بیثباتیهای فعلی نشان میدهد که در حال حاضر بازار از ریسکهای متنوعی تاثیر میپذیرد که بخشی از آن داخلی و بخشی دیگر خارجی است. در همین مدت خبر انتشار گواهی سپرده خاص با قصد وارد آوردن شوک به نرخ ارز و بازار سرمایه در دستور کار قرار گرفت. به اعتقاد کارشناسان، اعلام رسمی خبر انتشار گواهی سپرده خاص با نرح سود علیالحساب ۳۰ درصد توسط بانک مرکزی، مصداق بارز موافقت با افزایش کف نرخ بهره بینبانکی است. در شرایطی که از کنترل و کاهش تورم به عنوان اصلیترین دغدغه دولت یاد میشود، انتشار چنین خبری توسط بانک مرکزی به منزله همسو نبودن سیاستهای اعلامی دولت و سیاستهای ابلاغی بانک مرکزی است. به نظر میرسد بانک مرکزی با رویکرد حمایت از تولید، بدون افزایش ضریب فرآینده و چاپ پول، با ایجاد فشار مضاعف به بانکها، به سراغ سایر اجزای تشکیلدهنده نقدینگی رفته و از مسیرهای میانبر اقدام به افزایش پایه پولی میکند. این رویکرد باعث افزایش تورم و کاهش قدرت پول ملی خواهد شد. در عین حال اثر این تصمیم بر بازار سرمایه نیز اثر مطلوبی نیست، از طرفی نرخ P/E بازار بدون ریسک به اعدادی حوالی ۳ خواهد رسید و باعث ایجاد تغییرات در P/E بازار سرمایه خواهد شد. هر چند کاهش تنشهای سیاسی و دور شدن تهدید علیه مرزهای ایران باعث شد تا حدودی بازار سهام متعادل شود و حتی مثبت را کمی هم تجربه کرد، اما این به معنای آغاز سریع یک روند صعودی نیست، زیرا سایه ریسکها و سیاستگذاریهای اقتصادی منفی همچنان بورس را پرتلاطم کرده است. در عین حال جریان نرخ سود گواهی سپرده یکی از مهمترین رکنهای اساسی تاثیرگذار در بازار است که نمیتوان از کنار آن به سادگی گذشت و قطعا شرایط بازار را تحت تاثیر خود قرار میدهد. همچنین بحث عدم اطمینان مردم به دولت و تصمیمات اخیر، باعث شده جریان خروج پول از صندوقها شدت گرفته و به سمت بازارهای موازی غیرمولد همچون خودرو، ارز و… پیش رفته است. از طرف دیگر نرخ گواهی سپرده هم به رقیب دیگری تبدیل شده و افرادی که کمریسک هستند را به خود جذب کرده و منجر شده بار دیگر بازار سهام از جریان نقدینگی خارج شود. «جهانصنعت» در این گزارش به بررسی دیدگاهها و تحلیلهای کارشناسان در خصوص ریشه التهابات بازار سرمایه پرداخته است.
ارزیابی کارشناسان از حال و آینده بورس
آلبرت بغزیان استاد اقتصاد با اشاره به اینکه نرخ سود سپرده میتواند در جریان معاملات بورس تاثیرگذار باشد، گفت: در حال حاضر یک ضربالمثل وجود دارد که میگوید پول ترسو است و تحت تاثیر سیاستهای مختلف و پرریسک به بازارهای امن میرود، بنابراین در شرایطی که نرخ سود سپردهها به تورم نزدیکتر باشد، میتواند در فریز کردن نقدینگی دست مردم موثر باشد. از این رو جریان پول از بازار سهام دور میشود و حتی احتمال خروج پول هم دارد، زیرا سپرده بدون ریسک نظر بسیاری از سرمایهگذاران را جلب میکند. او با تاکید بر اینکه جریان پول بیشترین اثر را بر بازارها میگذارد، اظهار کرد: در چند وقت اخیر رشد قیمت دلار، طلا، خودرو و… تحت تاثیر جریان پولی بوده که تحت تاثیر سیگنال انتظارات تورمی وارد این بازارها شده است و منجر به برهم خوردن عرضه و تقاضا هم شده و رشد قیمت کالاها را در پی داشته است. بغزیان با اشاره به اینکه تا زمانی که اقتصاد قابل پیشبینی نباشد سرمایهگذاران وارد بازارهای مولد نمیشوند، اظهار کرد: در شرایط کنونی فضای کسبوکار با چالشها و تهدیدهای زیادی مواجه هستند به همین دلیل سرمایهگذاران وارد این بازارها نمیسوند، زیرا تصمیمات غیرمنتظره همواره آنها را سورپرایز میکند و با وجود تورمهای بالا سرمایه آنها تحت تاثیر سیاستهای کنترلی قرار میگیرد. بنابراین در سالهای اخیر شاهد این بودهایم که جریان پول همواره در بین برخی بازارهای کالایی و سوداگری در گردش بودهاند و عدهای از این فضا سود بردهاند در حالی که سرمایهگذاران بازار هنوز در زیان هستند و این به نفع اقتصاد نیست.سارا فلاح کارشناس بورس درباره پیشبینی بازار پیشرو گفت: در حال حاضر به دلیل اینکه تنشهای منطقه کاهش داشته و حملات آمریکا هم رخ داد، عملا فشار روانی ناشی از تنشها در بورس کاهش یافته و همین موضوع منجر میشود تا حدود بازار متعادلتر شود. او با تاکید بر اینکه گواهی سپرده با نرخ ۳۰ درصد منجر به جذب بخشی از نقدینگی بازار شده است، افزود: هرچند گواهی سپرده با نرخ سود ۳۰ درصد برای سهامداران جذابیت ندارد، اما برای صندوقهای درآمد ثابت جذاب است. به همین دلیل احتمالا بخشی از سهام خود را برای نقد کردن بفروشند و این موضوع روی معاملات هفته جاری تاثیر منفی میگذارد.