تجار ایرانی در بازار شام
- توضیحات
روابط سیاسی نزدیک ایران و سوریه، سابقه طولانی به قدمت بیش ازهفتاد سال دارد. دو کشور در برهههای مختلف همکاری سیاسی و نظامی گسترده‌ای داشتهاند، با این‌وجود میزان همکاری‌های اقتصادی دو متحد سنتی، نسبتی با نزدیکی سیاسی دو کشور ندارد. در سال۱۴۰۱، ایران در حدود ۲۴۳میلیون دلار به سوریه کالا صادر کرده و در مقابل تنها ۲۸.۵میلیون دلار از این کشور واردات داشته‌است. میزان مبادلات تجاری ایران و سوریه در سال۱۴۰۰ نیز معادل ۲۴۸میلیون دلار بوده که ۲۱۸میلیون دلار آن را صادرات ایران به این کشور تشکیل می‌دهد؛ این در حالی است که بر اساس آمارهای موسسه بررسی پیچیدگی‌های اقتصادی، سوریه در سال۲۰۲۱ میلادی، بیش از ۵میلیارد و ۳۷۰میلیون دلار تجارت داشته که بیش از ۸۰درصد آن را واردات این کشور تشکیل می‌دهد. در شرایطی که ۴۵درصد از واردات سوریه از مبدا ترکیه انجام می‌شود، ایران از رقم ۴.۳۶میلیارد دلاری واردات سوریه تنها ۰.۵درصد سهم دارد. همین آمار به روشنی نشان می‌دهد تا چه میزان ظرفیت بازار سوریه مغفول مانده و باید به آن توجه بیشتری داشت.
در همین راستا برای هماهنگی بیشتر در نشستی که با حضور دبیرکل اتاق بازرگانی تهران، رئیس اتاق بازرگانی مشترک سوریه و ایران، سفیر ایران در سوریه و نمایندگان برخی تشکل‌های اقتصادی بخش‌خصوصی برگزار شد، ظرفیت‌ها و توان برخی رشته فعالیت‌ها در ایران از جمله صنایع شوینده و بهداشتی، نساجی و پوشاک و همچنین سازندگان خودروهای سنگین و نیمه‌‌‌‌‌سنگین برای فعالیت در بازار سوریه بررسی شد. این ملاقات چند روز پس از حضور یک هیات تجاری از سوریه در اتاق تهران و بر‌‌گزاری همایش توسعه روابط ایران و سوریه انجام گرفت و در آن نمایندگان اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران، انجمن صنایع نساجی ایران و انجمن سازندگان خودروهای سنگین و نیمه‌‌‌‌‌سنگین استان تهران به معرفی پتانسیل‌‌‌‌‌ها و همچنین دغدغه‌‌‌‌‌های خود برای حضور در بازار سوریه پرداختند و از زبان سفیر کشورمان در سوریه نیازمندی‌‌‌‌‌ها و شرایط بازار این کشور را شنیدند.
لزوم ایجاد منافع مشترک در تجارت
در ابتدای این جلسه، دبیرکل اتاق تهران به معرفی این نهاد دیرپای بخش‌خصوصی پرداخت و عنوان کرد که اتاق تهران با قدمتی ۱۴۰ساله در تراز اتاق‌های بازرگانی مطرح منطقه از جمله اتاق استانبول قرار داشته و همچنین حدود ۴۰درصد تولید ناخالص داخلی کشور در تهران متمرکز است.
به گزارش روابط‌عمومی اتاق تهران، بهمن عشقی در ادامه با بیان اینکه ایران و سوریه دارای اشتراکات بسیاری هستند، گفت: نگاه بخش‌خصوصی کشور به سوریه معطوف به تجارت یک‌‌‌‌‌طرفه نیست و ما علاقه‌‌‌‌‌مند هستیم که سطح مراودات با این کشور در بخش‌های صادرات و واردات و سرمایه‌گذاری‌های مشترک ارتقا پیدا کند. به بیان دیگر، روابط اقتصادی کشورها زمانی پایدار می‌ماند که بر پایه عدالت باشد و به رفاه دو ملت منتهی شود، از این‌رو برای برقراری چنین مناسباتی باید علاقه مشترک ایجاد کنیم و به چگونگی تضمین منافع بیندیشیم.
او سپس با اشاره به اینکه بخش‌خصوصی در زمینه واردات فسفات از سوریه و سرمایه‌گذاری مشترک در حوزه‌های ساخت خودروهای تجاری، نساجی و محصولات شوینده و بهداشتی امکان همکاری با سوریه را داراست، چند درخواست را خطاب به سفیر ایران در سوریه مطرح کرد؛ پهنه‌‌‌‌‌بندی سوریه با محوریت مناطقی که از لحاظ امنیتی، اقتصادی و تامین نیروی کار امکان فعالیت در آنها وجود دارد، شناسایی و معرفی حلقه واسط و کمک به شناسایی همتایان تجاری از جمله این درخواست‌ها بود.
بهمن عشقی در ادامه بر شکل‌دهی چارچوب همکاری ایران و سوریه با مشارکت سفارت ایران در این کشور، حلقه‌‌‌‌‌های واسط و انجمن‌های بخش‌خصوصی تاکید کرد و گفت: در این قالب اتاق تهران نیز می‌تواند با همکاری سفارت، به تسهیل‌گری امور بپردازد.
سرمایه‌گذاری مشترک در خاک سوریه
در ادامه، نمایندگان انجمن‌های حاضر در این جلسه نیز به بیان دیدگاه‌‌‌‌‌ها و پرسش‌‌‌‌‌های خود در حضور سفیر ایران در سوریه پرداختند؛ پرسش‌‌‌‌‌هایی درباره امکان کشت فراسرزمینی پنبه در سوریه، چگونگی همکاری در زمینه ساخت خودروهای تجاری، نوع حمایت دولت از امنیت مالی و بازگشت سرمایه فعالان اقتصادی از سوریه، وضعیت پوشش بیمه‌‌‌‌‌ای، مسیر بهینه ارسال بار و نوع نگرش دولت سوریه به سرمایه‌گذاری مشترک از جمله مواردی بود که از سوی آنها مطرح شد.
پس از آن سفیر ایران در سوریه طی سخنانی با اشاره به اینکه سفارت متبوع او، محور فعالیت‌های خود را بر توسعه همکاری‌های اقتصادی میان دو کشور قرار داده‌است، گفت: صنعت نساجی سوریه پس از جنگ دچار آسیب شد و اکنون صادرات این کشور در این حوزه به یک‌‌‌‌‌سوم سال‌های پیش از وقوع جنگ رسیده‌است. حسین اکبری با بیان اینکه نیروی کار در سوریه بسیار ارزان است، افزود: پیشنهاد من به فعالان بخش خصوصی در ایران این است که از طریق سرمایه‌گذاری مشترک با مبدا سوریه وارد فاز‌همکاری با این کشور شوند و پس از تولید محصول آن را صادر کنند.
سفیر ایران در سوریه با اشاره به اینکه انتقال زمینی بار به این کشور هم‌اکنون از طریق عراق و ترکیه انجام می‌گیرد، افزود: پیگیری‌هایی در حال انجام است که مرسولات ایران ابتدا به بندر مرسین در ترکیه و سپس به بندر لاذقیه در سوریه ارسال‌شود که استفاده از این مسیر منجر به کاهش زمان انتقال محموله‌‌‌‌‌ها خواهد شد.
او فعالیت اقتصادی در سوریه را امن خواند و گفت: بیمه مشترکی میان ایران و سوریه طراحی شده که در تمام حوزه‌‌‌‌‌ها امکان ارائه خدمات را داراست. برای وصول مطالبات نیز بانک مشترکی در شرف تاسیس است که مشکلات فعالان اقتصادی را در نقل و انتقال وجوه حل خواهد کرد.
اکبری در ادامه از امضای موافقت‌نامه تجارت آزاد میان ایران و سوریه خبر داد و گفت: دولت سوریه نسبت به سرمایه‌گذاری مشترک در این کشور نگرش مثبتی دارد، ضمن اینکه بازار سوریه بازار بی‌‌‌‌‌رقیبی برای بخش‌خصوصی ایران بوده و این کشور می‌تواند به دروازه ورود کالاهای ایرانی به سایر کشورهای عربی و آفریقایی تبدیل شود.
او همچنین با اشاره به اینکه کشت فراسرزمینی ایران در سوریه قابل‌مذاکره است، افزود: این کشور در زمینه دسترسی به وسایل حمل‌ونقل عمومی و سنگین با مشکلات جدی مواجه است و احتمالا امکانات رها شده خودروسازان ایران در این کشور برای ساخت خودروهای تجاری قابل‌استفاده خواهد بود.
شناخت اندک فعالان ایرانی از بازار سوریه
در ادامه این جلسه، فهد درویش، رئیس اتاق مشترک سوریه و ایران در سخنان خود، شناخت بخش‌خصوصی ایران از اقتصاد و بازار سوریه را ناکافی خواند و گفت که پیش از هر اقدامی لازم است آگاهی از این بازار افزایش پیدا کند.
او تجارت ایران و سوریه را سهل و ممتنع توصیف کرد و گفت: واردات پوشاک و منسوجات و همچنین خودرو سواری به سوریه ممنوع است. این ممنوعیت‌‌‌‌‌ها از سوی دولت اعمال‌شده که با امضای موافقت‌نامه تجارت آزاد هم ممنوعیت آنها برطرف نمی‌شود، اما ورود نخ و پارچه و همچنین اتوبوس به کشور ما مجاز است.
رئیس اتاق مشترک سوریه و ایران سپس پیشنهادهایی مبنی‌بر تبادل فهرستی از اقلام وارداتی مجاز دو کشور و همچنین تبادل هیات‌‌‌‌‌های تجاری در آینده‌‌‌‌‌ای نزدیک و بر‌‌گزاری جلسات مذاکره مستقیم میان تجار را نیز پیشنهاد داد که مورد اقبال قرارگرفت و مقرر شد که مذاکرات بعدی بر پایه این فهرست‌‌‌‌‌ها انجام گیرد.
منبع: دنیای اقتصاد