اين تصميم با بحثهاي پرشور ميان خبرنگاران مجله اكونوميست اتخاذ ميشود. برندگان پيشين شامل كلمبيا (براي پايان دادن به جنگ داخلي)، اوكراين (براي مقاومت در برابر تهاجم بيدليل) و مالاوي (براي دموكراتيك شدن) بودهاند. در سال ۲۰۲۳ اين جايزه به يونان اهدا شد، چرا كه اين كشور از يك بحران مالي طولاني خارج شد و يك دولت ميانهرو و معقول را دوباره انتخاب كرد. گزارش تازهاي كه اكونوميست ارايه كرده و توسط وبسايت اكوايران ترجمه شده را بخوانيد:
لهستان و مقابله با حكمراني بد
فهرست كوتاه امسال شامل پنج كشور بود. دو كشور با حكمراني بد مقابله كردند. در لهستان، دولت جديد دونالد توسك كه پس از انتخابات پارلماني ۲۰۲۳ شكل گرفت، سال را به تلاش براي رفع آسيبهاي وارده توسط دولت پيشين گذراند. حزب قانون و عدالت، كه به مدت هشت سال حكومت كرد، استانداردهاي ليبرال دموكراتيك را تضعيف كرد و با الگوبرداري از ويكتور اوربان در مجارستان، كنترل دادگاهها، رسانهها و كسبوكارها را به دست گرفت. آقاي توسك اكنون روند طولاني بازسازي نهادها را آغاز كرده است. او همچنين لهستان را به عنوان يك ستون قويتر براي امنيت اروپا، با ارتشي بزرگ و افزايش هزينههاي دفاعي، مطرح كرده است. با اين حال، او برخي اصول قانون اساسي را ناديده گرفته است و روابط لهستان با آلمان همچنان ضعيف است.
جنوب آفريقا و تغيير در اكثريت پارلمان
در فاصله ۱۰,۰۰۰ كيلومتري، آفريقاي جنوبي نيز خواستار تغيير بود. در انتخابات ماه مه، كنگره ملي آفريقا (ANC) براي اولينبار اكثريت پارلماني خود را از دست داد؛ حزبي كه از زمان پايان آپارتايد در سال ۱۹۹۴ بر اين كشور حكمراني كرده بود. رأيدهندگان از شكستهاي اقتصادي، تشديد شده توسط فساد و غارت نهادهاي دولتي توسط رهبران حزب حاكم، خسته شده بودند. اكنون ANC مجبور است از طريق ائتلاف حكومت كند و رهبران معقولتر آن انتخاب كردهاند كه اين كار را با اتحاد دموكراتيك (DA)، يك حزب ليبرال با سابقه مديريت خوب شهرها و مناطق، انجام دهند. اين ائتلاف جديد براي حل مشكلات بزرگي همچون بيكاري و جرم و جنايت دشواريهاي زيادي خواهد داشت، اما فرصتي براي حكمراني بهتر ايجاد كرده است.
آرژانتين و اصلاحات اقتصادي
كشوري ميتواند به دليل اصلاحات اقتصادي اين جايزه را ببرد. سياستهاي آرژانتين بهطور سنتي فاجعهبار بوده است: خرجتراشي بيرويه، تورم بالا، نرخهاي متعدد مبادله ارز و پيشفرضهاي مكرر. در سال ۲۰۲۴، خاوير ميلي، رييسجمهور «آناركو-كاپيتاليست» اين كشور، راديكالترين آزمايش بازار آزاد جهان را به راه انداخت، هزينههاي دولتي را بهشدت كاهش داد و مقرراتزدايي كرد. اين اقدامات نتيجه دادند: تورم و هزينههاي استقراض كاهش يافت و اقتصاد در سه ماهه سوم رشد دوباره را آغاز كرد. اما آرژانتين همچنان با ارز بيشازحد ارزشمند روبرو است و حمايت عمومي از اين «شوك درماني» ممكن است دوام نياورد.
سوريه و سقوط اسد
نامزد دوم ما يك ورودي ديرهنگام بود: سوريه. سرنگوني بشار اسد در ۸ دسامبر پاياندهنده نيم قرن ديكتاتوري خانوادگي بود. فقط در ۱۳ سال گذشته، جنگ داخلي و خشونت دولتي جان حدود 600هزار نفر را گرفته است. رژيم اسد از سلاحهاي شيميايي و شكنجه گسترده عليه مخالفان احتمالي استفاده كرد و براي تأمين مالي به قاچاق مواد مخدر در مقياس صنعتي متوسل شد. اسد بدترين مستبد سرنگونشده در سال ۲۰۲۴ بود. اما كيفيت چيزي كه جايگزين او ميشود نيز اهميت دارد. هيات تحريرالشام (HTS)، قدرتمندترين گروه شورشي كه اكنون دمشق و بخشهايي از بقيه سوريه را كنترل ميكند، تاكنون عملگرايانه رفتار كرده است. اما تا سال ۲۰۱۶ اين گروه با القاعده مرتبط بود و چندين سال استان ادلب را با كفايت اما سركوبگرانه اداره كرد. اگر HTS بيش از حد قدرت بگيرد، ممكن است يك استبداد اسلامگرايانه برقرار كند. اگر قدرت كافي نداشته باشد، سوريه ممكن است فروپاشد.
برنده امسال: بنگلادش
برنده امسال ما بنگلادش است كه يك مستبد را نيز سرنگون كرد. در ماه آگوست، اعتراضات خياباني به رهبري دانشجويان شيخ حسينه، كه به مدت ۱۵ سال بر اين كشور ۱۷۵ ميليوني حكومت كرده بود را وادار به كنارهگيري كرد. او كه دختر يك قهرمان استقلال است، زماني رشد اقتصادي سريعي را مديريت ميكرد، اما سپس سركوبگر شد، انتخابات را دستكاري كرد، مخالفان را زنداني كرد و نيروهاي امنيتي را دستور داد تا معترضان را هدف قرار دهند. مبالغ هنگفتي تحت حكومت او دزديده شد.
بنگلادش سابقه خشونت انتقامجويانه در تغيير قدرت دارد. حزب اصلي مخالف، BNP، نيز فاسد است. افراطگرايي اسلامي نيز تهديدي محسوب ميشود. با اين حال، انتقال قدرت تاكنون دلگرمكننده بوده است. يك دولت موقت تكنوكراتيك به رهبري محمد يونس، برنده جايزه صلح نوبل، با حمايت دانشجويان، ارتش، كسبوكارها و جامعه مدني، نظم را برقرار كرده و اقتصاد را تثبيت كرده است. در سال ۲۰۲۵ اين دولت بايد روابط با هند را ترميم كند و تصميم بگيرد كه انتخابات چه زماني برگزار شود.ابتدا بايد اطمينان حاصل شود كه دادگاهها بيطرف هستند و مخالفان زمان كافي براي سازماندهي دارند. هيچكدام از اينها آسان نخواهد بود. اما براي سرنگوني يك مستبد و برداشتن گامهايي به سوي يك حكومت ليبرالتر، بنگلادش كشور سال ماست.