قیمت دلار ۱۹فروردین۱۴۰۴ با رسیدن به قله ۱۰۵هزار و ۵۵۵ تومان رکوردشکنی کرد اما اواخر هفته گذشته دونالد ترامپ خبر مذاکره با ایران را در دیدار با بنیامین نتانیاهو رسانه‌ای کرد تا این‌بار برخلاف معمول باعث نزولی شدن نمودار قیمت دلار در بازار غیررسمی ایران شود. دلار فردای همان روز پنج‌‌هزار و ۷۵۰ تومان ارزان شد و در پایان دور اول مذاکره درحالی‌که هر دو طرف گفت‌و‌گو‌ها را سازنده عنوان کردند، به ۹۶هزار و ۲۱۵ تومان رسید. روند نزولی با سرعت زیاد همچنان ادامه دارد و پیش از شروع معاملات روز دوشنبه ۲۵فروردین به ۸۵هزار و ۹۹۰تومان رسید. با توجه به اینکه در آخرین معاملات پشت‌خطی قیمت دلار به ۸۵هزار تومان سقوط کرده، افکار عمومی به ادامه این روند امیدوار هستند ولی سوال اینجاست که کف قیمت دلار چقدر است و بازار ارز تا کجا عقب‌نشینی خواهد کرد؟
تحلیل دلایل سقوط دلار
در فروردین۱۴۰۴
قیمت دلار پس از ثبت رکورد تاریخی ۱۰۵هزار و ۵۵۵تومان در ۱۹فروردین، تحت‌تاثیر اخبار سیاسی (رسانه‌ای‌شدن مذاکره با ایران توسط ترامپ) به‌سرعت تغییر مسیر داده و وارد فاز نزولی شده است. این نشان می‌دهد که قیمت در سطوح بالا به‌شدت به اخبار سیاسی و چشم‌انداز بهبود روابط یا کاهش تنش‌ها حساس بوده است.
شکی وجود ندارد که کاهش قیمت به خبر مذاکرات و «سازنده» خواندن گفت‌و‌گو‌ها توسط طرفین ارتباط دارد؛ این عامل، انتظارات مثبتی را در بازار ایجاد کرده و باعث تقویت ارزش ریال در برابر دلار شده است. کاهش پنج‌‌هزار و ۷۵۰تومانی در یک روز و رسیدن به پله ۹۶هزار و ۲۱۵ تومان پس از مذاکرات، گویای تاثیر قوی این عامل است.
ادامه روند نزولی «با سرعت زیاد» و رسیدن قیمت به ۸۵هزار و ۹۹۰ تومان پیش از شروع معاملات روز دوشنبه ۲۵ فروردین و حتی سقوط به ۸۵هزار تومان در معاملات پشت‌خطی، نشان‌دهنده شتاب گرفتن فشار فروش و حاکم‌شدن سنتیمنت منفی بر بازار دلار است. به‌نظر می‌رسد فعالان بازار کم‌کم برای فروش دلار‌های خود از ترس کاهش بیشتر قیمت رغبت پیدا کنند.
قیمت ۸۵هزار تومان که در معاملات پشت‌خطی مشاهده شده، نزدیک‌ترین سطح حمایتی کوتاه‌مدت یا کف قیمتی است که بازار در حال حاضر آن را لمس کرده است.
کف واقعی قیمت در کوتاه‌مدت به‌شدت به ادامه اخبار مثبت یا منفی از مذاکرات، میزان عرضه و تقاضا در بازار و اقدامات احتمالی بانک مرکزی بستگی خواهد داشت. اگر اخبار مثبت ادامه یابد و انتظارات تورمی کاهش پیدا کند، ممکن است کف قیمت پایین‌تر از ۸۵هزار تومان نیز مشاهده شود.
با توجه به اینکه همه‌چیز تحت‌تاثیر اخبار سیاسی و روانی است، کف قیمت فعلی را باید شکننده دانست و احتمال کاهش بیشتر در صورت تداوم جو مثبت را جدی گرفت اما چشم‌انداز بلندمدت کاملا وابسته به نتایج واقعی مذاکرات، تغییرات در سیاست‌های کلان اقتصادی، وضعیت تحریم‌ها و سایر متغیر‌های کلان خواهد بود.
سناریوی اول؛ کف احتمالی در ۸۰ تا ۸۲هزار تومان
قیمت دلار پس از یک دوره اوج‌گیری، به دلیل سیگنال‌های مثبت سیاسی وارد فاز اصلاحی و نزولی شدیدی شده است. کف قیمت مشخص نیست و بازار در حال حاضر در محدوده ۸۵هزار تومان در حال محک‌زدن سطوح حمایتی است. تعیین کف نهایی قیمت در کوتاه‌مدت وابسته به تداوم و نتیجه اخبار سیاسی و واکنش بازار به آن خواهد بود.
تداوم سیگنال‌های مثبت از مذاکرات یا بهبود چشم‌انداز سیاسی/اقتصادی ایران یک احتمال خوش‌بینانه محسوب می‌شود که در بهترین حالت به افزایش فشار فروش منجر می‌شود. اگر به‌طور همزمان شاهد کاهش تقاضا برای دلار باشیم هم وضع بهتر پیش می‌رود.
اصلاح جزئی و کف کوتاه‌مدت در این حالت جدی خواهد بود؛ بازار پس از هیجان اولیه ناشی از اخبار، منتظر جزئیات بیشتر و نتایج ملموس‌تر می‌ماند. بخشی از کاهش قیمت انجام شده و ممکن است در سطوح روانی پایین‌تر، مقداری تقاضای احتیاطی یا شناسایی سود توسط فروشندگان شکل بگیرد. کف قیمت دلار در این سناریو می‌تواند بین ۸۰ تا ۸۲هزار تومان در نظر گرفته شود.
شرایط تحقق: اگر اخبار مثبت ادامه داشته باشد اما جزئیات مهمی منتشر نشود یا بازار به یک ثبات نسبی کوتاه‌مدت برای ارزیابی وضعیت برسد، سرعت کاهش قیمت کم می‌شود.
وضعیت کلی: خوش‌بینانه برای کاهش قیمت
سناریوی دوم؛ احتمال رسیدن به کف ۷۰ تا ۷۵هزار تومان
اخبار مثبت منتشرشده تا الان کارکرد مثبتی داشته‌اند و اگر همچنان قدرتمند باقی بمانند، قطعا می‌توانند بخش قابل‌توجهی از افزایش قیمت‌های اخیر که ناشی از افزایش تنش‌ها یا انتظارات تورمی بالا رخ داد را خنثی کنند. تنها کافی است بازار به این باور برسد که چشم‌انداز اقتصادی در حال بهبود است. کف قیمت دلار را در این حالت بین ۷۰ تا ۷۵هزار تومان در نظر می‌گیریم و امیدوار می‌مانیم.
شرایط تحقق: وضعیت وقتی بهتر می‌شود که اخبار جدیدی درباره توافقات اولیه یا گشایش‌های کوچک در مذاکرات اعلام شود. اگر سیگنال‌های واضحی از کاهش تنش‌ها مشاهده شود یا بانک مرکزی تصمیم بگیرد با قدرت بیشتری در بازار مداخله کند (در صورت بهبود شرایط)، این سطوح می‌تواند قیمت‌های پیش از شروع آخرین موج افزایشی شدید باشد.
وضعیت کلی: میانه
سناریوی سوم؛ سقوط به زیر ۷۰هزار تومان
قیمت دلار در صورتی که یک پیشرفت بزرگ و غیرمنتظره در مذاکرات حاصل شود، به شکلی که منجربه لغو بخش قابل‌توجهی از تحریم‌ها یا آزادسازی منابع ارزی بلوکه شود، دچار شوک خواهد شد. این امر انتظارات تورمی را به شدت کاهش داده و منجر به دستپاچگی فروشندگان در بازار می‌شود.
دلار در این حالت به کف قیمت ۶۵ تا ۷۰ تومان‌هزار تومان می‌رسد و حتی ممکن است به پله‌های پایین‌تر سقوط کند. البته رسیدن به این سطوح نیازمند یک شوک مثبت بسیار قوی و تغییر بنیادین در شرایط است.
شرایط تحقق: عواملی مثل توافق جامع سیاسی/هسته‌ای، رفع تحریم‌های کلیدی (مانند نفت و بانک) یا بازگشت حجم قابل‌توجهی ارز به کشور می‌توانند کمک کنند قیمت دلار به سطوحی بازگردد که پیش از دوره‌های اوج تنش و فشار حداکثری مشاهده می‌شد.
آیا ریزش قیمت دلار متوقف می‌شود؟
اعداد رند مانند ۸۵، ۸۰، ۷۵ و 7۰تومان معمولا نقش سطوح حمایتی یا مقاومتی روانی را بازی می‌کنند. سرعت فعلی کاهش قیمت امیدوارکننده است اما در صورتی پایدار خواهد بود که با فشار فروش همراه شود.
هرگونه خبر منفی یا شکست در روند مذاکرات می‌تواند به سرعت تمام سناریو‌های نزولی را معکوس کند. نقش بازارساز و بانک مرکزی در مدیریت نوسانات و تعیین سطوح حمایتی نیز کلیدی است. اگر روند نزولی ادامه داشته باشد، پله‌های ۸2-۸0هزار تومان، ۷5-۷0هزار تومان و در صورت وقوع تحولات بسیار مثبت، ۶۵ تا ۷۰هزار تومان می‌توانند سطوح حمایتی بالقوه بعدی باشند.