کلاهبرداری از توریست‌ها با «دلار۴۲۰۰»
- توضیحات
دلار دونرخی که تاکنون رانت‌های پی‌درپی در بازارهای مختلف برای «دریافت‌کنندگان دلار ۴۲۰۰ تومانی» به همراه داشته و هرگز به تحقق هدف سیاست‌گذار از «رسمیت‌دادن به نرخ دولتی ارز در برابر نرخ واقعی بازار» منجر نشده، اکنون براساس یک کشف تازه، به «اسباب تخریب چهره ایران نزد توریست‌های خارجی» مبدل شده است.
فعالان بازار گردشگری از مجموعه دست‌اندازهایی در مسیر ورود گردشگر خارجی به کشور پرده برداشته‌اند که مهم‌ترین آنها، «شگرد برخی دلالان ارزی برای کم‌فروشی به توریست‌ها در جریان تبدیل دلار به ریال» است. ماجرای کلاهبرداری از توریست‌ها با دلار ۴۲۰۰ از این قرار است که برخی دلالان به استناد مصوبه دولت و نظام بانکی، نرخ تبدیل دلار به ریال را برای گردشگران خارجی، مبلغ ۴۲۰۰ تومان اعلام می‌کنند و با سوءاستفاده از بی‌اطلاعی توریست‌ها درباره «نرخ دلار در بازار» و «استفاده از دلار ۴۲۰۰ برای واردات کالاهای خاص»، ارز گردشگران را با نرخ غیرواقعی برایشان تبدیل می‌کنند.
این گروه از دلالان حتی برای تاییدیه دادن به گردشگر، از موتور جست‌وجوی گوگل استفاده می‌کنند؛ به‌طوری‌که در جست‌وجوها برحسب نوع کلیدواژه به‌کاررفته از سوی دلالان، عناوین «نرخ ارز ۴۲۰۰ تومان اعلام شد» یا «قیمت دلار رسمی به ۴۲۰۰ تومان تبدیل شد» و ... برای گردشگر به نمایش درمی‌آید. توریست‌های خارجی که با چنین سوءاستفاده‌هایی از سمت دلالان ارزی روبه‌رو می‌شوند بعد از مدتی – در طول اقامت‌شان در ایران یا بعد از بازگشت به کشور مقصد- از کم‌فروشی رخ داده، مطلع می‌شوند و آ‌ن‌طور که فعالان بازار گردشگری می‌گویند، نتیجه این اطلاع، پشیمانی از سفر به ایران و شروع تبلیغات منفی درباره نحوه تبدیل ارز و مواردی از این دست به هموطنانشان است. برخی از دلالان به راحتی از اعتماد گردشگران به موتور جست‌وجوی گوگل سوءاستفاده کرده و دلاری که در بازار آزاد بیش از ۱۰ هزار تومان است را با نرخ دولتی(۴۲۰۰تومان) از آنها خریداری می‌کنند. این موضوع موجب از بین رفتن حضور دومینویی گردشگران در ایران می‌شود؛ زیرا یکی از راهکارهای افزایش ورود گردشگر خارجی ترغیب شدن آنها توسط گردشگران سفر کرده است و اگر یک گردشگر در ایران چنین مشکلی برایش رخ دهد دچار بی‌اعتمادی به کشور مقصد شده و به‌جای جذب؛ سبب دفع گردشگران دیگر می‌شود.
در حال حاضر گردشگری در جهان به یک صنعت تبدیل شده؛ صنعتی که چرخ‌های آن توسط گردشگران به چرخش درمی‌آید و اولین اقدام در این امر رونق بخشیدن به گردشگری داخلی و بین شهری است و گام دوم این عرصه؛ مربوط به جذب گردشگر خارجی می‌شود که برای جذب چنین گردشگرانی، هر کشوری نیازمند ایجاد زیرساخت‌هایی مناسب است.ایران نیز در شرایط فعلی با کمبودهایی در زیرساخت و جذب گردشگر مواجه است که شاید علت آن در اولویت قرار نگرفتن گردشگری به‌عنوان یک جایگزین درآمد نفتی در کشور باشد. برخی از فعالان حوزه گردشگری درخصوص چالش‌های موجود در مسیر ورود توریست خارجی به «دنیای‌اقتصاد» اعلام کردند: هشت دست‌انداز در مسیر ورود توریست وجود دارد. امکان پرداخت آنلاین و تبادل مالی برای توریست‌ها در ایران وجود ندارد زیرا به علت تحریم؛ کشور ما به سیستم بانکی بین‌المللی متصل نیست. به همین دلیل فعالان حوزه گردشگری نیز نمی‌توانند به‌صورت مستقیم حق‌الزحمه خود را از توریست‌های خارجی دریافت کنند و برای این کار نیازمند واسطه‌های بی‌شماری هستیم.
یکی دیگر از چالش‌هایی که موجب دفع گردشگر ورودی می‌شود تبلیغات منفی دروغین علیه ایران است که همین تبلیغات موجب ترس در آنها شده است و به علت این امر بخشی از گردشگران از ورود به ایران خودداری می‌کنند. در حوزه ویزا نیز گردشگران با مشکلاتی مواجه هستند به‌طوری‌که در حال حاضر به گردشگرانی که در برخی مشاغل فعالیت دارند طبق قانون ویزا داده نمی‌شود در صورتی که ورود این افراد به ایران می‌تواند در افزایش جذب گردشگر خارجی تاثیرات مثبتی داشته باشد. یکی از این گروه‌ها خبرنگاران هستند؛ صاحبان گردشگری در ایران می‌گویند: خبرنگاران می‌توانند نکات مثبت ایران را دیده و به سایر کشورها نمایان کنند. علاوه‌بر آن گردشگران انگلیسی، کانادایی و آمریکایی نیز برای ایرانگردی باید حتما یک «راهنمای گردشگری» همراه آنها باشد و آنها خود به تنهایی نمی‌توانند در ایران به شهرهای دیگر سفر کنند که همین امر نیز باعث کم میلی گردشگران این کشورها به سفر به ایران می‌شود. فعالان حوزه گردشگری می‌گویند: تبدیل «دلار به ریال» نیز یکی از دغدغه‌های گردشگران ورودی محسوب می‌شود، زیرا گردشگران خارجی معمولا برای تعیین نرخ دلار در ایران به گوگل مراجعه می‌کنند که در آن متاسفانه نرخ هر دلار آمریکا در کشور ایران را «۴۲۰۰ تومان» اعلام کرده و برخی دلالان با سوءاستفاده از دلار دونرخی، ارز گردشگران را با قیمت «۴۲۰۰تومان» خریداری می‌کنند.
استفاده از موبایل شخصی در ایران برای گردشگرانی که بیشتر از ۳۰ روز می‌خواهند در کشور اقامت کنند به علت قانون رجیستری مقدور نیست. علاوه بر آن، این گردشگران معمولا به علت دسترسی نداشتن به اینترنتی باسرعت بالا از سفر به ایران صرف‌نظر می‌کنند. برخی از گردشگران برای سفر به شهرهای مختلف ایران تمایل دارند خودرو شخصی اجاره کرده و با همان ماشین سفر کنند، اما پیدا کردن «ماشین کرایه‌ای» در ایران بسیار دشوار است، زیرا تعداد آنها محدود بوده و همچنین دارای قیمتی بسیار گران نیز هستند. در واقع ایران نیازمند بنگاه‌هایی برای «اجاره ماشین» است که به گردشگران خارجی خدمتی با قیمتی مصوب ارائه دهد. بیمه یکی دیگر از معایبی است که گردشگران خارجی به علت تحریم ایران با آن مواجه هستند؛ زیرا بیمه‌ای که گردشگران تحت پوشش آنها هستند «بیمه توریست در کشور مبدا» نیز به علت تحریم بودن ایران و نداشتن ارتباط؛ شرکت‌های بیمه خارجی معمولا بیمه‌کنندگان خارجی این گردشگران را در ایران پوشش بیمه‌ای نمی‌دهند.
ولی تیموری معاون گردشگری وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری درخصوص مشکلات تبدیل دلار به ریال برای توریست‌ها عنوان کرد: درصد خیلی کمی از گردشگران هستند که این اتفاق برای آنها رخ می‌دهد؛ زیرا تمام دنیا از دو نرخی بودن دلار در ایران مطلع هستند و در تمامی خبرگزاری‌های داخلی و خارجی اعلام شده که دلار در ایران یک نرخ رسمی و یک نرخ آزاد دارد. اما با این حال ما برای رفع این مشکل به مراکز اقامتی و هتل‌ها اعلام کرده‌ایم که از تابلویی در بخش ورودی اقامتگاه خود استفاده کنند و قیمت روز دلار در ایران را به گردشگران اعلام کنند. کارشناسان این عرصه معتقدند این راهکار اصولی و موثر برای رفع این مشکل نیست و همچنین فراموش نشود که گردشگران ورودی به کشور در اولین گام به صرافی‌ها مراجعه کرده و دلار خود را به ریال تبدیل می‌کنند و پس از آن به هتل‌ها و اقامتگاه‌ها برای اجاره اتاق مراجعه می‌کنند.