موج‌های شناسایی سود و پول‌های تازه‌وارد

در روزی که باز هم ارزش معاملات خرد (بدون احتساب معاملات بلوک و اوراق) برای چهارمین روز پی‌در‌پی در سطوح بالاتر از ۲ هزار میلیارد تومان بود، افت ۲/ ۱ درصدی شاخص کل بورس تهران با کاهش ۶/ ۰ درصدی نماگر هم‌وزن با تاثیر یکسان نمادها همگام شد. این اتفاق نشانگر افت سراسری قیمت سهام است. البته این افت قیمتی در سهام کالایی سنگین‌تر بود. عواملی مانند افزایش سطح ریسک سیستماتیک، افت قیمت کالاها در بازار جهانی و افزایش نگرانی‌ها از رکود جهانی و مهم‌تر از همه قوت گرفتن موج شناسایی سود موجب این اتفاق شد. با این حال شرکت‌های کوچک‌ و متوسط بازار سهام اثرپذیری کمتری از تغییرات جهانی دارند به طوری‌که با تکیه بر بازارهای داخلی و عدم عقبگرد محسوس قیمت‌های داخلی به خصوص در رابطه با کالاهای مصرفی و ضروری سبب می‌شود تا ریسک‌هایی از جنس اتفاقات اخیر این دسته از سهام را کمتر تحت‌الشعاع قرار دهد.

روز گذشته به‌رغم عقبگرد دماسنج اصلی بازار سهام به کانال ۳۰۲ هزار واحدی، خالص تغییر مالکیت بورس تهران ۱۳۹ میلیارد تومان به سمت بورس‌بازان حقیقی بود. به نظر می‌رسد تازه واردهای بورسی با پول‌های سنگین بدون توجه به تحلیل‌های کارشناسی، به خرید سهم در هر قیمتی اقدام می‌کنند به‌طوری که از ابتدای هفته جاری و طی ۴ جلسه معاملاتی، خالص تغییر مالکیت بورس تهران به بیش از ۵۶۳ میلیارد تومان رسیده است. معامله‌گران حقیقی بیشترین میل را به خرید سه سهام بانکی «وبصادر»، «وتجارت» و «ونوین» داشتند. به‌صورتی که خالص تغییر مالکیت بانک صادرات بیش از ۸۵ میلیارد تومان به سمت سهامداران حقیقی بود. این در حالی است که بورس‌بازان حقوقی بیشتر در سمت خرید سه نماد «وپاسار»، «خساپا» و «چدن» ظاهر شدند.

روز گذشته باز هم گروه بانکی با ارزش معاملات ۴۳۵ میلیارد تومانی در صدر فهرست برترین گروه‌های صنعت قرار گرفت. به نظر می‌رسد در شرایطی که وضعیت اغلب گروه‌ها به تعیین تکلیف ریسک‌های جدید گره خورده است، معامله‌گران حقیقی اعتقاد به بری بودن سهام بانکی از این دسته از ریسک‌ها دارند. دیگر بهانه‌ای که موجب داغ شدن معاملات بانکی طی روزهای اخیر شده، عقب ماندن این گروه در رشد نسبت به متوسط بازار است. چنین عواملی سبب شد تا روز گذشته مالکیت بیش از ۱۶۰ میلیارد تومان از سهام بانک‌ها به سمت سهامداران حقیقی چرخش داشته باشد.

گروه ساخت خودرو و قطعات طی شهریور ماه از جمله صنایع پیشتاز بورسی در کسب بازدهی بودند. به‌طوری که تا روز دوشنبه متوسط قیمت‌ها در سهام خودرویی رشدی بالغ بر ۲۰ درصد را تجربه کرده بود. اما دوشنبه هفته جاری روند صعودی نماگر این صنعت متوقف شد و در این روز در سطوح قبلی خود درجا زد. این مسیر رو به رشد روز گذشته معکوس شد و متوسط قیمت‌ها در دومین گروه با بیشترین ارزش معاملات روزانه، افت ۶/ ۲ درصدی را تجربه کرد. این سنگین‌ترین افت شاخص صنعت در بین تمام گروه‌های پرنماد بود. به نظر می‌رسد پس از جهش‌های قیمتی بالا در سهام خودرویی، معامله‌گران ترجیح به ذخیره سود و خروج از این دسته از سهام داده‌اند به‌طوری که «خودرو» که روز یکشنبه دارای باارزش‌ترین صف خرید بین تمام نمادهای بازار سهام بود، روز گذشته در آخرین معاملات شاهد افت ۴/ ۴ درصدی قیمت سهم بود.

سیمانی‌ها نیز روز گذشته از اقبال بالایی برخوردار بودند به‌صورتی که با ارزش معاملاتی بالغ بر ۹۷ میلیارد تومان در بین پرمعامله‌ترین گروه‌های بازار قرار گرفتند. «ساروم» که طی یک ماه گذشته رشد قیمتی بالایی را تجربه کرده بود با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد از موعد انتشار صورت‌مالی قبلی تغییر با اهمیتی در عملیات شرکت ایجاد نشده است.

همزمان با افت ۲/ ۱ درصدی قیمت نفت برنت و کاهش آن به کمتر از ۶۹ دلار به ازای هر بشکه، نمادهای پالایشی بورس تهران با افت قیمتی مواجه شدند  به‌طوری که نماگر صنعت فرآورده‌های نفتی افت ۹/ ۱ درصدی را تجربه کرد. البته نمی‌توان این موضوع را نادیده گرفت که این گروه در کانون ریسک‌های پیش‌تر ذکر شده قرار دارد. رویکرد عمومی نسبت به این گروه، رشد قیمت‌ها همزمان با رشد قیمت نفت بوده است. با این حال تقابل دو عامل مذکور به سنگینی و غلبه ریسک‌ها منجر شده و کاهش قیمت‌ها را رقم زده است.

سایر کامودیتی‌ها نیز در بازار جهانی روز خوبی را تجربه نکردند و اغلب با افت قیمتی همراه شدند. همین امر موجب فشار بر قیمت سهام فلزی در بورس تهران شد. به‌طوری که فلزات اساسی افت ۲/ ۱ درصدی متوسط قیمت‌ها را تجربه کردند. فولاد با افت ۲/ ۲ درصدی در قیمت پایانی باعث شد تا بین تمام نمادهای بازار سهام سنگین‌ترین فشار را بر دماسنج اصلی بورس تهران وارد کند. به‌طوری که ۳۴۵ واحد از افت شاخص کل به واسطه کاهش ارزش بازار فولاد مبارکه اصفهان رقم خورد. با این حال در اواخر ساعت کاری بازار «فولاد» باز هم عقب‌نشینی کرد و در سطوح پایین‌تری نسبت به قیمت پایانی معامله می‌شد. به واسطه افت کالاها در بازار جهانی، وضع تعرفه ۲۰ تا ۲۵ درصدی بر صادرات مواد خام معدنی و فضای منفی غالب بر بورس تهران در روز گذشته، متوسط قیمت‌ها در گروه کانی‌های فلزی با کاهش ۷/ ۱ درصدی مواجه شد. به این ترتیب متوسط بازدهی قیمتی سهام کانی‌های فلزی، از ابتدای سال جاری به کمتر از ۲۹ درصد رسیده است. در پی وضع تعرفه مذکور، خانه معدن ایران در نامه‌ای به معاون اقتصادی رئیس‌جمهوری خواهان بازنگری این مصوبه شده است؛ مصوبه‌ای که به گفته متولیان دولتی این بخش با هدف حفظ تولید داخل و جلوگیری از خام‌فروشی مواد معدنی در دستور کار قرار گرفته است.