فعال گردشگری پاکستان نیز به سختی‌های گرفتن ویزای شهروندان پاکستانی اشاره کرد و این موقعیت را برای جذب دوسویه گردشگر مثبت دانست. مدیرکل بازاریابی و تبلیغات گردشگری سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشورمان هم به‌عنوان نماینده ایران و با توجه به چنین استقبالی ضرورت شکل‌‌گیری شبکه‌ای واحد در بخش گردشگری کشورهای اکو را حائز اهمیت دانست و پیشنهاد کرد سازمان همکاری‌های اکو یک گروه گردشگری آنلاین با عضویت نمایندگان ۱۰ کشور ایجاد کند. این رایزنی‌ها در حالی صورت گرفته است که برخی از فعالان گردشگری معتقد هستند چنین فرآیندی می‌تواند در راستای توسعه گردشگری بسیار مفید باشد. در مقابل هم عده‌ای از صاحب نظران این حوزه بر این باورند ایجاد ویزای مشترک کشورهای اکو تاثیر چندانی بر رشد گردشگری نخواهد گذاشت؛ چرا که دلایل ضعف جذب گردشگر به کشور بیشتر از دریافت ویزا است و باید زیرساخت‌های مهم‌تر از لغو ویزا بهبود پیدا کند تا در نهایت لغو ویزا بتواند اثراث مثبت خود را به شکل چشمگیر نشان دهد.
ویزای مشترک معجزه نمی‌کند
بر همین اساس محمدعلی اشرف‌واقفی، نایب رئیس هیات‌مدیره جامعه تورگردانان ایران به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: «تفاهم ویزای مشترک قطعا اتفاق مثبتی خواهد بود؛ اما نمی‌توان انتظار داشت چنین کاری باعث شود تا گردشگری کشور رونق چشمگیری پیدا کند.» اشرف‌واقفی ادامه می‌دهد: «ویزای توریستی مشترک بین کشورهای عضو اکو اتفاق خوبی است که می‌تواند اثرات روانی مثبتی داشته باشد آن هم در زمانی که بار روانی منفی بر کشور ما حاکم است و جز اخبار منفی خبر دیگری به گوش نمی‌رسد.» به گفته او چنین فرآیندی زمانی ارزشمند خواهد شد که قبل از آن یک مجموعه اقدامات مثبت در زمینه بهبود شرایط گردشگری صورت گرفته باشد. در صورت ایجاد زیرساخت‌های لازم لغو ویزا میان کشورهای اکو می‌تواند تاثیرات کاملا محسوسی را به وجود آورد.
وی در ادامه می‌گوید: «باید در بازارهای هدف تبلیغات و بازاریابی صورت گیرد. باید ایران در کشورهای هدف به‌عنوان یک کشور امن با دارا بودن جاذبه‌های گردشگری شناخته شود. باید برای مقابله با ایران‌‌هراسی هر چه سریع‌تر دست به کار شد. برای رسیدن به این اهداف لازم است حضور ایران در رسانه‌های بینالمللی پررنگ شود.» اشرف‌واقفی معضل لغو پروازهای بینالمللی را هم موضوع مهمی دانسته که در صورت وجود چنین معضلی حتی اجرایی شدن ویزای توریستی مشترک بین کشورهای عضو اکو اتفاق چندان موفقی نبوده و بر این عقیده است که باید ابتدا چنین شرایطی بهبود یابد تا بعد از آن از ویزای توریستی مشترک بین کشورهای عضو اکو احساس رضایت و خرسندی کرد.
اگرچه تسهیل دریافت ویزا و ایجاد ویزای مشترک سیاستی است که از سوی کشورهای مختلف صورت می‌گیرد و در برخی موارد شاهد موفقیت‌هایی در این زمینه بوده‌ایم؛ اما فعالان گردشگری بر این نکته تاکید دارند که چنین موفقیتی تنها به دلیل لغو ویزا نیست بلکه پشت این اتفاق، اتفاقات زیرساختی قوی‌تری رخ داده که به تاثیرات مثبت لغو ویزا بیشتر از قبل دامن زده است. مصطفی عباسی‌سروی، عضو دیگر جامعه تورگردانان نیز در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» با اشاره به این موضوع، ایجاد ویزای مشترک را در شرایطی مثبت و تاثیرگذار دانسته که بقیه معادلات مجهول در گردشگری حل شده باشد: «بسیاری از کشورها بوده‌اند که با لغو ویزا یا ویزای مشترک گردشگری‌‌شان به رونق رسیده و البته برخی از کشورها هم هستند که با وجود این، تاثیر مثبتی بر افزایش جذب گردشگر نداشته‌اند. این اتفاق به این دلیل رخ می‌دهد که ساختارهای هر کشور با دیگری متفاوت بوده و در حال حاضر ایران کشوری نیست که دریافت ویزای دشواری داشته باشد. برای همین به‌عنوان یک راهکار مشکل‌گشا نمی‌توان به آن اشاره کرد.»
او با بیان اینکه برخی کشورها با وجود داشتن دشواری‌های دریافت ویزا، گردشگر بسیاری دارند ادامه می‌دهد: «علت کم بودن گردشگر در ایران به دلیل سخت بودن دریافت ویزا یا نبود ویزای مشترک نیست؛ بلکه ضعف در زیرساخت‌های دیگر است. لغو ویزا برای کشورهایی یک راهکار موفق به حساب می‌آید که سایر ساختارهای گردشگری آنها درست باشد. متاسفانه ایران در زمینه ساختارهای گردشگری مشکلات بسیاری دارد.» عباسی‌سروی با یادآوری دورانی که برجام رخ داده بود و با خیل عظیمی از گردشگر مواجه بودیم می‌گوید: «زمان زیادی از گشایش‌هایی که بعد از برجام رخ داد نمی‌گذرد. آن زمان بود که وقتی با میزان زیادی گردشگر مواجه بودیم متوجه شدیم تا چه میزان زیرساخت‌های کشور برای جذب گردشگر ورودی ناکافی است.»
این عضو جامعه تورگردانان ایران بر این باور است تا زمانی که به گردشگری و این صنعت به‌صورت زنجیره‌ای نگاه نشود هیچ راهکاری به تنهایی نمی‌تواند به بهبود اوضاع گردشگری در کشور کمک کند: «هر ایده و راهکاری زمانی اثرگذار خواهد بود که به گردشگری به شکل زنجیره نگاه شود. در حال حاضر ایران دارای امنیت کامل است؛ اما ما هنوز در زمینه معرفی ایران به‌عنوان یک مقصد امن موفق نبوده‌ایم. ما حتی هنوز هم نتوانسته‌ایم این اشتباه را از ذهن جهانیان پاک کنیم که مردم ایران با شتر رفت و آمد نمی‌کنند و ایران و عراق دو کشور متفاوت هستند. وقتی هنوز نتوانسته‌ایم این نگاه را از ایران پاک کنیم، چقدر می‌تواند تسهیلات ویزایی کمک‌کننده باشد؟»
عباسی‌سروی اتفاق تفاهم ویزای مشترک را زمانی موفق می‌داند که این تفاهم‌‌نامه به سایر فعالیت‌های مشترک دیگر نیز تعمیم داده شود: «ایجاد رویدادهای مشترک، تورهای مشترک و... به همراه تفاهم لغو ویزا امکان اینکه تاثیرات مثبت چنین تفاهم‌‌نامه‌ای را نشان دهد بیشتر خواهد کرد. بنابراین تنها یک حرکت صرف که زنجیره‌ای به دنبالش نیست نمی‌تواند اثرات قابل توجه و امیدوارکننده‌ای به همراه داشته باشد.» آن‌طور که به نظر می‌رسد ویزای توریستی مشترک بین کشورهای عضو اکو زمانی می‌تواند یک گام موثر در پیشرفت صنعت گردشگری و جذب گردشگر ورودی باشد که یک سلسله فعالیت دیگر را قبل از خود با خود به یدک بکشد. چراکه لغو ویزا به تنهایی نمی‌تواند به افزایش میزان گردشگر کمک شایانی کند. هرچند از نظر بار روانی یک اتفاق خوب و مثبت تلقی می‌شود؛ اما باید در کنار این فرآیند اقداماتی فراتر از آن صورت گیرد تا بار روانی، بعد عملی نیز پیدا کند و تاثیرات آن را به شکلی کاملا محسوس احساس و رویت کرد. به هر روی ایجاد ویزای مشترک باعث تسهیل در سفر اتباع کشورهای غیر اکو نیز خواهد شد؛ اتفاقی که در بلندمدت به نفع تمام اعضای اکو خواهد بود.