نگاه‌ها به سوی گروه ۲۰

خبر ملاقات ترامپ و رئیس‌جمهوری چین سبب امیدواری سرمایه‌گذاران در بازارهای مختلف شده البته رشد شاخص‌های مالی و قیمت مواد خام قابل‌ملاحظه نبوده است زیرا غیر از تنش‌های تجاری بین چین و آمریکا، عوامل دیگری هم وجود دارند که بر بازارها و رفتار سرمایه‌گذاران اثر می‌گذارند. درباره آنچه در روابط تجاری چین و آمریکا رخ خواهد داد دیدگاه‌های مختلفی مطرح است. عده‌ای معتقدند موانع بر سر راه توافق بسیار زیاد است و یکی از بزرگ‌ترین موانع سیاست‌های شرکت هوآوی چین است. اما برخی منابع نزدیک به دولت چین به این نتیجه رسیده‌اند که ترامپ آماده است به سمت توافق حرکت کند. هفته گذشته رئیس‌جمهوری چین سکوت خود را شکست و گفت مایل است در حاشیه نشست گروه ۲۰ بر سر مسائل جاری با ترامپ گفت‌وگو کند. چند دقیقه قبل از سخنان او، ترامپ در یک توییت نوشته بود تماس تلفنی بسیار خوب با رئیس‌جمهوری چین داشته و دو طرف ملاقاتی مفصل در حاشیه نشست گروه ۲۰ خواهند داشت. خبرگزاری دولت شینهوا در گزارش خود آورده است: «شی جین پینگ تاکید کرده که در حوزه تجارت، دو طرف باید اختلافات را از طریق گفت‌وگو و به شکل منصفانه حل کنند. موضوع مهم، توجه به نگرانی‌های منطقی طرف مقابل است. ما همچنین امیدواریم آمریکا با شرکت‌های چینی رفتار منصفانه داشته باشد.» اقتصاددان ارشد مرکز اطلاعات اکونومیست می‌گوید: «بهترین نتیجه‌ای که می‌توانیم امیدوار باشیم در این دیدار حاصل شود توافق بر سر بالا نبردن تعرفه‌ها بر کالاهای صادراتی طرف مقابل است. مساله اصلی یافتن زبان صحیح است که منافع دو طرف در آن لحاظ شود. ریسک تحقق نیافتن توافق و افزایش تعرفه‌ها بسیار بالاست.» ترامپ قبلا تهدید کرده بود اگر با رئیس‌جمهوری چین دیدار نکند، تعرفه بر ۳۰۰ میلیارد دلار کالای صادراتی چین اعمال خواهد کرد. این در حالی است که شرکت‌های آمریکایی می‌گویند هنوز هم چینی‌ها پیشنهادهای بهتری نسبت به دیگران در حوزه پروژه‌های مختلف می‌دهند در نتیجه جایگزین‌های بسیار محدودی در حوزه‌های گوناگون از جمله تولید لباس، وسایل الکترونیکی و دیگر کالاهای مصرفی وجود دارد. کارشناسان می‌گویند ترامپ باید از طریق رسیدن به یک توافق به نارضایتی شرکت‌های آمریکایی پاسخ دهد و بر محبوبیت خود بیفزاید. ترامپ رسما مبارزات انتخاباتی خود را برای انتخابات ریاست جمهوری سال آینده آغاز کرده است.

از چند هفته پیش که مذاکرات تجاری چین و آمریکا متوقف شده سه چیز تغییر کرده است: نخستین تغییر این است که آمریکا مشاهده کرده شکست دادن چین آنطور که ابتدا به نظر می‌رسید آسان نیست زیرا چین با دیگر کشورها تفاوت دارد. دومین مورد این است که آمریکایی‌ها، از کشاورزان گرفته تا مدیران شرکت‌ها و مصرف‌کنندگان همگی با اعمال تعرفه بر کالاهای چینی مخالف هستند و محبوبیت ترامپ در نظرسنجی‌ها از جو بایدن رقیب دموکرات او کمتر است. و سومین تغییر این است که ترامپ هنوز به وعده انتخاباتی خود یعنی رونق بخشیدن به بخش تولید کشور عمل نکرده است.

به این ترتیب انتظار می‌رود ترامپ و رئیس‌جمهوری چین بر سر ادامه مذاکرات و امضای پیمان تجارتی در پایان سال جاری توافق خواهند کرد؛ پیمانی که در آن موضع آمریکا در قبال شرکت هوآوی تغییر کرده است. ترامپ شرکت هوآوی را در فهرست شرکت‌هایی قرار داده که شرکت‌های آمریکایی نمی‌توانند به آنها چیزی بفروشند. و چین تهدید کرده اقدام مشابهی علیه شرکت‌های آمریکایی انجام خواهد داد اما هنوز جزئیات این اقدام مشخص نیست. شرکت هوآوی بارها اعلام کرده که نمی‌خواهد جزئی از پیمان تجاری چین و آمریکا باشد. یکی از کارشناسان در گروه یورآسیا می‌گوید: «موضوع شرکت هوآوی حساس ترین موضوع است و اگر چین به حل این موضوع امیدوار نباشد تداوم مذاکرات تجاری به احتمال زیاد غیرممکن خواهد بود.» اما ترامپ در صورت عقب‌نشینی از مواضع قبلی اش در قبال شرکت هوآوی با مخالفت‌های هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه در کنگره مواجه خواهد شد و برای اثبات اینکه پیمان تجاری با چین مسائل مهم مربوط به سیاست‌های فناوری چین را حل می‌کند تحت فشار بیشتری قرار می‌گیرد.

محدودیت دسترسی برای شرکت‌های آمریکایی و یارانه دولت چین به شرکت‌های این کشور جزو مسائل مهم هستند. پیش بینی می‌شود ترامپ و رئیس‌جمهوری چین بر سر تمدید مذاکرات به مدت ۶۰ روز توافق خواهند کرد. اواخر سال گذشته دو رئیس‌جمهوری در حاشیه نشست گروه ۲۰ در آرژانتین به توافق مشابه دست پیدا کردند. اما روشن است که پکن می‌خواهد ببیند آمریکا زانو زده است. احتمال آنکه در نشست گروه ۲۰ توافق بین چین و آمریکا حاصل شود زیاد نیست. هر دو رئیس‌جمهوری مایل هستند در داخل کشور خود سرسخت به نظر رسند. بدین ترتیب تنش‌ها ادامه پیدا خواهد کرد و سایه سنگین آن بر اقتصاد جهان در نیمه‌دوم سال‌جاری میلادی احساس خواهد شد.