گروه گردشگری-علیرضا پویانسب: حمل و نقل و به ویژه ریل و قطار مهمترین بخش صنعت گردشگری را تشکیل می دهد؛ این وسیله در ایران هنوز پاسخگوی خیل مسافران نیست هر چند این وسیله می تواند در رشد گردشگری بسیار مثمرثمر باشد اما به گفته کارشناسان گردشگری، سیستم حمل ونقل ریلی کشور هنوز نتوانسته در صنعت گردشگری کارنامه مطلوبی از خود ارایه کند و زمینه های رشد بیشتر آن را فراهم آورد چراکه بخش ریلی کشور هنوز در سال های قبل مانده و از همان سیستم های ابتدایی استفاده می کند و قطعا گردشگر خارجی که از تبار قطارهای پر سرعت می آید حوصله ای برای سوار شدن بر این قطارها را ندارد همچنین واگن های موجود بر روی ریل های کشور نیز واگن های لوکسی نیستند و نباید انتظار داشته باشیم گردشگری که برای خرج کردن به کشور های دیگر سفر می کند دلش بخواهد سوار چنین واگن هایی شود. حل این مشکل ها قطعا نیازمند برنامه هایی با زمان بندی بلند است چراکه بخش ریلی بخش زمان بندی های طولانی است، اما اگر همین امروز هم شروع کنیم دیر نخواهد بود.
برای بررسی بیشتر این موضوع اقتصادبازار با مدیران بخش دولتی و خصوصی درگیر در صنعت گردشگری ریلی به گفتگو و تبادل نظر در این خصوص پرداخت.
"حسن ماسوری" مدیرکل راه آهن استان اصفهان گغت: طول خطوط ریلی اصلی و فرعی 960 کیلومتر است که در شرایط فعلی راه آهن بدون در نظر گرفتن راه آهن سریع السیر 500 کیلومتر ارزش خط خواهیم داشت.
وی با بیان اینکه دو خطه شدن راه آهن اصفهان حدفاصل میبد به زرین شهر یکی از مهمترین فعالیت ها است، افزود: اصفهان و خطوط راه آهن آن راه ارتباطی استان های یزد، هرمزگان خوزستان و لرستان است و یکی از گلوگاه های مهم ریلی کشور محسوب می شود.
مدیرکل راه آهن استان اصفهان با اشاره به اینکه زیر ساخت توسعه ای ایستگاه راه آهن اصفهان به گونه ای است که بتواند جذب گردشگر کند چراکه ما به این موضوع واقف هستیم که بالاخره در آینده ای نزدیک صنعتی باید جایگزین صنعت نفت شود و قطعا آن صنعت؛ صنعت ترانزیت بار و مسافر خواهد بود و با توجه به سه کیدور مهمی که ایران به آنها دسترسی دارد یعنی کریدور " اروپا به آسیای میانه"،"شما به جنوب در بند امام(ره)" و "شرق به غرب" مهمترین کریدورهایی است که در حال حاضر ما حرکت ریلی داریم و قرار است این سه کریدور به 7 کریدور تبدیل گردد و افغانستان، عراق و کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز به آن اضافه خواهند شد.
ماسوری تصریح کرد: حرکت در مسیرهای ریلی نسبت به دیگر حمل و نقل ها مطمئن تر است پس اگر ما بتوانیم در تجارت جهانی و مراودات جهانی شرکت کنیم گردشگری از طریق ریل می تواند یکی از گردشگری های مهم برای کشور باشد و تورهای اروپایی مدام از طریق این حمل و نقل وارد کشور خواهند شد.
وی ورود قطارهای عقاب طلایی را مهم و نتیجه بخش برای صنعت ریلی عنوان کرد و گفت: با ورود این قطار ها قطعا می توانیم امکانات ریلی کشور را بسنجیم و در حال حاضر با حضور هفت قطار فقط یکی از آنها با تاخیر مواجه شد که مشکل نیز در کشور ترکیه بوده و همه آنها همواره به وقت و حتی زودتر از وقت معمول به ایستگاه رسیده اند.
مدیرکل راه آهن استان اصفهان با اشاره به اینکه امروز گردشگری ریلی رقیب گردشگری دریایی است اظهار کرد: زیرساخت ها در بحث ریلی کشور در حال ارتقا و تقویت است و در سال جاری قرار است هر ماه یکی از این قطارهای عقاب طلایی وارد کشور شود این کار علاوه بر افزایش تعامل کشور با جامعه جهانی اذهان، کشورها و تبلیغات را به سمت ایران می کشاند این اتفاقات در حالی رخ می دهد که امروز گردشگری ریلی رقیب گردشگری دریایی است چراکه امنیت بالاتری دارد.
ماسوری ادامه داد: جایگزینی قطارهای لوکس به جای قطارهای و رام های قدیمی تر و افتتاح قطار پر سرعت در کشور ما بین اصفهان و تهران قطعا گردشگری ریلی کشور را متحول می کند.
وی با بیان اینکه برای قطار پرسرعت زیرساخت ها از سال ها پیش آماده بود اما اجرا دیر کلید خورد، افزود: دولت تدبیر و امید دیدگاهش این است که اساس کار خود را باید بر روی ریل بگذارد و سرمایه گذاری های زیادی انجام می دهد البته باید به این نکته توجه کنیم که سرمایه گذاری ریلی مدت دار است.
مدیرکل راه آهن استان اصفهان تصریح کرد: اگر بتوانیم مردم را با سمت ریل سوق دهیم بر گردشگری داخلی و خارجی تاثیر به سزایی خواهد گذاشت اگر خط آهن تهران اصفهان شیراز تکمیل شود و قطار سریع السیر اصفهان به تهران به بهره برداری برسد که بر اساس برنامه سال 96 تمام خواهد شد حتی اگر با سرعت 350 کیلومتر هم افتتاح نشود باعث افزایش و رونق گردشگری می شود.
ماسوری تاکید کرد: من به عنوان مدیرکل از ورود سرمایه گذار خصوصی به بخش ریلی اصفهان استقبال می کنم و از تسهیلات دولتی نیز برای سرمایه گذاری خصوصی هزینه می کنم و حتی حاضریم تا وام با بهره 20 درصدی برای سرمایه گذار تهیه کنیم.
وی در خصوص ورود بخش خصوصی ادامه داد: یکی از مراکز اقامتی شرق اصفهان از ما در خواست کمک و ورود به بخش ریلی دارد که ما می توانیم به او یک قطار حومه ای بدهیم و اگر بتواند خود را در سطح مورد نظر و استاندارد برساند یکی از ایستگاه های مشهد به اصفهان را می توانیم به این مرکز اقامتی سوق دهیم.
مدیرکل راه آهن استان اصفهان با تاکید بر اینکه نرافیک ریلی اصفهان یکی از مشکلات مهم ریلی است، ادامه داد: دو خطه شدن ریل اصفهان می تواند این مشکل را اندکی حل کند ما همچنین در بخش اعظمی از پروژه ها با خلا روبرو هستیم که باید آن را جبران کنیم ضعف عمده دیگر نبود شرکت اتوبوسرانی برای سرویس دهی به مسافران راه آهن است.
ماسوری خاطرنشان کرد: آینده ریل اصفهان در بخش گردشگری قطعا آینده روشنی است و اگر قطار پر سرعت وارد شوند و واگن های لوکس به این بخش تزریق گردد قطعا ریل میتواند بر گردشگری داخلی و خارجی اصفهان تاثیر بگذارد.
اما بخش خصوصی وضعیت ریلی ایران و اصفهان را برای گسترش بحث گردشگری مناسب نمی داند و به همین منظور حتی آن را یکی از عوامل گریز گردشگر از کشور می داند
مظفر محمدیان یکی از فعالان بخش خصوصی ریلی می گوید: بحث حمل و نقل ریلی از دو بعد مسافر و بار قابل بررسی است البته در بخش انسانی و ترانزیت انسانی قطعا شروع کار با قطارهای گردشگری فعلی خوب است و طبیعتا این قطارهای با هماهنگی قبلی وارد می شوند، اما این اتفاق فقط برای مقطع یک یا دو ساله جواب می دهد و برای بحث گردشگری کلان مناسب نیست چراکه ریل ما پاسخگو نخواهد بود و قطعا اگر راه آهن کشور درگیر مسائل گردشگری شود این راه آهن است که ضربه می خورد چراکه راه آهن کشور ایران استخوان بندی درستی ندارد و قطعا یک سفر و تبلیغ بدی برای گردشگر خارجی به وجود می آورد.
وی با بیان اینکه طرح توسعه ریلی کشور که مطرح شده است طرح خوبی است، اما باید ضمانت اجرایی داشته باشد، گفت: با قطارهای فعلی 5 تا 6 روز یک مسافرت داخلی طول می کشد و به همین دلیل است که می گوییم راه آهن جواب گو نیست پس باید سرمایه گذاری در این زمینه انجام می شود در مسیر درست حرکت کند.
این فعال بخش خصوصی در صنعت ریلی با اشاره به تاریخچه ورود ریل و قطار به اصفهان اظهار کرد: ذوب آهن باعث و بانی ورود قطار به اصفهان است چراکه باید مواد اولیه و ذغال سنگ با ریل به اصفهان منتقل می شد چراکه بجز ریل سودی برای کارخانه نداشت پس از آن فولاد در کنار ریل راه اندازی شد و این شرکت دو برابر ذوب آهن از ظرفیت ریلی اصفهان استفاده کرد و قرار است در سال های آینده نیز هر دو کارخانه ظرفیت های خود را دو برابر کنند که یعنی دوبرابر استفاده بیشتر از ریل و راه آهن و این یعنی نبود توان ریلی اصفهان برای جابجایی بار و مسافر!
محمدیان با بیان اینکه مدیریت راه آهن نیازمند خانه تکانی اساسی است، ادامه داد: گردشگر در این کشور قطاری می خواهد که سرعتی بالاتر از 200 کیلومتر داشته باشد آیا چنین توانی در ریل کشور موجود است چراکه گردشگر می خواهد پول خرج کند و زمان برایش بسیار مهم است پس سرویس دهی در بخش گردشگری بسیار مهم است و راضی نگه داشتن گردشگر از اهم واجبات این صنعت می باشد پس ما باید در ریل کاری کنیم که همه این اتفاقات رخ بدهد چراکه گردشگر برای دنیا بسیار مهم است.
وی خاطرنشان کرد: همه مشکلات ریلی کشور قابل حل است و می توانیم در این کشور قطار گردشگری داشته باشیم اما به شرطی که سرعت و نوع واگن ها تغییر کنند، سرویس دهی ها بسیار بهتر از این باشد و همت و حمایت پشت کار باشد بخش خصوصی را باید ترقیب کنند تا در این زمینه سرمایه گذاری کند و از مجموعه های توریستی در خطوط ریلی استفاده کنند قطعا با این اتفاقات چرا ریل ما نتواند گردشگر پذیر شود.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان وی با بیان اینکه طبق قرارداد منعقد شده قرار است تا پایان سال جاری 15 تا 20 قطار گردشگری وارد اصفهان شود، افزود: ورود قطارهای گردشگری موجب توسعه فرهنگ ارتباط گردشگری از طریق ریل خواهد شد و علاوه بر این افرادی خاص از این قطارها استفاده می‌کنند که در معرفی کشور و اصفهان بسیار موثر است؛ برای مثال آخرین قطاری که در سال 1393 با این هدف وارد کشور شد، حامل خبرنگاران و عکاسان گردشگری بود.
فریدون الهیاری در خصوص وضعیت ایستگاه راه آهن و ورود گردشگران به اصفهان از این مکان تصریح کرد: اگرچه ایستگاه راه آهن اصفهان امروز یکی از بهترین ایستگاه‌های ایران محسوب می‌شود، اما هنوز وضعیت راه آهن در کشور و اصفهان مناسب نیست و از شرایط مطلوب فاصله زیادی داریم، به ویژه در خصوص ورودی راه آهن باید تدابیر ویژه اندیشیده شود.
الهیاری خاطرنشان کرد: هنوز آمار ورود گردشگر خارجی در فروردین ماه سال 1394 استخراج نشده است، اما از شواهد مشخص است که فروردین سال جاری نسبت به سال گذشته، از نظر ورود گردشگر متفاوت بوده و قطعا رقم قابل توجهی ثبت شده است.