خواب‌های پدر برای دختر

روز شنبه دولت فرانسه ویدئویی از حضور برجسته ایوانکا ترامپ در نشست گروه ۲۰ منتشر کرد. در بخشی از این ویدئو دختر ترامپ در حال گفت‌وگو با چهره‌ها برجسته‌ای چون مکرون، ترزا می، جاستین ترودو و کریستین لاگارد، رئیس صندوق بین‌المللی پول است. او حتی در عکس گروهی رهبران حاضر در اوزاکا در لنز دوربین‌های بسیاری از عکاس‌ها تعریف شد، موضوعی که به این پرسش دامن زد، چرا دختر ترامپ در نشست اوزاکا حضور داشت؟ آن هم در شرایطی که حضورش نه تنها مورد استقبال رهبران حاضر قرار نگفت بلکه دستاویزی بود برای مخاطبان که در فضای مجازی او و رفتارش را به سخره بگیرند.

هنوز مخاطبان تصویر دختر ترامپ در عکس‌ها و فیلم‌های منتشر شده را هضم نکرده بودند که روز بعد تصاویر ایوانکای ۳۷ ساله به همراه پدر به عنوان نخستین چهره برجسته آمریکایی در منطقه مرزی (‌بین دو کره) در شبکه مجازی دست به دست شد. ایوانکا رو به دوربین عبورش از خط مرزی را تحولی سورئال توصیف کرد. ماجرا به همین‌جا ختم نشد؛ ترامپ اندکی بعد از بازگشتش از منطقه مرزی در میان سربازان آمریکایی دخترش را دعوت کرد تا کنارش بایستد و به همه گفت او آمده تا همه لحظات را شکار کند. نمایش اخیر دختر و پدر زمینه‌ساز اوج‌گیری دغدغه‌های کارشناسان سیاست خارجی و دیپلمات‌ها شد. این گروه به درستی نمی‌دانند ایوانکا در قامت دیپلماتی غیر‌رسمی فعالیت می‌کند یا دوران کارآموزی‌اش را می‌گذراند تا جا پای پدر گذاشته و همان‌طور که روزی به نشریه دیپلمات گفته، مرکل آمریکا شود.

پیش از آنکه ترامپ پیروز کاخ سفید باشد ایوانکا در قامت مشاور ارشد همراهش بود و بعد از ریاست پدر نقش‌اش پر‌رنگ‌تر شد. سال ۲۰۱۷ نیز ایوانکا به همراه پدرش به نشست گروه ۲۰ آمد، نشستی که آن زمان در آلمان برگزار شد. حضور او موجب شگفتی ناظران شد اما حاشیه‌های اینچنین نداشت. هم‌اکنون رسانه‌های فرانسوی می‌گویند پیش‌بینی نمی‌کردند واکنش‌ها به ویدئوهای منتشر شده از ملاقات‌های ایوانکا با رهبران جهان اینگونه سخت باشد. با این حال معاون ارتباطات کاخ سفید، جسیکا دیتو در پاسخ به منتقدان گفته ایوانکا به واسطه تمرکزش بر پروژه توانمندسازی زنان توسط شینزو آبه به اوزاکا دعوت شد تا در این‌باره سخنرانی کند. اما او به چرایی حضور دختر ترامپ در سایر سفرها و دیدارهای پدرش با رهبران جهان اشاره‌ای نکرد.

ماجرای زوج مرموز کاخ سفید

ایوانکا ظاهرا آنگونه که در صفحه اینستاگرامش منتشر کرده، در جست‌وجوی راهی برای اجرایی کردن پروژه توانمندسازی زنان است، اما در عمل نقش دیپلماتی غیررسمی و بالقوه را ایفا می‌کند. شوهرش جرد نیز میان مشاوران ترامپ دست بالا را دارد و هم اوست که معامله قرن را طراحی کرد و در بحرین از گام اول این پروژه پرده برداشت. گاردین از این دو تحت عنوان زوج مرموز یاد می‌کند؛ زوجی که بسیاری از تصمیم‌های ترامپ را تحت تاثیر قرار می‌دهند. زمانی که ایوانکا برای تحت تاثیر قرار دادن چهره‌هایی چون می ‌و مکرون تقلا می‌کرد، کوشنر، همسرش هم در نشست حضور داشت، حضوری نامحسوس. ماموریت او در بحرین تمام شده بود و حالا نوبت همسرش بود که ماموریتش را به انجام برساند. به نوشته لری جیکوبس، مدیر مرکز مطالعات سیاسی دانشگاه مینه‌سوتا «حقیقت آن است که نه ایوانکا و نه جرد هیچ‌کدام تجربه‌ای در سیاست ندارند، آنها خام‌اند و براساس قواعد اقتصادی و تجاری که پیش از آن درگیرش بودند برخی قطعات پازل سیاست خارجی دولت ترامپ را تعریف می‌کنند. به همین دلیل طرح معامله قرن به طرحی پرحاشیه تبدیل شده و حضور ایوانکا اعتراض‌های آنلاینی را به همراه داشته، ترامپ نمی‌تواند با تعریف دخترش به عنوان نماینده امریکا برنامه هایش را اجرایی کند، او باید بداند کلام رئیس‌جمهوری باید قدرتمند باشد.»

خواب آشفته ترامپ برای ایوانکا

ایوانکا پیش از این نیز پدرش را در برخی سفرها از جمله مسافرت به ریاض همراهی کرده بود، اما این‌بار حضورش در نشست گروه ۲۰ در غیاب بانوی اول صدای دموکرات‌ها را هم درآورد. آنها می‌گویند ایالات متحده شایسته نماینده‌ای واجد شرایط است نه دخترکی فاقد تجربه سیاسی و دیپلماتیک. برخی دموکرات‌ها از منظری دیگر به ماجرا نگاه می‌کنند، به باورشان این ترس وجود دارد که اتاق، دفتر و خانه دختر ترامپ به واسطه میلیاردها پول و سهمی که در اختیار دارد (به عنوان نمونه سهمش از هتل ترامپ در واشنگتن) به مأمن افرادی تبدیل شود که به گونه‌ای می‌خواهند سیاست‌های دولت را به شکلی منفی تحت تاثیر قرار دهند.

به باور ناظران حضور ایوانکا نتیجه‌ای ندارد جز به چالش کشیدن اعتبار آمریکا. ند پرایس، یکی از مشاوران اوباما می‌گوید «خانواده برای ترامپ در اولویت قرار دارد به همین دلیل هم آنها را در حلقه مشاورانش تعریف کرده، اینگونه خیالش جمع است، اما او به ایوانکا به گونه‌ای دیگر نگاه می‌کند، دختر در سفرهای کاری مهم همراه پدرش است و در برخی نشست‌ها حضور دارد، چرا؟ ترامپ می‌تواند ایوانکا را به عنوان نماینده‌ای از آمریکا به جهان معرفی کند اما نمی‌داند هم خود و هم ایوانکا را در موضع ضعف قرار خواهد داد؛ ایوانکا فاقد خودشناسی است و به همین سبب تصمیم‌ها و حتی گفت‌وگوهایش بیشتر نمایشی است.

او چهره‌ای نادرست از آمریکا ارائه می‌دهد، یعنی ما چهره‌ای غیرمنتخب و فاقد صلاحیت را به عنوان نماینده‌مان به جهان معرفی می‌کنیم!‌». شبکه خبری ان‌بی‌سی طی یادداشتی با استناد به اظهارات ترامپ در مصاحبه‌اش با نشریه آتلانتیک که گفته بود ایوانکا اگر بخواهد برای ریاست‌جمهوری کاندیدا شود کسی حریفش نخواهد بود نوشت «ایوانکا خود را برای عهده‌داری پست‌های حساس دیپلماتیک آماده می‌کند، هرچند ترامپ برای او خواب‌های دیگری دیده و می‌خواهد نامش را به عنوان نخستین رئیس‌جمهوری زن آمریکا ثبت کند».

ایوانکا می‌خواهد نقش اول خانه پوشالی را ایفا کند

قطعات پازل را کنار هم قرار دهید، انگاری که بخشی از سناریوی خانه پوشالی در کاخ سفید جریان دارد. این‌بار ایوانکا نقش کلر اندروود را در این سریال ایفا می‌کند، همانی که کارش را به عنوان نماینده‌ای نابلد آغاز کرد و در نهایت همسرش را از میدان قدرت به زیر کشید. ایوانکا کلر است با این تفاوت که نمی‌خواهد پدر یا همسرش را در موضع ضعف قرار دهد، او تلاش دارد روزی نقش اول خانه پوشالی را ایفا کند. تیلرسون پیش از استعفا به این موضوع اشاره کرده و در گفت‌وگو با یکی از مقام‌های کاخ سفید که نخواسته نامش فاش شود از سیاست‌های یکجانبه جرد و ایوانکا در ارتباط با عربستان و مکزیک گله داشت. به گفته او این زن و شوهر به هیچ‌کس پاسخگو نیستند، خودشان برنامه‌ریزی می‌کنند و موقع اجرا به ما متوسل می‌شوند، همین دو نفر و برخی نزدیکان دیگر ترامپ کارنامه حرفه‌ای‌ام را مخدوش کردند.

خبرگزاری سی‌بی‌اس طی گزارشی به نقش‌آفرینی ایوانکا اندکی بعد از پیروزی پدرش در کارزار ۲۰۱۶ اشاره کرد و نوشت «از همان زمان هدف مشخص بود، پیش‌بینی می‌شد که دختر و داماد رئیس‌جمهوری در تبیین معادلات تعریف شده در عرصه سیاست خارجه نقشی برجسته خواهند داشت، همان زمان ایوانکا گفته بود من فقط دختر رئیس‌جمهوری هستم همین. اندکی بعد عملش ناقض حرفش شد. در یکی از دفترهای کاخ سفید مستقر شد و گام به گام به بهانه اجرای پروژه‌های سیاست‌گذاری در عرصه جهانی نقش‌آفرینی کرد تا دیده شود».

ایوانکا نماینده الیگارشی افسارگسیخته

در آستانه بازی‌های المپیک زمانی که ترامپ تحریم‌های جدیدی را علیه کره شمالی تعریف کرد، روزنامه وال‌استریت ژورنال با انتشار گزارشی همه را شگفت‌زده کرد «ایوانکا قرار بود به کره جنوبی برود، ظاهرا برای به چالش کشیدن مسئله سربازان کره جنوبی اما در عمل برای مقدمه‌چینی جهت از سرگیری مذاکرات با کره شمالی». آن زمان وقتی که از ایوانکا پرسیده شد برای صرف شام با مون مجوزی دارد، با خونسردی پاسخ داد من دائما با رئیس‌جمهور (‌ترامپ) در ارتباطم.

استیو بنن در این باره می‌نویسد «ایوانکا فاقد مصونیت امنیتی است، اما دموکرات‌ها برای به چالش کشیدنش دیر به فکر افتادند. اگر هیلاری دخترش را مامور انجام این مهم کرده بود، صدای فریاد جمهوری‌خواهان کاپیتال هیل را لرزانده بود.» سوزان مور، از زاویه‌ای دیگر به این مهم پرداخته و در این باره نوشته «برجسته شدن نقش ایوانکا نتیجه پایان دموکراسی خوب و آغاز دموکراسی بد است، ایوانکا با برند پدرش یعنی ترامپ در قامت نماینده آمریکا، صدای آمریکایی‌ها شده، این نشان می‌دهد پدرسالاری و الیگارشی تا چه اندازه در ساختار سیاسی و اجتماعی آمریکا رشد کرده». شاید گای دکورت، فیلسوف فرانسوی درست می‌گوید «این دردی است که نه آمریکا بلکه دنیا را درگیر کرده است، سرمایه انباشته شده نتیجه‌اش می‌شود الیگارشی افسار گسیخته و این میان ایوانکا تبدیل می‌شود به فروشنده زیبای این کالای پر زرق و برق، چهره‌های سیاسی خریداران مشتاق تعریف شده در قالبی که داخلش گفتمان اخلاقی و هنجارهای اخلاقی تعریفی ندارند».

ساناز نفیسی، خبرنگار سازندگی