند که تلاشی آشکار در راستای دور کردن اسرائیل از این موضوع بوده است. هاآرتص،‌ یک رسانه صهیونیستی دیگر نیز روز جمعه گزارش داد که سه مقام پیشین دفاعی به بنت هشدار داده‌اند توافق آتی ممکن است بدتر از نسخه ۲۰۱۵ آن باشد. این مقامات در نامه‌ای رسمی که به دولت صهیونیستی نوشته‌اند، مدعی شده‌اند «اطلاعاتی موثق و نگران‌کننده دریافت کرده‌اند که آمریکا حاضر است توافقی تقلیل یافته را بپذیرد که تحت آن، بیشتر تحریم‌های اعمال شده توسط دولت ترامپ از سال ۲۰۱۸ لغو می‌شوند. در عوض، ایران برخی اقداماتش را که از سال ۲۰۱۹ انجام داده، به حالت اول باز می‌گرداند تا برنامه هسته‌ای‌اش را پیش ببرد.» این گزارش می‌افزاید: «این نامه رسمی از سوی آهارون زئیفی فرکش رئیس پیشین سازمان اطلاعات ارتش اسرائیل و مقامات ارشد پیشین در کمیسیون انرژی اتمی اسرائیل مدعی است که واشنگتن حاضر به پذیرفتن اعمال محدودیت‌های جزئی روی ظرفیت افزایش یافته غنی‌سازی ایران و بازرسی‌های کاهش یافته سازمان ملل است. آنها معتقدند که آمریکا احتمالا با تاکید بر اینکه با چنین مسائلی به‌عنوان بخشی از توافقی گسترده‌تر و ارتقا یافته سروکار خواهد داشت که بعدا مذاکره می‌شود، انتقادها را رد خواهد کرد، همین‌طور ابراز تردید کردند که چنین توافقی میسر باشد.»