بررسی روند سرمایهگذاری در ایران نشان میدهد که نرخ سرمایهگذاری در کشور از متوسط بلندمدت 32درصد به 24درصد طی یک دهه گذشته کاهش یافته؛ مسالهای که به معنی فاصله گرفتن از مسیر بلندمدت رشد است اما برای جذب سرمایه خارجی باید فضای کسب و کار بهبود یابد و موانع بانکی حذف شود که لازمه این امر پیوستن به FATF است. اگر به این پیمان پولی نگاه ویژهای نداشته باشیم، مشکلات مالی ما با سایر کشورها تداوم خواهد یافت و گردش مالی همچنان با مشکل روبهرو خواهد بود.
متاسفانه تا به امروز شرایط معدنیها به این صورت بوده که برای مبادله به صرافیها مراجعه کنند که اغلب آنها هم خواهان هزینههای گزافی هستند تا انتقال پول را انجام دهند، همین مساله هزینه گزافی را به فعالان اقتصادی این حوزه تحمیل کرده؛ موضوعی که ریسک سرمایهگذار را به شدت بالا برده و چالشها را دوچندان کرده است. متاسفانه معدنیها در مراودات بانکی خود با کشورهای مقصد مشکلات عدیدهای دارند. در این بین پول را با گذراندن مسیرهای مختلف و پیچیدگیهای فراوان به دست مشتری میرسانند و برعکسش هم صادق است؛ وضعیتی که هزینه آنها را افزایشی کرده و دودش هم تنها به چشم تولیدکننده میرود. گاهی هم در مبادلاتی که به صورت بانکی صورت نمیگیرد، پول تجار ناپدید میشود چراکه هیچ سندی برای ارائه پول خود ندارند و به اصطلاح دستشان به جایی بند نیست! در نتیجه پیوستن به FATFمیتواند برای فعالان بخش معدن مثل هر بخش اقتصادی دیگری کارساز باشد و باعث شود که معدنکار بدون پرداخت هزینه مضاعف از چگونگی انتقال سرمایه و گردش پول خود اطمینان حاصل کند.
مزیتهای پیوستن به FATF برای بنگاههای اقتصادی
کیوان جعفریطهرانی، کارشناس ارشد بازارهای جهانی آهن و فولاد مزایای تصویب لوایح مرتبط باFATF و پالرمو را برشمرده است. او با اشاره به اهمیت انتقال پول از طرق بانکی گفت: با پیوستن به FATF نیاز به حمل پول نقد با مبالغ بالا به صورت ارز با مسافر وجود نخواهد داشت. این خود مشکل سرقت پول نقد همراه ایرانیان را کاهش خواهد داد. در حال حاضر به دلیل اینکه تمام کشورها میدانند که ایرانیان به علت نبود امکان استفاده از کارت بانکی پول نقد حمل میکنند، در کمین آنها مینشینند و سفر کاری، تجاری و تفریحی آنها را جهنم میکنند.
کارشناس بازارهای جهانی آهن و فولاد با اشاره به بهرهمندی از باز کردن حساب بانکی خاطرنشان کرد: ایرانیان میتوانند حساب بانکی در خارج از کشور باز کنند حتی اگر مقیم نباشند. البته حساب بانکی موردنظر مشابه حسابهای بانکی داخل ایران در ابتدا فقط کارت نقدی Debit Card خواهد بود. در ادامه امکان دریافت کارت اعتباریCredit Card نیز در مراحل بعدی خیلی تسهیل میشود.
طهرانی تاکید کرد: طبیعتا با استفاده از کارت اعتباری امکان خریدهای اینترنتی تسهیل میشود. دیگر نیاز نیست بلیت، هتل، پروازهای خارجی و حتی کرایه اتومبیل را از طریق آژانس یا فرد ثالث رزرو کرد و به راحتی برنامهریزی سفر انجام خواهد شد، بدون پرداخت هزینه اضافی و بدون مشکلات متعددی که در حال حاضر در زمان سفر وجود دارد.
او به موضوع دیگر یعنی امکان گرفتن اشتراک از نشریات علمی اشاره کرد و ادامه داد: گرفتن اشتراک از نشریات علمی، آموزشی و اطلاعاتی بدون واسطه تسهیل میشود. با پیوستن به FATF دانشجویان و اساتید ما میتوانند بدون دغدغه اشتراک نشریات خارجی را گرفته و توان و دانش علمی خود را افزایش دهند، همچنین در قبال ارائه اطلاعات علمی و مشاوره به شرکتهای خارجی، امکان دریافت دستمزد به حسابها در خارج از کشور امکانپذیر خواهد بود.
طهرانی با اشاره به مشکلات جابهجایی پول نیز گفت: در حال حاضر حتی کشورهای دوست و مسلمان مثل مالزی نیز از تسعیر ارز با پاسپورت ایرانی امتناع میورزند و این خود مشکل بزرگی است و باعث ایجاد خسارت بابت چنج کردن با نرخهای پایینتر با هتل محل اقامت با رانندگان تاکسی و حتی مغازهداران میشود.
محدودیت شرکتهای ایرانی
کارشناس بازارهای جهانی آهن و فولاد همچنین به محدودیت استخدام ایرانیان در شرکتهای خارجی اشاره کرد و ادامه داد: این مشکل تا حد زیادی مرتفع میشود و دیگر کارفرما نگرانی برای چگونگی پرداخت دستمزد و ارائه اطلاعات استخدامی به مراجعه ذیربط نخواهد داشت. با این اقدام صادرات نیروی انسانی ماهر به جای مهاجرتهای پیدرپی فعلی جایگزین میشود.
او تصریح کرد: در حال حاضر شرکتهای تجاری زیادی توسط بنگاههای داخلی (بخشخصوصی و دولتی) به نام «تراستی» در کشورهای مختلف تاسیس شدهاند که در اساسنامه آنها اسامی شرکای ایرانی جهت احتیاط درج نشده است و عملا این تعداد زیاد شرکت که باعث تحمیل هزینههای زیادی به اقتصاد شرکتها و کشور میشوند، برچیده میشوند. ما تحت عنوان یک شرکت خارجی با ذکر اسامی شرکای ایرانی در کنار شرکای خارجی میتوانیم عملیات بانکی حتی گشایش اعتبار اسنادی با کشورهای ثالث را انجام دهیم. در ادامه شاهد خواهیم بود که تمایل خرید محصولات صادراتی کشور توسط خریداران خارجی افزایش خواهد یافت چراکه محدودیتهای بانکی در خارج از کشور کاهش مییابد.
طهرانی دیگر مزایای پیوستن به FATF را برشمرد و ادامه داد: امکان شرکت در مناقصات بینالمللی تحت عنوان شرکت ایرانی وجود خواهد داشت. امکان خرید شرکتهای خارجی در مزایدههای داخلی و بورس کالا وجود خواهد داشت، همچنین مشکل پرداخت وجه کرایه کشتی به کشتیهای جمهوری اسلامی در حسابهای خارج از کشور کاهش مییابد. خروج اخیر و معدود سرمایهگذاران خارجی که اکثرا شرکتهای GCC هستند، متوقف میشود. رتبهبندی (رنکینگ) جهانی پاسپورت ایران از نودوهفتم فعلی کاهش چشمگیری خواهد یافت و عزت ایرانیان افزایش مییابد.
او تاکید کرد: فراموش نکنیم تا زمانی که تحریمها وجود دارند، همچنان مشکلات بانکی از مبدا و مقصد ایران و حتی صادرات مستقیم از ایران به خیلی از کشورها وجود خواهد داشت ولی قطعا مشکلات کاهش مییابد و چه بسا همچون گذشته نهچندان دور بتوانیم برای کالاهای صادراتی ایران، گواهی مبدا از کشور ثالث دریافت کنیم.
گفتنی است مقابله با جرائم مالی، دسترسی به سیستم مالی بینالمللی، جلوگیری از قرار گرفتن در لیست سیاه از جمله مزایای عضویت در FATF است. عضویت ایران در این پیمان پولی و بانکی میتواند باعث شود که بانکها و موسسات مالی بینالمللی با ما همکاری کرده و در ادامه تجارت خارجی، سرمایهگذاری و نقل وانتقالات مالی رونق بگیرد؛ موضوعی که تا به امروز دچار اختلال شده است و هزینه زیادی را به فعالان اقتصادی از جمله بخش معدن تحمیل کرده است. در نتیجه چشم بخش معدن به پیوستن به این پیمان بانکی و اجرای توصیههایش برای بهبود اقتصاد و گسترش روابط مالی با جهان است.