پرونده «تعطیلات» در چرخ‌دنده‌‌های دولت

شهرهای بزرگ کشور همه ساله در اواخر پاییز و اوایل زمستان دچار بحران «آلودگی هوا» می‌شوند. این آلودگی در برخی روزها به‌دلیل پایداری هوا، انباشته می‌شود که البته با پیش‌بینی‌‌های هواشناسی، زمان انباشت آلودگی و بروز آلودگی حاد از چند روز جلوتر،‌ قابل رصد و برآورد است. آنچه در هفته‌های اخیر در قالب تصمیمات دولتی رخ داد غفلت از تعطیلات پیشگیرانه برای جلوگیری از انباشت آلودگی بود به‌طوری‌که تعطیلات تصادفی با تصمیمات شبانه عملا هیچ کمکی به کاهش حجم آلودگی و رساندن آن به سطح پایین‌تر از شرایط اضطرار و ناسالم نشد، بلکه فقط شدت بدترشدن اوضاع را تا حدودی کاهش داد.

وزیر گردشگری معتقد است: یک پادزهر «آلودگی حاد» در فصل زمستان، «تعطیلات برنامه‌ریزی شده» است به این معنا که برای روزهایی از این فصل، با اطلاع و اعلام قبلی دولت، «تعطیل رسمی» در قالب «تعطیلات زمستانی» اعمال شود تا خانواده‌ها از دو مزیت این نوع تعطیلات در فصل زمستان نفع ببرند. نفع اول، فرصت‌یابی برای گردش و تفریح و سفر است که از این مسیر، بازار گردشگری کشور نیز در فصلی از سال که سفرها به حداقل می‌رسد، رونق خواهد گرفت. نفع دوم نیز مهار روند فزاینده آلودگی هوا در ایام سرد سال است به‌طوری‌که با تعطیلی سراسری زمستانی، کاهش فعالیت‌ها و رفت و آمدهای شهری باعث تخلیه حجم انباشت ذرات آلاینده در شرایط وارونگی هوا می‌شود و در نتیجه کلان‌شهرهای مستعد آلودگی زمستانی تا حدود زیادی از مسیر منتهی به شرایط اضطرار فاصله می‌گیرند.

اما آن‌طور که وزیر گردشگری روز گذشته اعلام کرد، تصمیمات تصادفی در بحران اخیر آلودگی هوا از این بابت که امکان سفر برنامه‌ریزی شده را از خانوارها سلب می‌کند و عملا مانع از خروج آنها از شهرهای آلوده می‌شود، از بابت مانع شدن در برابر اثر بدیهی تعطیلات پیشگیرانه، به شهروندان خسارت وارد می‌کند.مونسان درباره سرنوشت تعطیلات زمستانی گفت: این طرح را از دو سال پیش همراه با مزایایش به دولت ارائه کردیم. اما متأسفانه به این موضوع توجه چندانی نشد و در چرخه وزارت آموزش‌وپرورش رفت و با توجه به سه مرتبه نامه‌نگاری آنها اظهارنظر نمی‌کردند و در چرخ‌دنده‌های اداری گیر کرد.مونسان با اشاره به اینکه استان‌های جنوبی کشور به‌دلیل شرایط آب و هوایی عمده اوقات خوب گردشگری‌شان نیمه دوم سال است، گفت: طرح تعطیلات زمستانی سبب رونق اقتصادی و گردشگری این استان‌ها خواهد شد. از طرفی چون در شهرهای بزرگ نیز موضوع آلودگی هوا وجود دارد این طرح سبب کاهش آلودگی می‌شود.

مونسان درباره اینکه «تعطیلات زمستانی» به‌عنوان پادزهر آلودگی بحرانی به بدترین شکل و در قالب تصمیمات ناگهانی و برنامه‌ریزی نشده به اجرا درآمد نیز تصریح کرد: این موضوع امسال نشان داد اگر به آن طرح توجه می‌شد چه اقدام مناسبی بود. امسال شاهد تعطیلی بودیم، اما برنامه‌ریزی نشده و چه خوب بود این تعطیلی‌ها با برنامه‌ریزی و دستاوردهای گردشگری و اقتصادی برای کل کشور رخ می‌داد.وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با بیان اینکه اجرای این طرح سبب کاهش آلودگی و رونق گردشگری در کل کشور به‌ویژه استان‌های جنوبی می‌شود، اظهار کرد: «باز هم پیگیرم و امیدوارم این طرح با تجربه رخ‌داده در سال جاری، مورد تصویب قرار بگیرد.»به گزارش «دنیای اقتصاد»، مدارس تهران طی یک ماه و نیم گذشته به مدت ۱۴ روز به‌خاطر آلودگی هوا تعطیل شدند. این میزان تعطیلی حتی از تعطیلات نوروز هم بیشتر بود، اما چون از قبل برنامه‌ریزی و اعلام نشد، خانوارها و دانش‌آموزان نتوانستند از مهمترین نفع تعطیلی زمستانی که همان فراغت از کار و تحصیل به قصد تامین انرژی روحی و فکری برای ادامه تحصیل است بهره ببرند. اغلب دانش‌آموزان در تعطیلات آلودگی مجبور به دورآموزی شدند به این معنا که برخی مدارس تهران با راه‌اندازی کانال‌های تلگرامی و واتس‌اپی، تدریس از راه دور را در ایام تعطیلات آلودگی اجرا کردند.خانواده‌های دانش‌آموزان نیز در تعطیلات آلودگی مجبور به سفرهای اضافه درون شهری برای انتقال فرزندانشان به خانه‌های اقوام خود شدند.

بنابراین چون تعطیلات آلودگی، از قبل اعلام نشده بود و همچنین روزها بریده بریده تعطیل شدند، امکان سفر سلب شد و هم اینکه چون تعطیلات فقط برای دانش‌آموزان بود، ترددها و ترافیک‌های آلوده‌ساز در شهر همچنان ادامه پیدا کرد.وزیر گردشگری پیش‌تر وعده داده بود تقویم تعطیلات کشور به «آخر هفته دو روزه» مجهز شود. در صورتی که آخرهفته دو روزه اتفاق بیفتد، بخشی از رفت و آمدهای روزانه درون شهری به شکل پایدار کاهش پیدا می‌کند و همچنین سفرهای منظم آخر هفته خانوارها نیز در کشور شکل خواهد گرفت که نتیجه آن رونق بازار گردشگری خواهد بود.این بازار در خیلی از کشورهای توسعه یافته، یک بازار درآمدساز به حساب می‌آید و سالانه منابع قابل توجه برای کسب‌و‌کارهای خدماتی مرتبط با بازار گردشگری به‌وجود می‌آورد.بازار گردشگری به لحاظ اشتغال‌زایی نیز یک بازار پرمزیت است. در این بازار با حدود ۵۰ میلیون تومان سرمایه می‌توان یک کسب‌و‌کار نوین مرتبط با یکی از انواع خدمات گردشگری تاسیس کرد.

با توجه به اینکه اکوتوریسم به‌عنوان یکی از محصولات نوین گردشگری مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار گرفته است، تعطیلات زمستانی می‌تواند فرصت مناسبی را برای توسعه گردشگری در استان‌های جنوبی کشور ایجاد کند و این استان‌های گرمسیر در فصل‌های سرد امکان استفاده از جاذبه‌های گردشگری را که در فصل‌های گرم از آن محروم بوده، برای گردشگران فراهم کند. مونسان به پیشنهادهای مطرح شده برای اقدامات جدید در استان‌های جنوبی همچون قرار گرفتن هرمزگان به‌عنوان قطب گردشگری دریایی کشور و ایجاد اولین منطقه آزاد گردشگری در سواحل مکران اشاره کرده است که این امر می‌تواند با اشتراک‌گذاری ظرفیت‌های استان‌های گرمسیر و رونق و رشد بازار گردشگری در این مناطق و افزایش گردشگران داخلی و خارجی به توسعه شهری و استانی و در نتیجه توسعه بازار گردشگری کشور و رونق اقتصادی آن منجر شود. وجود جزایر بسیار در جنوب کشور که دارای ظرفیت‌های گسترده‌ای در جذب گردشگر است، می‌تواند فرصت‌های بسیاری را برای جذب گردشگران داخلی و خارجی ایجاد کند. مالزی به‌عنوان یک کشور پرگردشگر به دلیل داشتن جزایر بسیار یکی از بهترین مقاصد گردشگری دریایی دنیا به‌شمار می‌رود که هر سال به‌دلیل داشتن این جاذبه گردشگری، توریست‌های بسیاری را به خود جذب می‌کند.